Lesbók Morgunblaðsins - 16.03.1947, Blaðsíða 8

92
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
SKÖLABÖÐSUNDIf). Hió árlega skóíaboösund var þreytt hjer í Sundhöllinni um
seinustu helgi. Þar báru nemendur Iðnskólans sigur af hólmi eins og seinast, og unnu
til eignar fagra fánastöng, sem Hamar gaf til að keppa um. Myndin hjer að ofan er af
sundmönnum Iðnskólans og heldur einn á verðiaunagripnum. — í skólaboðsundinu
keppa jafnvel fleiri sundmenn, en í nokkru öðru sundmóti. Að þessu sinni voru kepp-
endur 100.
HVALVEIÐAR.
Arið 1908 stunduðu 29 hvalabitar veiðar
hjer við land, og voru þeir alhr norskir. Alls
veiddu þeir 761 hval, og úr þeim fengust 28.100
föt af lýsi. Þá voru 7 hvalveiðastöðvar hjer
á landi, og áttu Norðmenn 6 þeirra, 2 i Mjóa-
firði, eina í Eskifirði, eina i Ilellisfirði, eina
í Tálknafirði og eina á Hesteyri. Sjöunda hval-
veiðastöðin var í Fáskrúðsfirði. Hún var þv?k,
en starfaði ekki þetta ár, því að þá átti að
flytja hana til Falklandseyanna í Kyrrahafi.
A Vestfjörðum voru áður 8 erlendar lnal-
veiðastöðvar.
„ÞEIR, SEM DREKKA OG DRABBA".
Þegar Stefán Gunnlögsson varð bœjarfógeti
í Reykjavík, var áfengi selt í staupum í öll-
ura búðum. Höfðu menn vanist á að hanga í
búðunum dag eftir dag í von um að sjer
áskotnaðist 'staup og staup. Ilelst þessi ósiður
lengi síðau (sbr. Malakoffs-braginn). Stefán
Gunnlögsson var eindreginn bindindismaður
og vildi koma meiri menningarbrag Reykja-
vík. Hann stofnaði hjer bindindisfjelag 16.
janúar 1847 og hinn 24. febrúar (fyrir rjettum
100 árum) ljet hann festa upp á götunum
svoiátaudi augl.vsingu: ,.Þeir, sem drekka og
drabba, samt daglega styðja krambúðarborðin.
verða skrifaðir í bók og fá engan styrk af
fátækrasjóði".
ÍIALLGRÍMI R BISKUP SVKINSSON
\ar dómkirkjuprestur í Reykjavík áður en
hann var kjörinn til biskups. I 17Vi ár hafði
hann einn haft á hendi prest)>jónustu í lang-
fjölmennasta söfnuði landsins og rækt það starf
með prýði. A þessum tíma hafði hann skírt
1687 börn. jarðsungið 1350 manns, fcrmt 921
barn, gcfið saman 425 hjón og flutt um 900
mcssur.
PÁLL MELSTED
bjó á Ilrekku á Alftanesi þcgar hann samdi
„Ágrip af merkisatburðum mannkynssögunn-
ar", er koin út í Viðey vorið 1844. Þá um
veturinn, nóttina eftir þrcltánda, ki iknaði eld-
ur í timburbúsunum á Brekku og brunnu þau
bæði til kaldra kola. Misti Páll þar alla mal-
björg og lausaíje, sem inni var, ncina eitthvað
af sængurfötum, fáeinar guðsorðabækur, Sturl-
ungu og Arbækurnar. Stóð hann þá uppi í
livers dags fölunutn með konu og veika dóttur
á öðru ári. Þremur vikum seiuna íæddist Páll
sonur hans og upp úr þeirri sængurlegu fekk
kona hans taugaveiki og var komin i andlátið.
Þau höfðust þá við i torfbæ á Brekku, cr
slóð þar vestur á hlaðinu, en )>ar var ilt að
vcra, þvi að alt ætlaði að fúna suudur í raka.
Þrátt fyrir )>ella gat Páll lokið við niaiin-
kynssöguna um vclurinn. Gcngu stndisvcinar
niilli lians og Olafs .sekretærs" Stephensens i
Viðey, með handritastúfa frá Páli, en lirein-
prentaðar arkir frá Olafi — Þannig voru kjör
íslensks fræðimauns á þeim döguni.
IIORFIN LAXVEIÐI.
1 Brúará var áður töluverð laxveiði og gekk
laxinn eftir Ilagaós upp í Apavatn. 1 læknuui
FuIIsæl, sem rennur i Brúará milli El’riv <>g
Syðri-Reykja, var áður mikil veiði og veilt
fram eftir öllu Iiausti. I Tungufljóti gekk lax
áður að Vatnsleysufossi. Nú cr öll veiði þroliu
í )>essum vötiium.
ÁNASTADIR
á V'atnsnesi cru frægir fyrir Inalrekaiin 1882.
Þá rak |>ar 32 hvali og voru flestir 30—10
álnir milli skurða. Þeir xoru að ella sild, en
ísinu króaði þá inni. Eftir þetla voru hvalbein
mikið noluð lil bygginga á Ánastöðum, hryggj-
arliðum hlaðið í veggi, en reft yfir allstóra
hlöðu með hvahifjum.