Lesbók Morgunblaðsins - 16.08.1942, Blaðsíða 7

LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
263
Clochette gamla
Hversu óskiljanlegar eru ekki
þ'essar gömlu endurminn-
ingar, sem okkur veitist oft svo
erfitt að afmá úr hugum vorum!
Þessi, sem hjer er um að ræða,
er svo gömul, að mjer er ómögm
legt að skilja hvers vegna hún er
svona rótgróin í huga mjer. Af
því að svo margt hræðilegt hefir
borið fyrir augu mín, fæ jeg eigi
skilið hvers vegna enginn dagur
líður án þess að mynd Clochette
gömlu komi upp í huga minn,
eins og hún var, þegar jeg þekti
hana fyrir löngu, löngu síðan,
þegar jeg var tíu til tólf ára
gamall.
Hún var þá saumakona — hnig-
in á efra aldur — sem kom til
húsa foreldra minna einu sinni í
viku — á hverjum fimtudegi, til
þess að bæta línfatnaðinn. Por-
eldrar mínir bjuggu á sveitasetri
með háu risi, og fáein bændabýli1
voru ý landareign þeirra.
Jæja, Clochette gamla kom
livern fimtudagsmorgun milli hálf
sjö og sjö, og fór tafarlaust inn
í þurkherbergið og tók til starfa.
Hún var löng og nijó, og
hafði skeggdún yfir alt andlitið,
einkennilegt og óvanalegt skegg,
sem óx í óreglulegum toppum yfir
alt andlit hennar, eins og þeim
hefði verið sáð þar af handahófi.
Þeir voru á nefinu, kringum nefið,
á hökunni og kinnunum, og auga-
brúnir hennar, sem voru skol-
gráar, loðnar og flóknar, líktnst
mest yfirskeggi, sem af misgán-
ingi hafði lent þarna.
Ilún haltraði, ekki á sama hátt
og lamað fólk gerir venjulega,
heldur eins og skip í ólgusjó.
Höfuð hennar, sem var altaf
þakið gríðarstórri, hvítri hettu,
með löngum böndum, bar ýmist
við norður eða suðurvegg her-
bergisins, þegar hún gekk um
gólfið.
Jeg var fullur aðdáunar á
Clochette gömlu. Venjulega fór
jeg undir eins og jeg var kominn
á fætur, upp í herbergið, þar sem
hún sat niðursokkin í vinnu sína
með hitapoka undir fótunum.
Eítir Quy de
Hún sagði mjer sögur meðan
hún gerði við línfatnaðinn með
löngum og kræklóttum — en lið-
ugum fingrum. Hún bar gríðar-
stór gleraugu, því að aldurinn
liafði deprað sjón hennar, og gegn
um þau virtust mjer augu hennar
stórkostleg — einkennilega djúp
og tvíræð.
Þegar jeg nú rifja upp fyrir
mjer sögurnar, sem hún var vön
að segja mjer, kemst jeg að þeirri:
niðurstöðu, að hún hafi, þrátt
fjrrir fátækt sína, verið full
hjartagæsku. Hún sagði mjer
helstu viðburði þorpsins, hvernig
kýr hafði sloppið úr fjósinu, og
fundist næsta dag standandi fyrir
framan mylluna hans Prosper
Malat, horfandi með aðdáun og
athygli á snúning mylluvængjanna
eða um hænuegg, sem fundist
hafði í klukkuturninum, án þess
að nokkur gæti gert sjer í hugar-
lund hvernig hæna hefði komist
þangað, eða: skrítnu söguna um
hundinn hans Jeans Píla, sem
hafði farið tíu mílur, til þess að
sækja reiðbuxur liúsbónda síns,
sem umrenningur hafði stolið, er
þær lijengu iiti til þerris. Hún
sagði mjer þessi einföldu ævintýri
á þann hátt, að þau tóku á sig
í huga mínum mynd ógleyman-
legra sorgarleikja eða stórfeng-
legra og dularfullra kvæða, svo
að ævintýri þektu skáldanna, sem
móðir mín sagði mjer á kvöldin,
virtust mjer einskis virði saman-
borið við frásagnir sveitakonunn-
ar.
Jæja, fimtudag nokkurn, þegar
jeg hafði eytt öllum fyrra hluta
dagsins í það að hlusta á sögur
Clochette gömlu, var cg sendur
út í skóginn bak viö bæinn til
þess að tína heslihnetur. Seinna
dagsins, er jeg kom heim, fór
jeg beint upp á þurkloftið til
hennar. Jeg man þetta alt ennþá
jafngreinilega og það hefði skeð
í gær.
Þegar jeg opnaði dyrnar, sá
jeg gomlu saumakonuna liggja á
Maupassant
gólfinu yið hliðina á stólnum-sín-
um, andlitið vissi niður og hand-
leggirnir voru útrjettir, en hún
hjelt þó enn á nálinni í annari
hendinni og skyrtu af mjer í
hinni. Pætur hennar í bláu sokk-
unum voru einnig útrjettir og
ískyggilega hreyfingarlausir. Það
glampaði á gleraugu hennar lengst
út við vegg; þangað höfðu þau
lent er liún fjell.
Jeg æddi niður háhljóðandi.
Alt fólkið kom hlaupandi, og
eftir fáar mínútur var mjer sagt
að Clochette gamla væri dáin.
Jeg get ekki lýst þeirri djúpu,
einlægu og sáru sorg, sem gagn-
tók hið barnslega hjarta mitt. Jeg
gekk hægt inn í dagstofuna og
faldi mig í dimmasta liorninu of-
an í djúpum, gömlum hægindastól
og hágrjet. Hvað jeg lá þarna
lengi, veit jeg ekki, en þegar nótt
in skall á, lá jeg þar enn. Alt í
einu kom einhver inn með lampa
— án þess að sjá mig samt sem
áður — og jeg heyrði málróm
pabba, mömniu og læknisins.
Það hafði verið sent eftir hon-
um tafarlaust, og nú var ha-nn að
útskýra fyrir þeim orsökina að
dauða Clochette gömlu, en lýs-
ingin á henni var of hávísindaleg
fjrrir mig. Síðan settist hann nið-
ur, og mamma færði honum
kampavín og smákökur.
Hann hjelt frásögn sinni áfram
og það, sem hann þá sagði, mun
eigi líða mjer úr minni, fyr en
jeg er kominn í gröfina. Jeg held
jeg geti skrifað orð hans orðrjett
niður.
„Æ!“ sagði hann. „Aumingja
konan! Hún fótbrotnaði sama
daginn og jeg kom hingað, ný-
bakaður læknir. Jeg var varla
kominn út úr póstvagninum, þeg-
ar það var sent eftir mjer. Ó,
já, það var mjög slæmt tilfelli.
Hún var seytján ára þá, og
falleg stúlka —- mjög falleg!
Skyldi nokkur geta trúað því?
Jeg hefi aldrei sagt neinum sögu
hennar fvr. og ef satt skal segja.