Lesbók Morgunblaðsins - 01.02.1948, Blaðsíða 15

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
59
gátum við það? Og að auki — sveitin
var svo þunnskipuð, að það var ekki
unnt að þynna hana frekar. — Því
stóðum við kyrrir og bárum okkur
ekki upp — en gerðum eins og við
gátum.
Hann lokar augunum og liggur
þögull, eins og allar þessar myndir
liðu nú fyrir sjónir hans. Yfir fölu
andlitinu, sem er alsett svitadropum,
hvíla harðir þjáningadrættir.
Eftir stundarkorn heldur hann á-
fram og er erfitt um mál:
— Á þriðja degi vorum við leystir
af. Sveitin okkar hafði gert skyldu
sína. Hún stóð þar sem hún átti að
standa — á verði. Það var ekkert
skarð í röðinni. Við vorum allir kyrr-
ir á okkar stað. Þeir, sem ekki gátu
staðið lengiar á sínum köldu fótum
— stóðu á hnjánum, en þeir stóðu
samt — og gerðu skyldu sína til hins
síðasta. Þeir, sem höfðu kalna arma
og hendur — reyndu að hlaða með
tönnunum. Fjelagarnir hjálpuðu til —
og það tókst. Að vísu var hjer og hvar
skarð í línuna. Það var dálítil þúfa,
smáþúst (upphækkun) í skaflinum,
þar sem einhver átti að hafa staðið.
Það voru þeir, sem voru frosnir í hel
. .. Og víða var snjórinn litaður blóði.
En við vorum allir kyrrir á okkar
stað. Allir . . . Hvað þá um mína
aumu fætur? Ef fósturjörðin þarínast
þeirrar fórnar, þá legg jeg hana fús-
lega fram, fúslega.........
Nokkrir menn eru vaknaðir í rúm-
unum í kring um okkur. Þeir hlusta
á frásögn Suviranta. Jafnvel vöku-
konan úr hliðarherberginu er komin
inn. Við stöndum þegjandi í kring
um hann. Jeg býð honum vatn að
drekka og laga koddan undir fótstúf-
unum. Suviranta, viljið þjer ekki hvíla
yður núna, og safna kröftum, svo að
þjer verðið heilbrigður. Ekki tala
svona mikið — kraftar yðar mega
ekki við því.
— Systir, mig langar að segja dá-
lítið við f jelaga mína — á meðan jeg
hef krafta til þess. Dálítið, sem hefur
hvílt á mjer og kvalið mig síðan jeg
var þarna í eldlínunni — dálítið, sem
jeg hef ekki getað talað um áður. Jeg
verð að fá að segja það við fjelaga
mína nú.
— Fielagar, hlustið á mig — til eru
menn, sem segja, að það sje synd að
drepa, að fara í stríð, að skjóta og*
kasta handsprengjum og allt því um
líkt. Að það sje dauðasynd. Að almátt
ugur Guð muni einhverju sinni á efsta
degi dæma þá, sem borið hafa vopn.
— En, fjelagar, jeg ætla að segja
ykkur eitt: einmitt þetta er Tcross
stríösins, sem hefur verið lagður á
okkar fátæka land.
Ekki í örvæntingu, ekki í ótta nje
kvíða, skulum við bera þenna kross
fyrir landið okkar. Þá verður okkar
litla þjáning svo lítil — og allt, sem
við höfum misst, allt það, sem við
missum, verður hjegómi samanborið
við þetta. — Allt það, sem við höfum
misst, allt, sem við söknum — hje-
gómi.
Var það þetta, sem hann sagði?
Jafnvel söknuður minn, sorg mín, þrá
mín, verður að engu, hverfur, verður
svo lítil fyrir þessum hinstu orðura
fátæks, deyjandi hermanns. Jeg blygð
ast mín. Suviranta hefur risið á aln-
boga með erfiðismunum. Það er undar
leg glóð í augum hans, eitthvað spá-
mannlegt við röddina, þegar hann
hrópar til fjelaga sinna í rómi, sem
er í senn sannfærandi og ákveðinn:
— Fjelagar, á efsta degi, á hinum
mikla degi, ætla jeg að ganga fram
fyrir dómara minn, einarður og upp-
litsdjarfur. Og þá segi jeg: Hjer er
jeg, Suviranta, hermaður nr. 266 í
her Finnlands, fátækur, gráklæddur
hermaður — dæm mig, ef þú vilt! En
einnig jeg hef tekið þátt í því, eins og
þú, að bera kross hjer á jörðunni. Og
glaður skal jeg taka á móti hegning-
unni úr hans mildu hönd.
Allir hlusta með fjálgleik, sumir
sjúklinganna, sem ganga við hækjur,
hafa komið að rúminu hans til að
hlusta. Suviranta hnígur niður á kodd-
ann, eins og örmagna, og liggur með
lokuð augu. Því næst lyftir har.n sjer
eins og hann má, með hjálp handleggs
ins, sem er óreifaður, og segir hátt og
greinilega:
— Að missa lífið er ekki óttaefní,
f jelagar. Að missa Iandið — landið —
það er allt.
Orð hans berast um stofuna. Hrærð
hlustum við á þau. Það er hálfrökkur
inni. Einhver snöktir hátt. Þungur
flugvjelaniður heyrist greinilega í
kyrðinni. Nær og nær færist hljóðið
— nær og nær. Svörtu heljarfuglarn-
ir hafa ónáðað okkur síðustu dagana.
Rödd hins deyjandi hermanns hefur
svo skæran hljóm í myrkrinu:
— Landiö — fjelagar— landiö, þaö
er állt......
Dynjandi hávaði skekur húsið. —
Tunglið hefur farið í felur, eins og af
hræðslu. Það er niðadimmt í stofun-
um og við megum ekki kveikja. Að-
eins þegar flugvjelarnar steypa sjer
niður, þá varpa þær hræðilegum og
hótandi ljósglömpum inn í gegnum
stóru gluggana.
En langt í burtu yfir trjátoppun-
um, sem eru ósnortnir af myrkri og
sársauka stríðsins', eldir aftur af ný-
um degi — Guðs signaða degi, sem
ber oss öllum boð um Ijós eftir myrk-
ur. —
(Meira).
Ljósmyndir á gleri
Nýlega hefur veriö fundiö upp í
. Ameríku gler, sem tékur viö Ijós-
myndum, alveg eins og Ijósmynda-
pappír. Gleriö er alveg sljett og tcért
eins og annaö gler, en til þess aö korna
myndinni á það, er þessi aöferö notuö:
Ljósmyndarfilman er lögö á gleriö og
síöan er beint á hana útbláu Ijósi dá-
litla stund. Þá er filman tekin af og
gleriö hitaö upp í 1000 stig á Fahren-
heit. Viö hitann kemur myndin fram
á því.