Lesbók Morgunblaðsins - 17.10.1948, Blaðsíða 16

944 ** ' ’ r ^ ' - i LESBÖK MORGUNBEAÐSINS
1 ''Twfwm
Sæmundur Magnusson
er bjó á Viðimýri og seinna á Æsu-
stöðum í Langadal, andaðist 1783
„gamall og lerkaður og mikill svaða-
maður hafði verið, var hnýtt alt höfuð
hans af byltum er hann hafði fengið,
þá hann reið af húsum fram og hraun-
klettum, og hvað sem fyrir var“. —
(Espta.).
Bálstofan
Árið 1913 sagði Matthías Jochumsson
svo um bálstofu hugmyndina: „Guð-
mundur landlæknir þeytir öllu út i
buskann, himnaríki ekki síður en hinni
baðstofunni ,níðir líkama, gröf og erf-
isdrykkjur og hrópar: Brennið, brenn-
ið!“
Þórir Pálsson
hjet maður, Sem uppi var um miðja
síðastliðna öld og var vinnumaður hjá
sjera Arnóri í Vatnsfirði. Hann vav
smiður góður en hjátrúarfullur í meira
lagi. Sá hann andskotann og ára hans
í hverju horni og bar jafnan á sjer
sauðarbjöllu úr kopar er hann hringdi
til þess að forðast ásókn þessara illu
gesta. Um nætur geymdi hann bjölluna
á syllu yfir rúmi sínu. En hræddastur
var hann við rjúpur og stappaði sú
hræðsla nærri vitfirring. Kvað hann
svo að orði, að vondur væri fálkinn
en 4>ó væri rjúpan verri, því að hún
væri skaðræðisfugl, sem flygi út og inn
beint í gegn um lifandi manninn, ef
hún væri þá ekki hinn vondi sjálfur í
þessu sakleysisgervi, sem hann taldi
líklegast. Einhverju sinni var hann ura
vetur á leið yfir Reykjarfjarðarháls og
bar smiðatól sín. Var á logndrífa og
mikið um rjúpur á hálsinu.n og flugu
þær þar fram og aftur og ropuðu hátt.
Þegar Þórir kom til bæja var hann
verkfæralaus, því að hann hafði hent
þeim í rjúpurnar, einu eftir annað, til
að fæla þær frá sjer.
Jón Bjarnason
í Stóru-Gröf, venjulega kallaður
Grafar-Jón, var ófyrirleitinn og brögð-
óttur. Einu sinni var hann að koma
lestaferð af Suðurnesjum og rak hjá
tjaldi í Vilborgarkeldu á Mosfellsheið:
Þar greip hann rauðan hest, varpaði á
hann reiðingi og fiskaböggum, sem
HÖFUNDAR „ISLANDICA“. — Hjer birtist mynd af þremur islenskum pró-
fessorum við háskóla í Bandaríkjunum, en þeir eru (talið frá vinstri): Halldór
Hermannsson, dr. Stefán Einarsson og dr. Richard Beck. Halldór prófessor Her-
mannsson hefur kent við Cornellháskólann siðan laust eftir aldamót og gefið út
og skrifað 31 bindi af bókmentatímaritinu „Islandica". Dr. Stefán Einarsson hef-
ur kent við John Hopkins háskólann i Baltimore síðan 1937, og hann skrifaði 33.
og 33. hefti af „Islandica“. Dr. Richard Beck er prófessor við háskóla Norður-
Dakota í Grand Forks, og hann er nú að semja 34. og 35. hefti af „Islandica",
sem verða um íslensk Ijóðskáld. Allir hafa prófessorarnir kent íslensku við skóla
sína um mörg ár.
hvatlegast og rak hann svo með lest
sinni. Litlu seinna sá hann 3 menn
ríða á eftir sjer og grunaði að þeir
væri að leita hestsins. Stökk hann þá af
baki, tók krít upp úr vasa sínum og
málaði blesu á þann rauða. — Þegar
leitarmenn komu að þektu þeir ekki
Rauð, því að blesan vilti fyrir þeim,
og fór Jón með hestinn norður. Öðru
sinni greip hann brúnan hest í Kúa-
gerði hjá Vatnsleysu og hleypti í lest
sína, er helt áfram um hraun, en Jón
reið að tjaldi þeirra, er hestinn áttu
og lýsti fyrir þeim brúnum hesti, sem
líkustum þeim, er hann greip; ljet hann
mundi suður strokinn, og allt reið
hann suður í Voga, áður en hann sneri
aftur og reið norður á fjöll og heirr
(G. Kon.).
Árni gamli í Haga
Bjarnason varð rúmlega tíræður að
aldri, og svo var hann hraustur að
hann gekk að slætti sumarið áður en
hann dó (1704). Hann var faðir Jóns í
Keldunesi, föður Oddnýar, móður Skúl i
Magnússonar landfógeta.
Prestsetrið Sel.
Um eitt skeið bjó sóknarpresturinn
í Reykjavik í Seli. Árið 1810 var Sir
G. W. Mackenzie hjer á ferð og heim-
sótti þá prestinn. Segir hann svo frá
húsakynnum á prestsetrinu: „Prest-
urinn mætti okkur við dyrnar á kofa-
ræfli og leiddi okkur inn löng göng,
dimm og skítug göng, þakin alls konar
búshlutum, og fram hjá manni, sem
var að berja harðfisk, inn í dimt her-
bergi. Það var svefnherbergi fjölskyld-
unnar og hið besta í bænum. Þakið
var svo lágt, að maður gat varla stað-
ið upprjettur, og þar var tæplega pláss
fyrir nokkurn hlut nema húsgögnin,
en þau voru þessi: rúm, klukka, lítil
kommóða og glerskápur“.