Lesbók Morgunblaðsins - 27.06.1943, Side 4

196
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS ^
SVIKAMIÐILLINN
Mögnuð draugasaga
— en óvenju tilkomumikil og
höfðingleg. Yfir dyrunum er
letrað: „Rjettlætið gangi jafnt
yfir alla“.
Corcoran-listasafnið er eldra
en Mellon — en engu síðra að
listagildi. Þar er skínandi safn
af amerískri nútímalist, enda
var gjafari þess mikill styrktar-
maður amerískra listamanna um
og fyrir aldamót. En safnið hef-
ur að geyma listaverk frá öllum
löndum. Þar hefir verið sett upp
setustofa Maríu Antoinettu
drottningar, nákvæm eftirmynd
í öllum atriðum. Þar eru ódauð-
leg listaverk úr lífi Jeanne d’Arc
eftir franskan málara frá Orle-
ans, sem lifði allur í endurminn-
ingunni um hina helgu mey.
Nokkrar merkar og tilkomu-
miklar kirkjur eru í Washing-
ton, en jeg vil aðeins geta um
eina — það er kapellan, sem er
í smíðum á landareign kaþólska
háskólans. Hún er tileinkuð
Maríu mey — en er þjóðarhelgi-
dómur, musteri reist til dýrðar
hinu hreina kveneðli. Stíllinn er
rómanskur í aðalatriðum, með
breiðum kúpli og háum klukku-
turni — en öll útfærslan er í nú-
tímastíl. Neðsta hæðin er þegar
fullgerð. Það er algerlega ný
samsetning gamalla stílteg-
unda. Veggplöturnar, mosaik-
myndimar og hinar allavega litu
marmarasúlur gætu eins vel ver-
ið úr gömlu egyptsku eða ass-
yrisku musteri.
Það er fyrirhugað, að hvelf-
ingin verði að hæð eins og helm-
ingur Washington-minnismerkis-
ins og að hún verði öll gulli
lögð. Engir bekkir eiga að vera
undir hvelfingunni, til þess að
draga ekki úr stórfengleik henn-
ar og að hún njóti sín sem best.
Kórinn verður svo stór, að
hann á að rúma alla ka-
þólska presta Bandaríkjanna og
nokkur hundruð betur.
Dásamlega fögur höggmynd
af hinni helgu Madonnu hefir
verið valin úr 5000 Maríu-mynd-
um víðsvegar úr Bandaríkjun-
um og hún er nefnd: „The Lady
of Washington". Á hún að verða
sýnilegt tákn heilags kveneðlis í
musteri þessu. K. Þ. Th.
UM kl þrjú þann þriðja febr.
voru þau prófessor Daven-
port og ungfrú Ida Soutchotte að
ljúka við miðdegisverðinn í her-
bergi sínu á annari hæð gisti-
húss í New York. Prófessor
Benjamín Davenport var frægur
miðill, en margir andtrúarmenn
í Bandaríkjunum fullyrtu, að
hann hefði ekki unnið sjer þá
frægð á heiðarlegan hátt.
„Gráðugir og samviskulausir
miðlar“, segir einn foringja
spíritismans, „eiga mesta sök á
andúð þeirri, sem málstaður vor
mætir víða þegar líkamning-
arnir birtast ekki eins greinilega
og snemma og þeir óska eftir,
þá grípa þeir til svika og reyna
að villa áhorfendum sýn með
brögðum".
Prófessor Davenport var einn
þessara vafasömu miðla. Auk
þess gengu ýmsar sögur miður
fallegar um fortíð hans. Hann
var sagður hafa tekið þátt í rán-
um í Suður-Ameríku, svikið fé
út úr mönnum, með því að við-
hafa rangt á spilaknæpu í San
Fransisko, og varð helst til fljót-
ur að grípa til byssunnar gagn-
vart mönnum, sem aldrei höfðu
gert neitt á hluta hans. Sú saga
gekk fjöllunum hærra, að kona
hans hefði beinlínis dáið úr sorg
yfir ótryggð hans og löstum. En
þrátt fyrir allan þennan orðróm
tókst honum að blekkja fjölda
hrekklausra og einfaldra manna
og kvenna, sem sannfærðust auð-
veldlega um að þau hefðu séð
heittelskaða framliðna bræður,
mæður eða systur, fyrir guð-
dómskraft miðilsins. Utlit hans
jók einnig á trú manna á hann
sem miðil; hann var svartur á
brún og brá, með stórt, íbjúgt
nef, dökk tindrandi augu og fölt
andlit. Hann gerði sér einnig
upp spámannlegt málfar er hann
talaði.
Ungfrú Ida Soutchotte var
fölleit og fíngerð stúlka, sera
hafði verið á valdi hans sem til-
raunadýr í mörg ár.
I.
Þjónninn kom inn með síðasta
réttinn og hraðaði sjer út aftur.
Hann fór samt sem áður ekki
langt frá dyrum herbergisins —
með öðrum orðum lá á hleri
Eftirfarandi samtal átti sjer
stað í herberginu.
„Það á að vera fundur heima
hjá frú Harding í kvöld", sagði
miðillinn. „Þar verður margt á-
hrifamanna, meðal annars tveir
eða þrír miljónamæringar. Feldu
undir pilsinu þínu ljósu hárkoll-
una og hvíta hjúpinn sem lík-
amningarnir koma venjulega í“.
„Gott og vel“, svaraði Ida So-
utchotte hljómlaitsri röddu.
Þjónninn heyrði að hún gekk
um gólf. Eftir dálitla stund
spurði hún:
„Hvern ætlar þú að kalla
fram í kvöld, Benjamín?“
Þjónninn heyrði lágan og ó-
geðslegan hlátur, og að stóllinn
brakaði imdir þunga prófessors-
ins.
„Gettu“.
„Hvernig á ég að geta ímynd-
að mér það?“
„Jeg ætla að kalla fram kon-
una mína sáluðu".
Og annar djöfullegur hlátur
heyrðist fram á ganginn. Ida rak
upp lagt angistarvein. Þjónninn
heyrði ekki betur en að hún
kastaði sjer á gólfið fyrir fram-
an prófessorinn.
„Gerðu það ekki, Benjamín“,
kjökraði hún.
„Hversvegna ekki? Það er al-
talað að jeg hafi flýtt fyrir
dauða hennar með líferni mínu.
Sá orðrómur getur eyðilagt
trúna á mig. En ef hún skyldi
koma fram á andafundi og tala
ástúðlega til mín frá strönd fyr-
irheitna landsins í viðurvist
heymarvotta þá fellur slúður-
sagan um sjálfa sig. Og þú ætlar
að tala ástúðlega til mín, Ida, er
ekki svo?“