Lesbók Morgunblaðsins - 13.10.1946, Blaðsíða 10

390
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Loftárás á Bergen
Fyrir tveimur árum, eða hinn 4. október 1944 gerðu banda-
menn stærstu loftárásina á Bergen. Þessa dags verður ekki
minst opinberlega þar, hann á að gleymast, en þó getur eng-
inn gleymt honum, sá er þar var og misti ástvini sína og
aleigu. — Norskur verslunarmaður, Arne Kolnar, sem dvalist
hefur á Siglufirði í sumar, hefur skrifað eftirfarandi grein
íyrir Lesbókina.
í hartnær þrjú ár höfðu Þjóðverj
ar unnið að því að gera hina stærstu
Tíafbátahöfn Norður-Evrópu í
Laksevág hjá Bergen. Laksevág er
sjerstakur hreppur, en þó venju-
lega talinn með Bergen. Er það
svipað og um Siglunes og Siglu-
fjörð. Þjóðverjar höfðu þar rúss-
neska fanga og norska verkamenn
í nauðungarvinnu. Var unnið nótt
og dag og helgidaga jafnt. Ekki
veit jeg hvað verkamennirnir hafa
verið margir, en þeir hafa skift þús-
undum. Sagt er, ab notaðir hafi
verið 1000 pokar af sementi á hverj
um degi.
Njósnaflugvjelar bandamanna
roru stöðugt á sveimi yfir borg-
inni og fylgdust með því hvernig
verkinu miðaði áfram. Nú má geta
þess, að þjettbýlt er í Laksevág og
að bamaskóli var svo sem 150
metra fra kafbátahöfninni. Þjóð-
verjar bönnuðu að leggja skólann
niður, því að þeir hugsuðu sem svo,
að hann mundi hlífa kafbgtahöfn-
inni. í þessum skóla hafði Rauði
krossinn bækistöð, og voru þar að
staðaldri 8 menn á verði. Fleiri
stöðvar hafði Rauði krossinn og
voru þær einu nafni nefndar „Loft-
varnir borgaranna“ (Det civile Luft
vern). Það voru aðallega sjálfboða-
liðar, konur og karlar, sem störfuðu
þar og áttu altaf að mæta á stöðv-
unum þegar jnerki um árásarhættu
var gefið. En svo voru líka nokkrir
að staðaldrí á stöðvunum, og meðal
þeirra var jeg.
Smíði kafbátahafnarinnar miðaði
drjúgum áfram, og fólk var í sí-
feldum ótta við loftárásir. Hvað
eftir annað gusu upp fregnir um
það, að loftárás væri væntanleg
þann og þann dag, og kvíðinn hel-
tók alla. Kafbátahöfnin hafði þegar
verið tekin í notkun.
Svo rann upp hinn 4. október
1944. Það var skínandi haustmorg-
un, logn og sólskin og loftið tært
eins og krýstall. Fólkið fagnaði
góða veðrinu og það var eins og
lífið brosti við manni. En þennan
fagra morgun fór dauðinn um borg
ina og lagði sína köldu hönd á
Klukkan var rúmlega 9 er hin
nístandi blísturhljóð tilkyntu borg-
arbúum að hætta væri í nánd. Jegj
hafði þá frí, en hljóp þegar til
Rauða kross stöðvarinnar, þar sem
jeg átti að vera. Eftir 10 mínútur
heyrðum við svo flugdyninn og
rjett á eftir komu árásarflugvjel-
arnar í hópum, um 150 alls. Þær
voru hlaðnar þungum sprengjum
og á 45 mínútum jósu þær þeim yf-
ir borgina. Þrumurnar af sprengj-
unpm og gnýrinn af hinni áköfu
skothríð Þjóðverja blandaðist sam-
an í óstjórnlegan hávaða. Húsin
ijeku á reiðiskjálfi og sprengju-
brotin flugu sem skæðadrífa yfir
alla borgina. Fólk hafði flúið niður
í kjallara og beið þar skelfingu
iostið milli vonar og ótta. Og þó
fjekk óttinn alveg yfirhöndina er
það kom upp úr byrgjunum og sá
eldana og svartan, þykkan reykinn,
sem grúfði yfir borginni.
Okkur var þegar skipað að fara á
vettvang og sú sjón, sem mætti
okkur þar, mun aldrei gleymast.
Mjer mun hún standa óafmáanlega
fjölda heimila. fyrir hugskotssjónum eins lengi og
i H » ^ ll ■! I . I ■' ■■ M •" y i.—■ >■■■■ W
Bcvsín að brenna. Laksvog sjest á myndinni.