Lesbók Morgunblaðsins - 11.09.1955, Blaðsíða 7

r LESBÖK MORGUNBLAÐSINS

Inir merkilegn stalla-akrar í fjöllunum.
menn. Þeir sitja uppi næstum næt-
urlangt kring um eld úti við, gæta'
unglinganna og ráða ráðum sxnum.
Við heimsóttum þá einnig og færð-
um þeim tóbaksblöð að gjöf.
Áttunda furðuverkið —
rísakrarnir í Banaue
FRÁ Bontoc er aðeins nokkurra
klukkustunda akstur eftir mjóum
og krókóttum vegi yfir fjöllin inn
í land Ifugaobúa.
Ég hafði heyrt mikið talað um
rísakrana í Banaue sem gerðir eru
af manna höndum löngu áður en
nokkur verkfæri voru til önnur en
steinn og brons. Þessir akrar eru
án efa eitt af furðuverkum heims-
ins, enda kallaðir áttunda furðu-
verkið. Þrátt fyrir mikið umtal
hafði ég aldrei ímyndað mér neitt
þvílíkt, sem fvrir augu mín bar í
raun og veru. Fjöllin allt um kring
svo langt sem augað evgði, voru
grafin í jafnar flatar syllur. Vatnið
lá yfir ökrunum, svo að líkast var
sem maður sæi milljónir spegla,
sem glitruðu hvert sem litið var.
Tæplega er nokkurt annað land í
heiminum, sem getur stært sig af
slíku menningarlegu minnismerki.
Samt sem áður eru svo fáir ferða-
menn er koma til Banaue að þar
finnst hvorki gistihús eða veitinga-
staður.
Það var skemmtilegt að hitta
fyrir þessa menn, sem enn í dag
halda rísökrunum við, lagfæra þá
og jafnvel stækka þá. Það var
skemmtilegt að kjmnast þessum
þjóðflokki, sem er listrænastur af
Filippseyingum, svo að tréskurður
þeirra er mjög merkilegur og frum-
legur. Skemmtilegast var þó að fá
að kynnast raunverulegum höfuð-
leðrasafnara. Það eru aðeins 10 ár
síðan fólki þessu var bannað með
lögum að myrða kristna menn og
fórna guðunum, til að betur áraði
og uppskeran yrði betri. Ifugao-
búar skáru höfuðið af drepnum
manni, flógu af höfuðleðrið, tóku
burt heilann, og sviðu hauskúnuna
yfir eldi. Síðan er hún geymd sem
minning.
Síðan ég kom til Baguio hefur
einn maður fundizt myrtur í Ifugao
en höfuðið var horfið er að var
komið. Aðaltíminn fvrir manna-
veiðar þessar er í maímánuði. en
nú heíur þó ekki heyrzt talað um
neitt slíkt.
Við heimsóttum lítið þorp um
klukkutíma göngu frá Banaue. Við
höfðum tóbak og eldspýtur með
okkur til að mýkja skap íbúanna.
Allt gekk ágætlega og við vorum
mest undrandi yfir hversu hreint
var í þorpinu og röð og regla á öllu.
Að deginum til er þorpið næstum
því mannlaust, allir sem vettlingi
geta valdið, fyrir utan öldungana,
eru að vinnu sinni á rísökrunum.
Við hittum þó fyrir gamlan höfð-
ingja, er vildi þó lítið með okkur
hafa, en er hann hafði fenglð sér
vænan sopa úr rommflösku þeirri,
er við færðum honum, lósnaði um
málbeinið. Hann kunni þó ekki
ensku, svo að túlkurinn varð að
hjálpa okkur. Gamli maðurinn
sagði að hann hefði deytt sjö menn
á ævinni, en ekki vissi hann hve
gamall hann var sjálfur. Til minn-
ingar fékk ég stríðshníf (bolo)
þann er hann bar við belti sér, en
harrn þekkti ekki gildi peninganna
er ég gaf honum í þakklætisskyni.
Kolbrím Myhrberg,
Aluminíum
ÞAÐ VAR danski vísindamaðurinn
Örsted sem fyrstur manna uppgötvaði
aluminium. En ekki var þó farið að
nota það þá þegar. Fyrsti smíðisgripur-
inn úr því, sem getið er, var matar-
fat, sem keisarinn í Síam hafði eign-
azt, og var mjög hreikinn af.
Napoleon III lét gera handa sér borð-
búnað úr aluminium, og þótti hann
svo dýrmætur, að hann var aðeins
hafður á borðum fyrir hina tignustu
gesti. Aðrir urðu að láta sér nægja að
borða af gulldiskum! Napoleon III.
hafði einnig áhuga fyrir því að gera
hermönnum sínum brynjur úr þessum
létta málmi, en sá var hængurinn á,
að þá var ekki fundin upp aðferð til
þess að framleiða alumíníum í stórum
stíl svo að það væri ódýrt.
Það var ekki fyr en 1884 að sú
framleiðslu-aðferð fannst, og skeði
hað þá samtímis á tveimur stöðum.
Þeir, sem fundu upp þessa aðferð voru
Charles Martin Hall í Oberlin í Ohio-
fylki í Bandaríkjunum, og Paul Louis
Toussant Herault í París.