Lesbók Morgunblaðsins - 05.07.1942, Blaðsíða 3

LESBÖK MOBOTTNBLAÐSTNS
211
er einhver framfarabragur og
fjör yfir henni. Nú sóttum við
sjerstaklega vel að. Sólin skein,
á götunum var krökkt af gang-
andi mönnum og ríðand’. Höfn-
in var full af skipum. Það var
víst einhver hátíði«dagur, því
að flögg voru dregin á stöng.
Menn hlógu og ræddust við.
Stepan, fylgdarmaour okkar,
varð að sjá um hes na, svo var
honum boðið til miðdcgisverðar,
ásamt föður sínum. Við þektum
af afspurn hinn nafntogaða
gestgjafa á gistihúsinu. V'gfús
Sigfússon. Og þegar við nú
kyntust honum, kom hann fyrst
fyrir sjónir eins og gestgjafi í
einhverju gistihúsi í Dawson
City. Hann leit út eins og maður,
sem hefði reynt sitt af hverju
og gæti sagt frá ýmsu, ef svo
bæri undir.
Jeg var dauðþyrstur og blóð-
langaði í hálfflösku af öli. Jeg
arkaði inn í eitthvað, sem líkt-
ist veitingastofu. Þar sátu tveir
drykkjurútar, hvor með sína
flöskuna á munninum.
Jeg hafði ratað.
Jeg fjekk danskan bjór.
Og eftir það fór jeg upp í
herbergi mitt og snyrti mig, og
var sannarlega ekki vanþörf á
því. Það var komin á mig ljót
móbrún skurn af eldfjallaryki
á ferðalaginu. Sýnilega blágrýt-
isdust. Jeg er ekki jarðfræðing-
ur, en landabrjefið segir mjer,
að þetta sje blágrýtishjerað.
Við gengum niður í matsal-
inn og snæddum miðdegisverð.
Hvalkjöt þykir mjer ekki gott.
En það var líl:a annað á borð-
um. Stephan og faðir hans fjell-
ust á framkvæmdir okkar. Við
kyntumst Vigfúsi gamla betur.
En sólin skein hið nýja laöaði.
Við hurfum út á götuna á Akur-
^yri.
Jeg hafði meðmælabrjef til
skálda í bænum. Nú er hver Is-
lendingur skáld, svo að með-
mælin voru eiginlega óþörf. Jeg
ákvað að ArufLa ekka skáldiin
í framtíðardraumum þeirra um
uýja gullöld í landinp. Jeg hef
líka hitt fyrir svo mörg skáld á
ævinni, að það má vera meira en
uóg. Ennfremur er jeg sjálfur
einskonar skáld, og ef jeg hitti
fyrir einhvern af ’^essum gömlu
heimsskautsbaugsskáldum, gæti
ef til vill sprottið af því einskon-
ar skáldarígur, og jeg vil hafa
frið. Og ánægju. Jeg hjelt, að
Calle Daniel væri skáld, þeg-
ar jeg spurði hann einu sinni á
reiðinni í sannarlega háskalegu
fjalllendi, silkigrænu og fögru.
— Nú, Calle, hvernig líst þjer
á Island?
Með sannarlegu Stokkhólms-
þunglyndi svaraði hann við-
stöðulaust: Ja, mjer finst það
minna á Lagársgárde, þó að
það sje hólóttara.
Hæ, Calle Daniel.
Úti á götunni bar brátt fyrir
mig það lygilegasta nef, sem
jeg hefi sjeð, jaínvel í tryltasta
draumi. Það er óhugsandi, að
áfengið eitt geti skapað svona
tröllslegt verkfæri. Það var,
varlega álitið, þriðjungur hauss-
ins að teningsmáli og alsett
\örtum, og margvíslegt sköpu-
lag þeirra kom mjer til að
roðna. Jeg hefi dregið spje-
myndir í mörg ár og ekki verið
feiminn, þegar um nef var að
ræða. En hjerna varð jeg að
láta í minni pokann. Mjer fanst
jeg vera viðvaningur.
En í Siglufirði var mjer sagt,
að einskonar elefantiasis vii*tist
ekki ótíður á Islandi. Þessi kvilli
legst í fætur og leggi. Það má
vera, að hann leggist einnig á
aðra hluta líkamans. I þessu til-
viti mundi jeg vilja kalla það
mastodontiasis 1). Jeg elti eig-
anda þess nefs. Hann skautst
brátt inn í veitingakrá. Ef til
vill er brýn nauðsyn á algeru
áfengisbanni.
Fallegar stúlkur með sniðug-
lega gerð höfuðföt óku á reið-
hjólum. Það var eins konar
norrænn, ótaminn yndisþokki
yfir andliti þeirra. En mjer fanst
eitthvað glaseygt við þær. Er
ekki of mikið um skyldleikagift-
ingar og úrkynjun, sem af þeim
leiðir, á íslandi? Jeg reiði mig
á hæfileika minn að lesa lynd->
Mastodon var fomaldar-
dýr, líkt fíl að sköpulagi, en
miklu stærra og ferlegra.
iseinkunnir úr svip manna. Eru
íslendingar ekki að verða út-
eygðir, örlítið tileygðir? Mjer
kom þorskur í hug og dapur-
legt augnaráð vegna hugboðs
um þetta, sem koma skal —
þjóðlegan skjálg.
Og tennur þeirra eru óskap-
legar. Því meiri sem menningin
er, því skemdari tennur. Er kaff-
inu um að kenna eða tann-
burstanum? Eða hvorutveggja?
Leyfið mjer að renna grun í
að tannburstinn sje óspiltri þjóð
hættulegri en lcaffið. En að
kaffi sje einnig hættulegt. —
Hverfið aftur, ó, íslendingar,
að hertum hausum og kæstum
hákalli. Og leitið kvenna að ut-
an. Það voru margar ykkar,
sem hjetu Ingibjörg, en fáar,
sem líktust Ingibjörgu í Frið-
þjÓÍS SÖgU.
Ekki er víst að það andlega
fjör, sem veldur því, að ísland
er það land, sem hefur flest
blöð og tímarit í heimi eftir
fólksfjölda, sje svo mikilsvert.
Þetta gæti bent á, að það væri
á villigötum. Því að ef þessi
tímarit eru lesin niður í kjölinn,
er meira vert um fjölda þeirra
en innra gildi. Jeg játa, að ís-
lenskur bóndi hefir til jafnaðar
meira áhuga á bókmentum og
stjórnmálum en sænskur bóndi
og fylgist betur með um áhuga-
mál lands síns, en hann skortir
víðsýni. Honum finst ef til vill
meiri sómi í því, að geta rakið
ætt sína alt frá landnámstíð fyr-
ir þúsund árum og að vera kom-
inn af einhverjum norskum stór-
bónda, sem kallaði sig konung
í dal sjnum, heldur en að vinna
í raun og veru að framförum
í landinu. Og nú hygg jeg einn-
ig (í svigum), að einn affara-
sælasti Ijóður á ráði sænskra
bænda sje sá, er þeir muna ekki
lengra en til afa sinna. Og þeir
vita tæplega hvað afi þeirra
hjet.
Með þessar og þvílíkar kend-
ir og hugrenningar göngum við
um göturnar á Akureyri.
Við göngum í búðir og kaup-
um framleiðslu landsins, en við
finnum, að flest af því er gert
Framhald á bls. 214.