Lesbók Morgunblaðsins - 25.01.1948, Blaðsíða 4

32
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
hvert ágæti, og tók minna pláss en
kolapfninn. Þurftum að rýma honum
á brott fyrir þarnarúmi. En ofn þessi
var hið mesta óhræsi, og ólíft með
.iíllu í herberginu, nema að hafa allt
af standancji vatnsskál á honum. Jeg
þurfti iðulega að fara á fætur, og
bæta vatni í skálina, og annast ýmis-
legt annað. En þó jeg væri* að þessu
brölti með háan hita og svo sjálfa
pestina í mjer, slapp jeg furðanlega
frá öllu saman.
172 fet frá jörð
— Mannst þú ekki meira að segja
frá fyrstu dögum símans ?
-r- Ojú. Margt gæti það verið, ef
svo vildi verkast. Það er nú t. d. þegar
jeg varð til þess að loftskpytastöð
Marconi-fjelagsins, sem reist var
hjerna við Hjeðinshöfða, gæti tekið
til starfa. Þú mannst þegar deilan
stóð sem hæst um það, hvort leggja
ætti síma hjer eða láta allt fara fram
með hinum nýju loftskeytum.
Reist hafði verið 172 fet^loftskeyta
mastur. Efnið í það var fengið í Slippn
um, og voru f jórar stangir eða möstur,
sem sett höfðu verið saman. Það
neðsta gildast.
Það voru miðaldra menn, sem höfðu
unnið við að reisa stöng þessa. Uppi í
toppinum átti að vera lítil plata, sem
tæki á móti skeytunum, og leiddi niður
í skúr, sem reistur var þar rjett hjá.
En þeir, sem unnu við að reisa
stöngina, höfðu ekki gætt þess í tíma,
að athuga hvort vírinn, sem festur var
I toppinn, gæti runnið til, eins og hann
átti að gera.
Þegar stöngin var reist í sína fullu
hæð, og allt átti að vera í lagi, hafði
vírinn hlaupið út af hjólinu, sem hann
átti að renna á, uppi við endann á
stönginni. Varð honum ekki bifað,
hvernig' sem togað var í vírinn að
neðán. Hafði verið reynt í marga daga,
að láta flugdreka fara upp með stöng-
inni og láta hann bera í vírinn, svo
hann losnaði. En alt kom fyrir ekki.
Erfitt verk
Nú var komið að máli við mig, og
jeg beðinn að klifra upp í toppinn.
Jeg var fyrst tregur til þess. En ljet
að lokum tilieiðast.
Þeir komu heim til mín kl. 3,30 um
morgun, til að sækja mig inn eftir.
— Þið hafið byrjað daginn
snemma?
— Já. Margir voru morgunmenn í
þá daga. Jeg var kominn inn eftir rjett
fyrir kl. 4. Neðsti hluti stangarinnar
var svo gildur, að jeg gat ekki komið
broddaskónum við, dg varð því að
feta mig upp eftir ,,bardúninum“. En
síðan fór jeg upp, það sem eftir var,
eins og þegar maður gekk venjulega
upp símastaura.
— Svimaði þig ekkert?
— Nei. Mig hefur aldrei svimað.
En það var annað verra. — Jeg var
hræddur um, að vírinn væri orðinn
svo fastur, eftir allt þetta tos með
hann, að jeg myndi ekki geta losað
um hann, þegar jeg væri kominn upp,
nema jeg hefði með mjer verkfæri.
Ætlaðist til að fiskilína væri bund-
in aftan í treyjuna mína, svo jeg gæti
dregið upp verkfæri, eftir að jeg væri
kominn alla leið. Þeir vildu það ó-
mögulega, voru hræddir um, að jeg
myndi flækja mig í þessari snúru,
og það yrði mjer að falli.
Nú, nú. Þegar jeg er kominn upp •
topp á stönginni, þá fór sem mig
grunaði. Jeg gat með engu móti bifað
vírnum, því hann hafði jagast inn í
stöngina á milli trissunnar, sem hann
átti að leika á, og stangarinnar. Svo
jeg varð að tosa upp öllum vírnum
frá jörð, og vinda hann upp á hand-
legg mjer, svo hægt væri að smeygja
honum yfir gandinn, sem hjólið var
fest á, og losa hann þannig. Það var
erfitt verk. Jeg var alveg að verða upp
gefinn í handleggnum áður en það var
búið. Það tók mig rúma fjóra klst.
En þegar jeg loksins var búinn að
öllu og snúran ljek á sínu hjólh þá
þurfti jeg ekki annað, en að smeygja
mjer í fjalastól í bandinu, og láta mig
renna til jarðar.
Með því var loftskeytasambandi
komið á milli Reykjavíkur og Poldhu á
Englandi, en þar var tilraunastöð
Marconi. Og þaðan komu frjettirnar
hingað, sem vöktu þann eindæma
fögnuð, einkum hjá þeim, sem voru á
móti símanum, og vildu heldur loft-
skeytin. En jeg var nú allt af Heima-
stjórnarmaður, með Hannesi Hafstein
og símanum hails. Hann hafði þá um
vorið gert samninginn við „Stóra nor-
ræna“, að leggja sæsímann hingað.
Var ekki vátrygður
Daginn eftir hitti jeg Jes Zimsen.
Hann hundskammaði mig fyrir að
hafa nokkurntíma látið hafa mig til
þess að koma þessu í lag fyrir Mar-
coni-menn. Og hætta lífi mínu. Jeg
hefði farið út í þetta án þess að láta
þá líftryggja mig. Jeg hafði gift mig
í maí. Þetta var í júní. Hann spurði
mig hve mikið jeg hefði fengið fyrir
þetta. Jeg sagði sem var, að jeg hefði
fengið 30 krónur. Þú hefðir átt að fá
100 krónur og vera líftryggður, segir
Zimsen þá.
Nokkrum dögum seinna var jeg á
gangi fram hjá Sjóbúð Geirs gaml i
Zoega. Hann stóð þar á tröppunum og
kallar á eftir mjer:
— Jónas, Jónas. Varst það þú, sem
fórst upp í Marconi-stöngina?
Jeg jánkaði því.
' — Það er ekki ónýtur á þjer haus-
inn, sagði hann þá og hjelt áfram að
spigspora á tröppunum.
V. St.
V ^ V ^
KJÖRSKRÁR
Nýprentuð er kjörskrá Reykjavíkur-
bæjar, og eru eftir henni 8 menn í bæn-
um, sem kjósa mega, og 7 þar af kjör-
gengir. Nú er og búið að prenta kjör-
skrá Kjósar- og Gullbringusýslu, og eru
þar 94 menn, sem kjósa mega, þar af
84 kjörgengir. Utankjördæmis eru þar
og 10 menn kjörgengir (Ný tíðindi
1852).