Lesbók Morgunblaðsins - 24.09.1950, Blaðsíða 2

430
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
ar: Hjörtur að nafni. Lærði jeg
þegar að meta list hans, er honum
tókst að þræða inar haglega gerðu
vegabugður við Brúará og Tungu-
fljót og smjúga þráðmjóar brýrn-
ar á þessum skaðræðisvatnsföllum,
af frábaerri snilld. Vjer horfðum
niður í hylinn, þar sem Jóni Gerr-
ekssyni var drekt; minntumst sorg-
aratburða, sem tengdir eru við
þessar elfar; sáum yfir að Tungu-
felli, er sumir segja, að standi
fjarst sjó allra byggðra bóla á ís-
landi; litum úðann af Gullfóssi —
og heidum svo upp til öræfa.
Haldið til fjalla
Ekið var yfir Sandá og Grjótá —
báðar fremur vatnslitlar að þessu
sinni — og upp á Bláfellsháls. Þar
námum vjer staðar um stund í
glitrandi sólskini og litum yfir hers
ingu sunnlenskra fjalla, hjúpaða
dýrlegri blámóðu og teyguðum að
oss magnþrungið, áfengt fjallaloft-
ið.
í Hvítárne^i var numið staðar og
matast. Yfir fjöllum og jöklum var
tært heiði: Jarlhettur, Langjökull,
Skriðufell, Leggjabrjótur, Bald-
heiði, Hrútafell blöstu við í vestri,
handan Hvítárvatns, og í norður-
átt; en Kerlingarfjöll bar við aust-
ur himin. En jeg vil ekki þreyta
menn með fleiri nöfnum í bráð.
Næturstaður var fyrirhugaður í
sæluhúsi Ferðafjelagsins á Hvera-
völlum. Þegar þangað kom, földu
ský sólu og bljes hressandi, svalur
austanvindur um staðinn, sem fræg
ur er af þjóðsögum og fyrir heitar
uppsprettur. Sagan segir, að þar
byggi Fjalla-Eyvindur forðum í
hreysi. Við Eyvind er og kendur
einn hverinn, sem útilegumaðurinn
á að hafa hlaðið upp. Sagt er, að
Norðlingar hengdu Abraham þjóf,
sem var með Eyvindi, á gálga á
Hveravöllum.
Miðsumarskvöld þetta var sem
hverareykirnir og vistlegt sæluhús-
ið byðu oss öll velkomin. Þar-na
hittum vjer tvo Reykvíkinga, sem
höfðu dvalið á Kili og tínt grös
í nálega viku. * Og voru búnir að
fá drjúgan feng. Urðu því margir
smevkir um, að farið væri að evð-
ast þetta, sem af var tekið. Munu
bó slíkar áhyggjur eigi hafa staðið
neinum fyrir svefnfriði, og hvíld
ust menn vel um nóttina.
Og svo hófst grasatínslan
Daginn eftir var tímanlega risið
úr rekkjum, snætt og búist með
grasatínur og nestisbita í vösum
til göngu. Haldið var í norðvest-
urátt frá Hveravöllum, uns ^ veg-
inum varð dálítil árspræna. Að
sveitamanna sið klæddi grasafólkið
sig úr sokkunum og óð yfir ána.
Hinum megin hennar fannst þegar
nokkuð af grösum, enda þó að
eigi dyldist, að þar hefði nýlega
verið upp skorið af dugandi hönd-
um. Ljetu sumir orð falla í þá átt,
að verkamenn þeir, sem fyrri urðu
í víngarðinn, hefðu nú fengið ríku-
legri laun en vjer, sem komum
seinna.
Dreifðist þá hópurinn. Rólyndara
fólkið helt nálega kyrru fyrir eða
hreyfði sig minna. Þeir fram-
sæknu, nýungagjörnu og forvitnu
leituðu fyrir sjer og sóttu í vestur-
átt, að fjöllunum undir austur-
jaðri Langjökuls norðanverðum.
Á meðal þeirra síðarnefndu var sá,
er þetta ritar. Fararstjórinn var í
hóp með hinum.
Austanblærinn, svalur og hress-
andi, ljek um vangann. Grösin,
sem voru rök og þjál um morgun-
inn, tóku heldur að þorna og þyrkj-
ast. Mjer fannst óviðjafnanlegt að
njóta þessa alls: áreynslunnar,
fjallaloftsins og samvistar við frjáls
mannlegt fólk, laust við allan
tepruskap og fordild, þó að jeg
hefði aldrei sjeð það áður: sjó-
menn, vjelameistara, húsfrúr og
saumakonur, að ógleymdum sjálf-
um aldursforseta og heiðursfjelaga
fararinnar. Rólegur, tiginn og heið-
umhár miðlaði hann af nægtabúri
þekkingar sinnar og vísdóms, um
leið og fjörefnum, kosti og kjarna
fjallanna var saman s^fnað. Sjó-
maðurinn gat miðlað af reynslu
sinni á öldum úthafsins. Þokka-
gyðja eða fegurðardís úr höfuð-
staðnum, skagfirsk að ætt, gat sagt
frá gæðingum úr átthögunum . og
Ijómaði öll af gleði við endurminn-
inguna eina saman. Svona mætti
lengi telja.
Fjárgæslumenn eða verðir komu
til grasafólksiná um daginn. Töluð-
um við Jónas læknir góða» stund
við suma þeirra, okkur til fróð-
leiks og skemmtunar. Samdi lækn-
irinn við þá um, að þeir ljeðu hon-
um hest og fylgd um kvöldið suð-
vestur í Þjófadali og að Fögru-
hlíð, sem eru sagðir einkennilega
fallegir staðir austan undir Lang-
jökli. Jeg óskaði eftir að fá að
fylgjast með þeim, og höfðu þeir
góðan vilja á að verða við tilmæl-
um mínum. Því miður gat þó ekki
orðið af, að jeg færi, vegna vönt-
unar á reiðtygjum.
Þegar leið að miðaftni, fór grasa-
fólkið að skila sjer heim að sælu-
húsinu. Vindur hafði farið vax-
andi, er leið á daginn og stóð af
Hofsjökli norðanverðum, þ. e. a. s.
var mjög austlægur. Þeir, sem
höfðu leitað fanga í daladrögum
þeim, er ganga inn í fjöllin austan
Langjökuls, áttu því að sækja móti
veðrinu með byrðar sínar. Var
sú sókn hörð, einkum þeim, er
orðið höfðu fengsælir. Með leyfi
fararstjóra, vbru margir grasapok-
ar skildir eftir á miðri leið. Sótti
bifreiðarstjórinn þá seinna um
kvöldið.
Fegurð Hveravalla
Sá, er þetta ritar, var svo hepp-
inn að hitta vorn ágæta fararstjóra
á leiðinni heim í sæluhúsið. Gekk