Lesbók Morgunblaðsins - 03.08.1958, Page 6
390
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
heimsku hvítu mannanna jafnvel
enn meir, er þeir settu ofan við
kofadyrnar stóra rúðu úr gagnsæu
plasti. Eskimóar heldu að þetta
væri gler og furðaði mjög á að
hvítu mennirnir skyldu ekki vita
að gler þolir ekki mikið frost, held-
ur springur þá og fer í mola.
Þeir voru sannfærðir um það í
byrjun, að kofinn mundi hrynja
þá og þegar, og svo mundi alls ekki
lift í honum vegna kuida. Nei, þá
var munur á gömlu smóhúsunum,
þau voru bæði endingargóð og
hlý!
Fyrsti Eskimóinn sem fekkst til
þess að flytja í kofann og reyna
hann, heitir Pitsiolak. Hann gerði
það með því skilyrði að hann
mætti þegar flýa út 1 snjókofann
sinn, ef sér líkaði ekki.
Kofinn reyndist betur en hann
h-dt Hann stóð af séi hvössustu
storma engu síður en mjóhúsin, og
hann var hlýr. Þarna var alltaf
gott loft, enginn saggi myndaðist
á veggjunum og draup niður á
gólfið þótt kappkynt væri inni.
Timburgólíið reyndist líka mikið
betra heldur en troðnu snjógólfin
í snjóhúsunum. Svefnbálkarnir
voru miklu þægilegri heldur en
snjóstallarnir í gömiu kofunum.
Þarna mátti hita upp með lýsis-
lömpum eins og í gömlu kofunum,
en þarna var einnig hægt að
kynda eidavél með rekaviði, en það
er alltaf nokkuð til af honum á
þessum slóðum, og kemur hann
þangað frá Síberíu.
Pisiolak fluttist ekki í gamla
snjóhúsið sitt. Honum fell vel að
búa í þessum kofa. Eskimóar
hendu gaman að honum fyrst fyr-
ir það, en það fór brátt af. Þeir
komust að raun um að . iglo“ hvítu
mannanna var betri en „iglo“
þeirra. Og nú er svo komið á þess-
um slóðum að fleiri Eskimóar búa
í nýu kofunum heldur en í snjó-
húsum. Þar ræður ef til vill mestu
um, að þessir nýu kofar standa
óhagganlegir allt sumarið. Þeir
bráðna ekki eins og gömlu snjó-
húsin. Það er hægt að búa í þeim
allt árið, og Eskimóar þurfa ekki
að eyða dýrmætum skinnum í
tjöld, til að hafast við í á sumrin.
Þessi nýu „snjóhús“ hafa því
gefist ágætlega. Og af reynslunni
hafa menn séð, að þau eru ekki
aðeins hentug fyrir Eskimóa, held
ur muni þetta verða hinar allr;
beztu vistarverur fyrir vísinda-
menn og hermenn á norðlægum
slóðum. Ennfremur eru þetta talin
fyrirtaks sæluhús, þar sem þeirra
er þörf, og auk þess ódýr, því að
efnið í þau kostar ekki nema um
200 dollara og er þægilegt og létt
í meðförum.
Kettir og tigrisdýr
MÖNNUM hefir verið kennt, að köttur
inn sé náskyldur tigrisdýri. En með ná-
kvæmum blóðrannsóknum hafa vísinda
-menn nú komist að því, að svo mun
ekki vera, og erfðastofnar kattarins
benda til þess, að hann muni vera af
annari ættgrein. Aftur á móti er kött-
urinn náskyldur „cheetah", rándýri sem
er bæði í Asíu og Afríku og stundum
er neft „veiði-leopard“, vegna þess að
mönnum hefir tekist að temja það og
nota til þess að veiða antílópur. Ann-
ars þýðir cheetah flekkóttur eða blett-
óttur, því dýrið er allt með þéttum
svörtum blettum. Það hefir afar langan
hala. Ólíkt er það kettinum í því, að
það getur ekki dregið inn klærnar
nema að litlu leyti.
Rannsóknirnar leiddu líka í ljós, að
mjög lítill skyldleiki er meðal katta
og annara rándýra af kattakyni, og
alls enginn skyldleiki með köttum og
hyenum. — (Úr Zoologica).
Skógrækt á bændabýlum
Mér hefir verið bent á, að það sé
ekki allskostar rétt, að mesta skógrækt
á bændabýli sé á Kirkjubæarklaustri.
Eiríkur Hjartarson hafi nú um 14 ára
skeið gróðursett skóg á Hánefsstöðum
í Svarfaðardal og sé þar nú rúmlega
110.000 tré í uppvexti og af mörgum
tegundum. Þeim hróður, sem hróður
ber.
A. Ó.