Lesbók Morgunblaðsins - 17.10.1948, Blaðsíða 9

LESBOK morgunbl aðsjlns
... 437
NÝUNGAR í BÓKMENTUM
Fimm arka bók á spjaldi, sem er lítlð sterra en spil.
0 2 5 Microcards
Rider. Fremont. 1885- __ (Card 1—
T.he scholar and the future of the research library, a
solution . . . New York city. Hadham press. 1944. (xiiíp.. I 1. 236Þ- 2 facsim.
microcards as the solution for -psearch library growth.
Z66S
-p. i-xiii. p. 1*64)
problem and'its
. diagr. 24cm. > PrOpOt?C3
* . - * *
IBI^ lÍHIB HEBHi
Á þcssu eina spjaldi cr 78 blaðsíðu bók.

ii

MERKILEGASTA nýungin á sviði
bókmenta er útgáfa bóka í örsmæð.
þannig að heilar bækur eru nú ljós-
prentaðar á eitt spjald af sömu
stærð og notuð eru í spjaldskrám
bókasafna.
Það eru aðeins fjögur ár síðan að
Fremont Rider, bókavörður við
Wesleyan háskóla kom fram með
uppástungu um það að „smækka“
bækur þaimig, að texti hverrar
venjulegrar blaðsíðu yrði ekki
nema svo scm hálfur centimetri á
breidd.
Hann benti á það hve gífurlega
mikið rúm mætti spara í bókasöfn-
um á bennan hátt, þar sem svo að
segja mætti minka hvert bókasafn
niður í það að vera ekki meira
fyrirferðar en spjaldskrá þess er
nú. Söfnin mundu líka geta sparað
sjer skrásetningu, því að spjöldun-
um má raða eins og öðrum spjald-
skrám. Enn fremur sparaðist kostn-
aður við bókband. Og svo yrðu
þessar nýu „bækur“ mörgum sinn-
um ódýrari lieldur en venjulegar
bækur.
Þótt svona skamt sje síðan að
þessi uppástunga kom fram, þótti
mönnum það dragast von úr viti að*
liún kæmist í íramkvæmd. Var það
vegna þess livað liugmyndin þótti
góð. En það má ekki hrapa að því
að koma nýrri liugmynd í fram-
kvænid, ef menn vilja forðast víxl-
spor. Þess vegna liei'ur verið unn-
ið að þessu í kyrþey, og upphais-
maðurinn vildi ekki láta þessar nýu
„bækur“ koma á markaðinn fyr en
leystur væri allur vandi við útgáfu
þeirra. Og undirbúningurinn beiur
kostað um hálfa aðra milljón króna.
Margt kom til greina. Það varð
t. d. að finna upp nýan , framkall-
ara“ fyrir spjöldin, það varð að
íiima upp nýjar liosmyndavielar til
að taka myndir af bókunum, nýa
ljósprenlunar aðferð o. s. frv. —
Einnig varð að finna upp sjerstak-
ar slækkunarvjelar, eða lesvjelar,
sem spjöldunum er stungið í áður
en menn byrja að lesa. Því að letrið
á þeim er svo smátt að með béru
auga sjer maður aðeins dökkleita
íerhyrnda reita á spjöldunum. En
þegar þau eru komin inn í lesvjel,
sem stækkar alt að því 25 falt, þá
leysast þessir reitir upp í skýrt
letur og menn lesa hiklausl liverja
„blaðsíðuna“ af annari.
Verðið á þessum bókspjöldum
mun verða mismunandi, aiveg eins
og verð á bókum. Fer það mjög
eftir því hver eintakafjöldinn verð
ur af liverju. Ef hundrað eintök eru
gerð af einhverri bók, er gert ráð
fyrir að hvert spjald muni kosta 15
cent. En sje um aðeins 50 eintök
að ræða, mun verðið ekki vera und-
ir 20 centum. Sje aftur á móti gefin
ut og seld 200 eiutök, þa þarf verð-
ið ekki að vera nema 10 cent, og
ekki nema 5 cent ef tvö þúsund
eintök væri gefin út og kauþehdur
fengist að þeim. Er þá lielst' geft
ráð fyrir áskrifendum. “
Lesvjelarnar eru tvenns konar.
Önnur vjelin, sem kölluð er „Lesi
ari“ og stækkar alt að því 25-falt,
kostar 195 dollara. Hin vjelin er
miklu einfaldari og er kölluð „Rýn-
ari“. Það er stækkunargler, sem
stækkar 5—7 falt og er ekki til þess
ætlað að lesa meginmál að neinu
ráði, lieldur titla og fyrirSagmr. —
Þær vjelar kosta 16.50—32.00 doll-
ara.
l'að er ekld liægt að koiua loug-
urn bókum íyrir á einu spjaldi. En
á liverju spjaldi geta þó venð 30—
200 blaðsíður. Ætlunin er að hið ör-
smáa letur verði ætíð jafnstórt,
livort sem bókin, sem tekið er eft-
ir, hefurgverið prentuð með smáu
eða stóru letri, þannig að í lesvjel-
inni verði all letur af sömu stærö.
Af þessu leiðir það, að mjög verður
mismunandi hve margar blaðsiður
komast a hvert spjald. Það er kom-
ið undir broti bókarinnar og letur-