Lesbók Morgunblaðsins - 13.04.1941, Blaðsíða 11

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
131
'
ráðdst ínn í, veriílegar birgðir
matvæla.
Ef allra þessara matvæla verð
ur ekki neytt nú, er það aðeins
vegna þess, að þau hafa verið
flutt á brott til þess að seðja
þýsku þjóðina eða til þess að auka
við skamt hennar í nokkra mán
uði.
Það er annað atriði í þessu
máli. • Margar hinna mikilvæg-
ustu fæðutegunda eru þýðingar-
miklar til hernaðarþarfa. Úr fitu
er unnið sprengiefni, úr jarðepl-
um alcohol í vjelaolíu. Efni, sem
í stórum stíl er notað við flug-
vjelasmíði, er unnið úr mjólk. Ef
að Þjóðverjar nota allar þessar
nauðsynjar fremur sjer til stuðn
ings í því að varpa niður sprengj
um yfir konur vorar og börn,
heldur en til þess að fæða þær
þjóðir, sem framleiða þær,
megum vjer vera þess full-
vissir, að hin influttu matvæli
munu fara sömu leiðina, beint
eða óbeint. Vjer skulum láta Hitl
er bera ábyrgðina og láta þjóðir
Evrópu, sem nú stynja undir oki
hans, sjá hjálpina í komu þess
dags, er helsi þeirra verður brot-
i8.
Rúmur ársfjórðungur er liðinn
síðan þessi nýja stjórn tók við
völdum. Hvílíkt flóð af óhöppum
hefir ekki steðjað að oss síðan.
Hinir hraustu Hollendingar voru
bugaðir, hinn ástsæli þjóðhöfð-
ingi þeirra flúinn í útlegð, hin
friðsama og fagra Rotterdam
sjónarsvið sláturvallar, við
bjóðslegri og ruddalegri en nokk
uð í þrjátíu ára stríðinu. Belgía
brotin á bak aftur og hinn
hrausti meginlandsher vor, sem
Leopold konungur kallaði sjer til
hjálpar, sundraður, en fyrir
kraftaverk tókst honum að kom-
ast undan.
Frakkar, bandamenn vorir,
sigraðir. Ítalía gegn oss, alt
Frakkland í höndum óvinarins,
öll vopnabúr þess og ógrynni
hernaðarnauðsynja fengið í hend
ur óvinum vorum, leppstjórn sett
á laggirnar í Vichy, sem þá og
þegar getur verið neydd til þess
að berjast gegn oss. öll vestur-
strönd Evrópu, frá North Cape
til spænsku landamæranna er í
höndum Þjóðverja. Allar hafnir,
allir flugvellir á þessari geysivíð
lendu víglínu notaðir sem stökk-
bretti til árásar gegn oss.
— En hvað hefir svo skeð hins
vegar af vorri hálfu. Breska þjóð
in og breska heimsveldið stóð eitt
uppi, en þó óbugað gagnvart ó-
gæfunni. Enginn glúpnaði eða
hikaði. Þeim, sem áður hvarfl-
aði friður í hug, hugsa nú aðeins
um stríð.
Þjóð vor er sameinuð og ákveðn
ari en nokkru sinni fyr. Dauði
og rústir eru taldir smávægilegir
hlutir á borð við þá vanvirðu,
sem af ósigri eða vanrækslu
skyldu sinnar myndi leiða. Vjer
getum engu spáð um, hvað fram
undan er. Vjer munum horfast í
augu við hvað sem er. Vjer treyst
um oss sjálfum og málstað vor-
um og það er sú dýrmæta reynsla
sem vjer höfum öðlast undan-
farna mánuði.
Vjer höfum ekki aðeins her-
vætt hugarfar vort, heldur og
land vort.
Vjer höfum endurskipulagt og
vopnað heri vora á þann hátt,
sem ómögulegur hefði verið tai-
inn fyrir nokkrum mánuðum.
Vjer höfum flutt yfir Atlants-
haf í júlímánuði ógrynni skot-
færa, fallbyssna, riffla, vjel-
byssna og sprengikúlna, og kom-
ið þeim í höfn, án tjóns. Fyrir
þetta eiga vinir vorir fyrir hand-
an hafið mikla þökk skylda.
Framleiðsla verksmiðja vorra,
sem nú starfa með meiri hraða
en nokkru sinni fyrr, rennur í
stríðum straumum til herja
vorra.
— Floti vor er stórum öflugri
en í upphafi styrjaldarinnar. Höf
in eru opin. Kafbátahernaðinum
er haldið í skefjum. Ráð eru
fundin gegn hinum segulmögn-
uðu tundnrduflum. Verslunar-
floti Bretlands er nú eftir eins
árs ótakmarkaðan kafbátahern-
að og tundurduflahættur, stærri
en þegar stríðið hófst. Til við-
bótar honum var svo fenginn
fjögra miljóna tonna verslunar-
floti frá hinum herteknu lönd-
um. Matvælabirgðir vorar eru
miklu meiri og áætlun um vax-
andi framleiðslu er á prjónun-
um.
★
— Hví er jeg að segja alt
þetta? Engan veginn til þess að
gorta, engan veginn í þeim til-
gangi að gera hina minstu til-
raun til sjálfsblekkingar. Hætt-
urnar, sem vjer horfumst í augu
við, eru ennþá miklar, en fjöl-
margt hnígur þó á betri veg. Það
er rjett, að þjóðin viti, að það
liggja traustar ástæður til þeirr-
ar vissu, sem vjer höfum um sig
ur, að vjer höfum ríkar ástæður
til þess að trúa á oss sjálfa. Jeg
segi það einnig vegna þess, að sú
staðreynd, að breska heimsveld-
ið stendur ósigrandi og mótstöðu
aflið gegn nasismanum vex, mun
tendra aftur neista vonarinnar í
brjóstum hundruð miljóna kúg-
aðra og örvæntingarfullra manna
og kvenna um alla Evrópu og
langt utan landamæra hennar,
og að frá þeim neistum munu
kvikna lýsandi vitar.
★
— Hinar miklu loftorustur, er
háðar hafa verið yfir landi voru
síðustu vikur, hafa í bili náð há-
marki sínu. En það er of snemmt
að spá um, hve lengi þær muni
standa. Vjer megum framvegis
búast við hrikalegri árás-
um. JSn það er nú orðið auðsætt,
að herra Hitler getur ekki hrós-
að sigri í þessum loftárásum sín-
um á Stóra-Bretland.
— Frá hverju heimili í landi
voru, frá hverju heimili í öllu
heimsveldinu, berast þakkarorð
til hinna hraustu bresku flug-
manna, sem óskelfdir etja við of-
urefli, sem stöðugt heyja einvígi
sín gagnvart banvænum hættum.
Þessir menn eru að snúa stríðs-
hjólinu oss í hag, með dirfsku
sinni og hollustu. Aldrei í hinni
eilífu sögu mannlegrar baráttu,
hafa jafn margir átt jafn fáum
þakkarskuld að gjalda.
Hugir vor allra dvelja með flug
mönnum orustuflugvjelanna, sem
vjer sjáum daglega berjast með
glæsilegum árangri. En vjer meg
um ekki gleyma því, að nótt eft-
ir nótt, mánuð eftir mánuð halda
sprengjuflugvjeladeildir vorar
langt inn yfir Þýskaland, finna