Lesbók Morgunblaðsins - 23.05.1943, Blaðsíða 4

156
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Sigurður Grímsson:
LJÓÐ OG
C r jeg nú um bænadagana var
að blaða í hinni ágætu bók
„Fagrar heyrði jeg raddirnar“,
er dr. Einar ól. Sveinsson hef-
ir gefið út með mikilli prýði,
mintist jeg þess, að hafa, endur
fyrir löngu, lesið kvæði í fornum
stíl, er Indriði Einarsson hinn
snjalli fagurfræðingur og skáld
hafði birt í einhverju af tíma-
ritum okkar. Ekki var jeg viss
um, hvort hjer var um að ræða
raunverulegt fomkvæði, eða, að
Indriði væri sjálfur höfundur
þess, og ekki mundi jeg heldur
hvar jeg hafði rekist á kvæði
þetta. Eftir nokkra leit fann jeg
það þó að lokum í Nýjum fjelags-
ritum, 30. árgangi. Kom þá í ljós,
að Indriði var höfundur kvæðis-
ins. Nefnir hann það: Þorgeir
og íngibjörg, og getur þess að
það sje „úr óprentuðu leikriti,
kveðið í sama anda_ og nokkuð af
ísl. forakvæðum".
Jeg leitaði nú til dóttur skálds-
ins, frú Efemíu Waage, ef vera
mætti að hún gæti frætt mig um,
úr hvaða leikriti föður hennar,
kvæðið væri. Ekki gat frúin svar-
að þessu þá þegar, en bjóst þó
við, að hún myndi geta grafið
það upp. Það reyndist einnig svo.
Átti jeg aftur tal við frúna
skömmu síðar, og sagði hún mjer
þá, að kvæðið hefði höfundurinn
upprunalega ætlað að fella inn í
leikritið „Dansinn í Hruna".
Kvað hún föður sinn hafa, þegar
á unga aldri, samið all-ítarleg
drög að leikriti þessu, og þá ort
þetta kvæði. Þrítugasti árgangur
Nýrra fjelagsrita kemur út árið
1873, og hefir Indriði Einarsson
þá verið aðeins 22 ára gamall
(f. 30. apr. 1851). En kvæðið
hefir hann vafalaust orkt að
minsta kosti einu til tveim árum
fyrr, því að frú Efemía segir
mjer, að um það leyti hafi hann
og nokkrir ungir mentamenn aðr-
ir, haft með sjer fjelagsskap til
bókmeniaiðkana og haldið úti sín
á milli, skrifuðu blaði, er þeir
nefndu: „Vísindavinurinn“, en í
þessu blaði birti Indriði fyrst
kvæði þetta. Mun blaðið vera til
ennþá og í vörslum afkomenda
Indriða. 1 fjelagsskap þessum
voru, auk Indriða, þessir menn:
Gestur Pálsson, skáld,
Jóhann Þorkelson, síðar dóm-
kirkjuprestur,
Sigurður Sigurðsson, síðar
kennari við lærðaskólann í
Reykjavík, faðir Sigurðar skálds
frá Amarholti,
Hallgrímur Melsted, síðar
landsbókavörður,
Ólafur Björnsson („hvíta-
skáld“), síðast prestur að Ríp, og
Friðrik Petersen, síðar pró-
fastur í Færeyjum, allir þá lík-
lega í skóla. Er sjera Jóhann nú
einn á lífi þeirra fjelaga.
Ný fjelagsrit eru, nú orðið, í
fárra manna höndum og lítt les-
in. Virðist mjer því fara vel á
því, að birta kvæðið hjer og
draga það þar með fram úr
gleymsku gamalla tíma, enda er
kvæðið vissulega þess vert, svo
fagurt sem það er og ágætlega
gert að anda og formi, þó að það
hinsvegar leyni sjer ekki að höf-
undurinn hefir haft þjóðkvæðið
um Tristan og Isodd sjer til fyrir
myndar. Set jeg kvæðið hér orð-
rjett og stafrjett, eins og það er
prentað í Nýjum fjelagsritum:
ÞORGEIR OG tNGIBJÖRG...
(Úr óprentuðu leikriti, kveðið í
sama anda og nokkur af ísl. fora-
kvæðum).
Þorgeir reið frá einvíginu
Og var sár;
„Sæki þið hana íngibjörgu
Áðr en jeg verð nár“.
Svona ráðast sumra manna
draumar*
„Jeg elska hina úngu mey,
En sárt blæðir und,
L AG-
Sæki þið hana íngibjörgu
Á minn síðsta fund“.
Svona ráðast o. s. frv.
Þaðan riðu sendisveinar
Á rikugum jó;
Boðið var þeim af dvergunum
Að ganga í klettaþró
Svona ráðast o. s. frv.
Álfar vildu hylla þá
1 bergsali inn;
Þeir létu sig ekki tefja
Og riðu dægur fimm.
Svona ráðast o. s. frv.
íngibjörg sú fagra frú
Hún sá þeirra reið:
„Skyldu þeir vilja finna mig
þeirra för er svo greið?“
Svona ráðast o. s. frv.
En þá ríku rausnarmennin
Riðu í garð,
Var íngibjörgu í framan
brugðið:
Hún nábleik varð.
Svona ráðast o. s. frv.
„Þorgeir vildi finna yður,
Ríklynda frú;
Hann sendir yður bleika hestinn,
Fár er hann nú“.
Svona ráðast o. s. frv.
Varp hún sjer á bleika hestinn,
Með gullslegnum hóf;
Föl var kinnin, hjartað heitt,
Þau riðu mörk og skóg.
Svona ráðast o. s. frv.
Komu þau til Blikaborgar
Við ótta og sút,
Þann sama dag var Þorgeir
borinn
Til grafar út.
Svona ráðast o. s. frv.
Gekk hún sig til kirkjugarðsins,
Allt var hljótt;
Þorgeir sat á leiði sínu
Um koldimma nótt.
Svona ráðast o. s. frv.