Lesbók Morgunblaðsins - 06.05.1951, Blaðsíða 13

' LESBÓK MORGUNBLAÐSINS

265
Landamærin ösýnilegu
Á sömu breiddargráðu, en nær
sex gráðum austar, eru að vísu
þrjár litlar klettaeyar, sem nefndar
eru Shagrocks. Það er óvíst hver
hefir fundið þær, en á sjókorti eru
þær sýndar 1819. Mjög skamt er
á milli þessara eya og tíu sjómílum
fyrir sunnan þær er landgrunn.
Að sjálfsögðu hefir Bustamente
heyrt getið um Shagrocks og senni
lega hefir hann haft fyrir sjer
skýrslu skipstjórans á „Princess“,
en um hana segir svo í safni kon-
unglega hafrannsóknafjelagsins í
Madrid 1809: „Skipstjórinn á „Princ
ess“ segir, að suðaustur af syðstu
eynni sje grunn og um ellefu sjó-
mílur þar í milli, en þetta grunn
gat skipstjórinn á „Atrevida“ ekki
fundið þrátt fyrir ýtarlega leit“
Þar sem það er nú sannað að
grunn er tíu sjómílur suðaustur af
Shagrocks, er mjög sennilegt að
skipstjórinn á „Princess“ hafi
fundið þessar þrjár klettaeyar, en
haldið að það væri sömu eyarnar,
sem „Aurora“ sá. Og nú fór Busta-
mente að leita þeirra eya, og frá-
sögn hans um fund þeirra var svo
skilmerkileg, að enginn gat efást
um að Auroraeyarnar væri til.
Og þó eru þær ekki tiL
Það var suðurfarinn James
Weddell, sem fyrstur manna sann-
aði að þær væri ekki til. Hann leit-
aði þeirra 1820, sigldi fram og aft-
ur, þvert og endilangt á þeim slóð-
um, sem þær áttu að vera, en
fann þær ekki.
Aðrir rannsóknamenn, svo sem
Johnson og Morell 1822 og Biscoe
1839, komust einnig að þeirri nið-
urstöðu að eyarnar væri ekki til.
En kortagerðamenn eru íhald-
samir og þeir vildu ekki sleppa
eyunum. Jafnvel Ross, sem vissi
vel um rannsóknir Weddels, setur
þær á kort það er fylgir bók hans
1847.
Það er hulin ráðgáta hvaða eyar
það voru er Bustamente sá svo
LENGSTU landamæri í heimi
milli tveggja ríkja, eru landamæri
Kanada og Bandaríkjanna. ÞaU
ná þvert yfir meginlandið frá hafí
til hafs. Annað er líka merkilegt
við þessi landamæri, að þar eru
hvergi vígi nje hermenn til varn-
ar. Og sums staðar vita landa-
mærabúarnir varla af landamær-
unum, þau eru þeim ekki til meiri
trafala en gangstígamerki á götu
eru umferð til trafala. Á ýmsum
stöðum virðast menn alveg hafa
gleymt því að nokkur landamæri
sje til.
Þetta er fyrirmynd þess sem
koma skal, þegar hugsjónin um
bræðralag allra manna hefir sigr-
að í heiminum. Þá verða ekki
framar til nein víggirt landamæri.
Þjóðirnar geta þá lifað öruggar og
óttalausar, því að engin hætta er
á árás frá nágrannaríki. Plinum
miklu menningarþjóðum, sem
Norður-Ameríku byggja, hefir
fyrstum allra tekist að koma á
slíku öryggi hjá sjer, öryggi, sem
skapast af gagnkvæmri vináttu og
bróðurhug. Þess vegna eru þær fyr-
irmynd allra annara þjóða.
gjörla. Weddell heldur að tvær ey-
arnar, sem hann sá hafi verið
Shagrocks, en sú þriðja hafísjaki.
En sú skýring getur varla gengið,
og það er næsta ótrúlegt að jafn
siglingafróður maður og Busta-
mente hafi skjöplast svo í útreikn-
ingum sínum að nema mundi um
sex lengdargráðum. Sumir halda
jafnvel að hann hafi sjeð Shag-
rocks í hyllingum. En enginn get-
ur úr því skorið hvað rjett er. Eitt
er víst, að Aurora-eyarnar hafa
aldrei verið til.
Margar skemtilegar sögur eru
sagðar í sambandi við þessi ósýni-
legu landamæri. Þar á meðal er
sagan um hjónin í Temiseouata
County .Húsið þeirra stendur þann-
ig, að landamæralínan liggur um
það mitt, helmingurinn er fyrir
sunnan línuna og helmingur fyrir
norðan. Áður en fjölgar hjá hjón-
unum ákveða þau hvort barnið
skuli hafa borgararjett í Kanada
eða Bandaríkjunum. Vilji þau að
það fái borgararjett í Kanada legst
konan á sæng í norðurstofunni og
elur barnið þar, annars legst hún
á sæng í suðurstofunni. Þetta
kemur sjer vel þegar börnin fara
að stálpast og geta farið að sitja
yfir kúnum. Þegar nú hagi er betri
Kanadamegin, þá eru norður-
stofubörnin látin sitja yfir kúnum
þar, en sje haginn betri Banda-
ríkjamegin, þá eru suðurstofubörn-
in látin sitja yfir kúnum þar. Og
þetta gengur ágætlega.
• •' '
Ymsar borgir eru á landamær-
> * v .wl V
unum, svo sem Niagara Falls,
Windsor og Detroit og þar gætir
þess auðvitað greinilega hvorum
megin landamæranna fóíkið býr.
En um smærri þorp er öðru máíi
að gegna. Þar má til dæmis nefha
International Falls í Minnesotá ’ ög
Fort France í Ontario'. í fyrri
staðnum er engin útvarþsstöð, og
í seinni staðnum er ekkí gefið út
neitt blað. En það mundi erfitt að
koma þorpsbúum í skilning um að
þetta væri vöntun. „Auðvitað þöf-
um við útvarpsstöð“, mundu þeir
í International Falls segja, „þvf að
hún er í Fort France“. „Auðvitað
höfum við dagblað, Gazette í Inter-
national Falls“, mundu þeir í Fprt
France segja. Og það er satUBláð-
ið birtir allar frjettir’ Sg "au'tfTý.4-