Lesbók Morgunblaðsins - 26.01.1941, Blaðsíða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
89
jafn óvefengjanlega heima og í
augum gamals svíns“ (bls. 24). —
„Það var eitt af þeim sjaldgæfu
föllum (et af de sjældne Fald) í
lífinu sem það ber árangur að
skrifa brjef“ (bls. 40). — „Svo
eru fimm ár liðin með þessum
lymskufulla hætti sem tíminn
stelst frá hjartanu" (bls. 43). —
„Hún virtist eiga uppruna sinn í
efnafræðinni" (bls. 47). — „Hann
sagði . . . hvernig drottinn var....
fæddur af -konu að óbrugðnum
lið“ (bls. 52). — „Hún var lág
vexti og útblásin, andlitið með
stórum gljáandi kinnunum minnti
á smeltan leir, augun eins og sár-
ið í brotnu járni“ (bls. 119 —
þetta er enn eitt dæmi um hinar
snjöllu kvenlýsingar og skáldlegu
samlíkingar höf.!). — „Hún var
játsi þess“ (bls. 119). — „Hún
mælti enn í þessum gamalkunna
rómi tveggja eiginleika" (bls.
161). — „í stað dómkyrkjuprests-
ins kom langt og leiðinlegt kapi-
lán“ (bls. 186). — „Sýnir þess
lands sem rís skáhallt við veru-
leikann vildu ekki birtast hon-
um“ (bls. 188). — „Jafnvel morð-
inginn kom til þess að þegja við
hann og horfa á hann utan úr
sinni ótilkvæmu fjarlægð, þaðan
sem allir hlutir virtust hjegóm-
inn einber, utan aðeins einn-
(udefra sin utilnærmelige Fjern-
hed hvorfra alle Ting syntes lutter
Forfængelighed, uden en eneste —
bls. 192). — Þótt eitthvað í hör-
undinu ætti skylt við rjóma gró-
andans stóð hún þó nær jurtun-
um, einkum þeim sem bera svo
viðkvæm blóm að þau taka fingra-
förum.við snertingu" (bls. 203).
— „Það var mannasvaðall og ær-
usta. Um síðir tókst henni að fá
vitneskju um hvar hún átti að
vera til herbergis. Hann antvist-
aðist koffortið“ (bls. 209). —
„Hún horfði á hann lokuðum
munni“ (bls. 211). — „Hið fín-
bygða andlit (det fint byggede
Ansigt) með .- . . ljettri efrivör
sem einatt beraði hvítar meitil-
formaðar tennur til hálfs í óvís-
vituðu hrosi — því lengur sem
hann virti það fyrir sjer þeira
mun háðari varð hann þessum
munuðsæla ofnæmisdraumi sjálfr-
ar náttúrunnar, sannfærður urn
að það var aðeins á valdi skálds
að skynja þessa sýn frá rótum,
þetta geisl rafsins mitt í gliti
málmanna, þennan kvint á meðal
lúðurs og bordúns (bls. 212). —
„Hjartaknosarinn ... aðhyltist þá
skoðun að hver sá sem ekki tryði
á Þorgeirsbola væri geðbilaður;
að öðru leyti virtist hann eiga
heima á venjulegum þingmála-
fundi“ (bls. 213). — „Mjúk og
óstyrk hönd með köldum þvala
hafði leitað skjóls í lófa skálds-
ins eins og titlingur fyrir vargi“
(bls. 217). — „Gáfaður menta-
maður fellur í óreglu“ („að leggj-
ast í óreglu“ er sagt á ísl., hitt er
ill danska — bls. 219). — „Feg-
urðin stendur nær því ljóta en
nokkuð annað“ (bls. 219). —
„Þau voru í grýttum vegi“ (of-
aníburður, eða hvað? — bls. 227).
— „Áður hafði borið mest á stór-
menni af sala hjartaknosarans“
(hver skilur?), „nú komu á sjón-
arsviðið framherjar smærra stíls“
(bls. 229). — „Hann gaf staðar á
götunni líkt og skotinn' ‘ (bls.
232). — „Gleði hans virtist
mælitæk aðeins í hestöflum (bls.
238). — „Hljóðmyndunin lýsti 4-
kveðnum aðalbornum alþýðleik,
með sterkum keimi af sveit“ (bls.
241). — „Sinn fyrsta mann elskar
hún að minnsta kosti þrátt fyrir
þjáning sína, það er vísirinn til
sængurkonunnar“ (bls. 246). —
„Hinn fyrsti — hann var ... ljóð-
ið sjálft, hið nakta ljóð bak Ijóð-
anna“ (bls. 247).--------
Hjer verð«r að láta staðar
numið, ekki vegna þess, að sú
náma orðkringi og speki, sem
Ólafs saga er Kárasonar, sje á
þrotum, heldur hins, að dagur-
inn er liðinn „með þessum lymsku-
fulla hætti sem tíminn stelst frá
hjartanu“. — Þess skal getið, að
ekki hefir verið hirt um það í til-
vitnununum, að halda stafsetningu
höf., því að hún sjerkennir hann
ekki verulega, og þar hefir hanr.
engin met sett. Aftur á móti er
hann vafalaust methafi í grein-
armerkja-sparnaði, eða, rjettara
sagt, kommu-sparnaði, því að það
kveður lítið að sparnaði á öðrum
greinarmerkjum. Kunnátta höf. í
því að greina sundur málsgrein-
ir er m. ö. o. viðunandi, en vegna
kommu-sparnaðarins verður hitt
ekki fullyrt, að hann geti greint
sundur setningar, þegar fleiri eu
ein er í málsgrein. Hvað sem um
það er, þá er hitt víst, að kommu-
sparnaðurinn er eitt af sjerkenn-
unum á ritmensku hans, og hefi
jeg því reynt að gæta þess að
raska á engan hátt greinarmerkja-
setningu í tilvitnununum. Vel
getur samt verið, að jeg hafi ein-
staka sinnum sett þar kommur á
rjettum stað í ógáti, og ef mjer
hefir orðið það, bið jeg höf. vel-
virðingar á því.
★
„í framtíðinni þegar mín mynd
er löngu liðin, þá verður ekki
spurt hvað skáldið át í mál nje
hvort hann svaf vel á næturnar,
heldur: hafði hann íslenskt orð-
færi? orti hann hreint? (Hús. sk.,
bls. 122).
Þessi orð, er H. K. L. leggur
Ólafi Kárasyni Ljósvíking í
munn, ætti hann að hafa í huga,
þegar hann ritar næstu bók sína.
★
Kunningi minn einn, er jeg
sýndi greinina hjer á undan,
kannaðist að vísu við, að ekkert
væri þar ofhermt um hinn „ilm-
andi skáldskap“ og allar tilvitn-
anir rjettar, en honum fanst, að
jeg hefði líka átt að geta um og
taka upp tilvitnanir úr þeim köfl-
um sögunnar, sem vel væru gerð-
ir. „Stundum dottar jafnvel hinn
ágæti Hómer“, sagði hann. —
Rjett er það að vísu, svaraði jeg,
en H. K. L. dottar ekki, hann
„sker hrúta“, og ekki bara stund-
um, heldur langoftast. Og að vísu
koma fyrir kaflar í skáldritum
hans, sem ekkert af góðskáldum
okkar fyr nje síðar þyrfti að
skammast sín fyrir, en þeir eru
svo fáir og strjálir, að þeir minna
helst á einstök skrautblóm í arfa-
garði; það ber svo sem ekki neitt
á þeim innan um hinn grósku-
mikla arfa.
VI.
Enskur rithöfundur — jeg man
ekki hver, nje hvar jeg las —
segir eitthvað á þessa leið: