Lesbók Morgunblaðsins - 01.02.1948, Blaðsíða 16

60
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
í REYKJAVÍK eru margir fallegir staðir, falleg hús og fallegir garðar, þótt ekki viti það þeir, sem halda að Miðbærinn
sje Reykjavík og ekkert annað. Gangi menn á fögrum sumardegi um hin svokölluðu úthverfi, fer ekki hjá því að menn
hljóta að undrast hvað einstakir menn hafa gert til að fegra borgina, með því a ð rækta trje umhverfis hús sín. Og ekki
eru þessir garðar síður fagrir á veturna, þegar lognmjöllin hefur þakið trjen hvítu laufskrúði. Þessi vetrarmynd er af
húsi og garði á Sólvöllum. (Ljósm. Ólafur K. Magnússon).
UNDARLF.G FÆÐING
Á Síðu, austur í Meðallandi í Skarðs-
kirkjusókn, hefur prestur þar, síra Þor
kell, skrifað biskupinum, herra Oddí
(1609), að ein kona í þeirri sókn hafi
fætt tvö börn, það fyrra á fimtudag,
sofandi í sænginni án sóttar; fylgdi þar
með barnsfylgjan. Þetta barn var and-
vana og ekki stærra en hálf stuttspönn,
fæturnir ekki digrari en leggur í hana-
fæti. Seinna barnið fæddist»á laugar-
dagskvöldið þar eftir; það var lifandi
og fullaldra (Fitjaann.)
JÓN GÓUR
Fyrir 90 árum var maður, sem Jón
hjet og kallaður Jón góur, á Höskulds-
stöðum á Skagaströnd. Hann var skýr-
leiksmaður mesti, vandaður og guð-
hræddur og talinn skygn. Sjósóknari
var hann mikill og allra manna djarf-
astur á sjó. Jóni var stundum sagt, að
hann mundi ekki hætta svaðilförum
sínum fyr en hann dræpi sig, en hann
svaraði, að vera mætti að hann drukn-
aði, en varla mundi hann drukna í sjó.
— Þau urðu endalok Jóns, að hann datt
út af borði, sem lá yfir ársprænu, og
fanst örendur I ánni skömmu seinna.
Svo var áin grunn, að ekki vafnaði yfir
líkið, þar sem það lá.
SPÖNN
Algengt var fyrrum, og jafnvel fram
undir seinustu aldamót, að mæla í
spönnum. Var þá talað um stuttspönn
og langspönn. Stuttspönn var það er
maður spannaði með þumalfingri og
vísifingri, en langspönn þegar spannað
var með þumalfingri og löngutöng. —
Þetta var ekki nákvæmt mál, því að
menn spanna mislangt. Spönn kemur
fyrir í ýmsum málvenjum: Skamtaðu
stráknum spönn, hann skamtar sjer
aðra sjálfur. Það þarf ekki að gefa mjer
hálfa spönn til þess að skamma hann.
Jeg á ekki hálfa spönn eftir að gera
það. Hann nennir ekki spönn frá rassi.
UMBYLTING Á ÞINGVÖLLUM
í júnímánuði árið 1789 urðu miklir
jarðskjálftar á Suðurlandi. Þá umbreytt
ist Þingvallahraun og svo vatnið, svo
að sökk vatnsbotninn að norðan og
dýpkaði það þeim megin og hljóp á
lgnd, en alfaravegur forn varð undir
vatni sums staðar. Gryntist það og alt
að sunnan. Hrundi mjög Almannagjá
og klettar fleiri. Þá seig alt land milli
Almannagjár og Hafnagjár eina alin,
að því er Sveinn Pálsson segir. Sökum
skemda og breytinga þeirra, sem á
urðu, varð jarðskjálfti þessi meðfram
tilefni til þess, að Alþingi vár flutt frá
Þingvöllum til Reykjavíkur (Þorv
Thor.).