Lesbók Morgunblaðsins - 05.07.1953, Page 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
409
Bryggjuhúsið þar sem einn æsingamiðinn var upp festur. Húsið er nú ólíkt
því, sem það var þá, hefir verið stækkað mikið og því breytt. Það er nú að
stofni 100 ára gamalt, reist af Koch skipaeiganda i Kaupmannahöfn 1863 er
hann hafði tekið að sér gufuskipaferðir hingað. Þá var breiður, opinn gangur
í gegn um það niður á bryggju, er Koch lét einnig gera. Þarna við Bryggju-
húsið var þá aðalsamkomustaður þeirra, scm vildu fá fréttir eða segja fréttir.
vestan. Hann hafði áður verið amt-
maður í Vesturamti og átt heima í
Stykkishólmi. Fluttist hann hingað
til Reykjavíkur 25. mars 1873 og
settist fyrst að í Glasgow hjá Agli
Egilssyni. En danska stjórnin veitti
honum 2000 rdl. styrk úr landsjóði
íslands til þess að flytja íbúðarhús
sitt frá Stykkishólmi til Reykja-
víkur. Það hús var síðan reist á
ArnarhóLf.óð við Bankastræti og
stendur enn.
Ekki jukust vinsældir Hilmars
Finsens við þetta, heldur gerðust
nú andstæðingar hans hálfu há-
værari en áður, því að nú þótti
þeim sýnt að hann ætlaði sér að
ganga erinda Dana rækilega hér
á landi. Andaði þá kalt að honum
hvaðanæva.
Hinn fyrsti landshöfðingi átti að
taka við völdum 1. apríl. Grennsl-
uðust einhverjir eftir því í tómi
hvort hann æskti þess, að heldri
menn bæarins kæmi þá í heimsókn,
en hann afþakkaði og bað menn að
geyma hyllingar sínar þangað tií á
afmæli konungs, er haldið skyldi
hátíðlegt viku seinna.
Ólgan var mikil í bænum um
þessar mundir og telja menn að
Jón Ólafsson ritstjóri hafi aðallega
kveikt hana og espað upp unga
menn. Töldu þeir að landshöfð-
ingjaembættið væri stofnað í sam-
bandi við Stöðulögin og til þess að
þröngva þeim upp á íslendinga.
Leið svo fram til 1. apríl.
Hilmar Finsen bjó í húsi því, sem
nú kallast Stjórnarráð, og þar voru
embættisskrifstofur hans. Hafði
hús þetta fram að þessu verið nefnt
stiftamtmannshús, en breytti nú
um nafn og var síðan kallað lands-
höfðingjahús þangað til innlend
stjórn kom. Þá var öðru vísi um að
litast þarna en nú er. Fyrir framan
lóðina rann lækurinn og var voldug
brú á honum og stígur beint upp að
dyrum hússins. En á miðjum blett-
inum fyrir sunnan stíginn, var afar
mikil fánastöng og þar var hinn
klofni, danski fáni dreginn að hún
á hátíðum og tyllidögum.
'Nú var það að morgni hins 1.
apríl er árrisulustu bæarmenn
komu á fætur, að þeir sáu þá ný-
lundu, að kominn var nýr fáni eða
veifa á þessa stöng. Var hann dökk-
blár að lit og gátu menn alls eigi
gert sér grein fyrir hvers konar
merki þetta væri, heldu helzt að
landshöfðingi væri að gefa til
kynna með þessu, að hann vildi
engar heimsóknir þennan dag, né
ílagganir í bænum.
Næsti nágranni landshöfðingja
var Edvard Siemsen konsúll. Hanti
bjó handan við lækinn í húsi því,
er Jes Zimsen kaupmaður átti síð-
ar. Þegar Siemsen kom á fætur og
sá þetta einkennilega flagg á stöng-
inni, sem eingöngu átti að vera
helguð „Dannebrog“, vissi hann að
nú mundi eitthvað ljótt í efni. Og
er hann gætti betur að, sá hann að
á þennan bláa feld voru ritaðir ein-
hverjir hvítir stafir. Var þetta ekki
auðlæsilegt, en þó komst hann að
því að stafirnir voru á höfði og að
þar mundi standa: „Niður með
landshöfðingjann“. Skipaði þá
Siemsen syni sínum að hlaupa til
og draga þessa dulu niður, færa
hana lögreglustjóra og skýra hon-
um frá hvar hann hefði náð í hana.
Var þetta gert án þess að lands-
höfðingi vissi af.
Um sama leyti fréttist, að víðs-
vegar um bæinn og þar sem mest
bar á, t. d. á Bryggjuhúsinu, væri
upp fest spjöld og á þau letrað stór-
um stöfum: „Niður með landshöfð-
ingjann. Engin stöðulög“. Þessi
spjöld voru nú rifin niður hvert
af öðru og flutt í lögreglustöðina.
Var hafin einhver lítil eftirgrensl-
an um hver eða hverjir mundu
hafa staðið fyrir þessu, en ekkert
sannaðist í því máli. Heldu sumir
að þetta hefði einhverjir unglingar
gert að hvötum Jóns Ólafssonar
ritstjóra „Göngu-Hrolfs“. Var mik-
ið um þetta rætt í bænum, eins og
nærri má geta. Segir t. d. í „Tím-
anum“, að veifan á landshöfðingja-
stönginni hafi verið „vottur þeirrar