Lesbók Morgunblaðsins - 22.05.1949, Blaðsíða 4
272
LESBOK MORGUNBL^ÐSINS
stöðum kom heim frá Noregi um
aldamóL og hafði búið sig undir
það þar að verða skógræktarfröm-
uður. Skömmu síðar varð hann
framkvæmdastjóri hins nýstofnaða
Ræktunarfjelags Norðurlands, en
sú fjelagsstofnun var fyrst og
fremst hans verk. Hann hafði trú
á því að lævirkjatrje, er þá voru
svo nefnd, mundu geta átt framtíð
hjef á íandi. Frá fyrstu árum Rækt-
unarfjelagsins eru nokkur lerkitrje
á Akúreyri og þar um slóðir og
hafa náð góðum þroska. En að því
er kunnugir menn álíta, munu þessi
trjélnaumast vera af þeirri tegund
er til var ætlast.
Það er ekki fyr en árið 1933 að
hingað kemur fræ af lerki, sem
vissá er fyrir að sje frá Norður-
Rússlarfdíj frá nágrenni Arkan-
gelsk.
Það var hálft kíló af lerkifræi,
sem Guttormur Pálsson, skógar-
vörðúr að Hallormsstað, fekk og
sáði. Fræplönturnar voru teknar
úí græðireit og þeim plantað út á
Skógur í Alaska.
árunum 1937—39. Voru 6000 plönt-
ur af þessu lerki gróðursettar í
skógarteig í sunnanverðum Hall-
ormsstaðaskógi, skamt frá Atlavík
Var lerkinu plantað „undir birki í
góðu skjóli“. Birkið var felt þegar
lerkið óx upp, svo að nú er það
einrátt á teignum, og hefur náð
þar 4—5 metra hæð á einum ára-
tug. Lerki getur orðið 60—70 metra
hátt og eftir því gildvaxið. En við
getum gert okkur ánægða með þótt
það nái ekki nema helmingnum af
þeirri hæð. Lerkiviður er ágætur,
með eðlisbestu viðartegundum. sem
til eru.
Þarna er einn framtíðarskógur-
inn kominn. Hann er að vísu ekki
nema hálfur annar hektari að stærð
með 6000 trjám. En þegar stundir
líða bera þessi 6000 trje fræ, ekki
aðeins hálft kíló, eins og það, sem
til Hallormsstaðar kom 1933, held-
ur ótölulega mörg kíló fræs. En
hvert frækorn hefur í sjer mögu-
leika til þess að verða að risa-
vöxnu trje, og þraðvaxta, fái það
skjól í birkiskógi fyrstu æviár sín,
og veðurskilyrði ekki lakari en
austur á Hjeraði.
Hjer er ekki öll sagan sögð af
þessu lerki. — Nokkur hundruð
plantna af því voru flutt út að
Eiðum, settar í friðað land á ber-
svæði í næðinga af öllum áttum.
Þar hefur þessi nýgræðingúr lifað
og dafnað, í næðingum og skjól-
leysi, en vöxturinn orðið hálfu hæg
ari en í skóginum, enda voru plönt-
ur þessar settar niður í snoðnar
mosaþúfur. Það er því engu líkara
en að þessi úrvalsviður geti orðið
nothæfur í skjólbelti fyrir annan
gróður í harðviðrasömum sveitum
landsins.
Alaska-skógar.
Hjer hef jeg þá minst lauslepa
á reynslu af nokkrum erlendum
trjátegundum, sem mynda munu
framtíðarskóga landsins. En alt er
þetta smámunir, borið saman við
það, sem við eigum vísa von á að
sjá hjer og reyna, aðeins bending-
ar um það, sem koma skal.