Lesbók Morgunblaðsins - 03.08.1958, Side 1

Jöklarannsóknir um allan heim
landkönnuðurinn Cook kom Fer /o/fs/og hlýnandi eðo er kuldi / vændum?
að Suðurskautsísnum 1773 og
aítur 1775, en hann gat ekkert um
það sagt hvort meginland væri
handan við ísinn. Hitt fullyrti hann,
að ef þarna væri land, mundi þar
vera svo kalt og stormasamt, að
engum manni væri þar líft.
En nú hafa menn frá 11 þjóðuin
haft vetursetu á Suðurskautsland-
inu, sumir jafnvel uppi á hájökl
inum.
Á dögum þeirra Scotts og
Amundsen var aðeins hægt að fara
skyndiferðir upp á jökulinn, og
flýta sér svo sem mest mátti burt
þaðan aftur. En nú hefir verið
unnt, með aðstoð flugvéla og
birgðaskipa, að koma upp vel út
búnum dvalarstöðvum hjá báðun<
heimsskautum. Og með þessu móti
nefir tekizt að gera daglegar at-
huganir á þessum slóðum.
Is þekur nú um tíunda hlutann
aí öllu þurrlendi jarðar en svo má
telja að hann sé allur utan við
mannabyggðir. Þegar ísaldirnar
hófðu náð hámarki, fyrir svo sem
18.000 árum, þá var ísinn þrisvar
sinnum meiri en nú, og þakti um
þriðiung af öllu þurrlendi jarðar
Rannsóknir á jöklum og hversu
Grænlands
jökull.
mjög þeir hafa gengið saman, virð-
ast benda til þess, að veðrátta hafi
farið hlýnandi. En vér vitum ekk-
ert um hvort framhaid verður á
þessari rýrnun jöklanna. Það et
eitt af viðfangsefnum jarðeðiis-
íræðaársins, að reyna að komast
eftir þessu.
Ef allir jöklar á jörðinni bráðn-
uðu, þá mundi yfirborð sjávar
hækka um 200—300 fet og mundi
það nægja til þess að færa flestar
hafnarborgir í kaf. En hættan er
ekki yfirvofandi. Með sama áfram-
haldi og nú mundu jöklarnir þurfa
þúsundir ára til þess að bráðna.