Lesbók Morgunblaðsins - 04.11.1962, Síða 3

EFTIR ROBERT
FONTANE
Hann afi gamli var vanur að
hrella fóður minn og föðurbræður, með
siðapredikunum, rétt eins, og þeir væru
smástrákar, og var sífellt að hvetja þá
til að hætta að drekka, forðast kvenfólk
Og hafa hugfast hinar alvarlegri hlíðar
tilverunnar. En sjálfur var hann annars
engin fyrirmynd á þessu sviði.
Þegar pabbi lét þess getið, að maður,
sem ekki væri nema 105 pund á þyngd,
astti að fara varlega þegar hann legði
■út í ævintýri, svaraði afi gamli jafnan
með sömu orðum: „Þc:ta er alltsaman
vöðvar'*.
Þó sýndi það sig, að afi treysti ekki
vöðvunum sínum alltof vel — .eins og til
dæmis þegar hann fór að draga sig eftir
ekkjunni La Chance.
E itt kvöldið kom hann inn í borð-
stofuna, allur uppstrokinn og glj' andi
eins og nýfægður tinkoppur. Hann var
eldrauður í framan af þvotti og ljómaði
eins og gervidemanturinn, sem hann var
með í hálsbindinu.
Hann var í hvítum léreftsjakka, em
ekki var á nema einn blettur — eftir
rommbrjóstsykur. Svo var hann í fínum,
•ljósbláum buxum. og með harðan strá-
hatt með blá-hvítröndóttum borða. Hatt-
urinn sat þannig, að hann virtist ekki
bera neina sérstaka virðingu fyrir þyngd
arlögmálinu. I hendinni hafði gamli mað
urinn gulan staf. sem hann lék með
eins og trumbuslagari í lífverðinum.
Hann tiikynnti öllum viðstöddum há-
tíðlega, að hann væri á biðilsbuxunum.
Við nlógum vitanlega öll að þessum
mannalátum.
„Þú sleppur nú aldre? lifandi frá því“,
sagði Felix frændi. „Það fer svo illa
með bláæðarnar. .eða eru það kannski
slagæðarnar.. “.
„Þér batnar þá kannski tannpínan",
tók pabbi fram í.
Afi gamli deplaði augunum glettnis-
lega og tók nokkur dansspor.
„Sá, sem þekkir betr' dauðdaga, er
beðinn að gefa sig fram“.
„Þú brýtur á þér lappirnar með þessu
hoppi“, sagði De.smonde frændi.
„Ég er á við hverja tvo ykkar“, hnuss-
aði afi. „Jæja, af stað þé til hinnar óvið-
jafnanlegu ekkju La Chance.“
Si5„ melr «« Sg eftlr
krókaleiðum um viðskipti afa og ekkj-
unnar. Hann átti sér þar keppinaut þar
sem var Gvendur Grjóthaus, sem ók öl-
vagni og hafði oftar en inu sinni hlotið
verðlaun fyrir stærsta brjostmál í Ont-
ario.
Grjóthaus lék sér að því að beygja
kúbem milli handanna, og i skógartúr-
um á sumrin hafði ég oft séð hann láta
mölva stærðar stein á maganum á sér,
með sleggju.
Það má nærri geta, að afi, svona gam-
all og pervisinn, átti ekkt mikið að gera
i he-ndurnar á svona txölli.
Líklega hefur afi alls ekki vitað um
Grjóthaus, þegar hann hóí bónorð sitt
til ekkjunnar. Hann var fyrst og fr„mst
hygginn, og alls ekki á þeim buxunum
að bjóða ofbeldinu heim, allra sízt við
sína eigin persónu. Hann var í stuttu
máli sagt, enginn vígamaður.
Ég spurði mömmu einu sinni. hvernig
hann hefði kynnzt ekkjunni.
„Það var á safnaðarskemmtun", svar-
aði hún, alvarlega. „Afi söng „A leið
til Mandalay" og ekkjan La Chance varð
dálítið hrærð. En þegar hann svo fór
að dansa hrossavals. > á varð hún svo
hrifin af fimi hans, að fcað var nú alveg
sitt hvað“.
„Það getur þá ef til vill verið gott að
kunna þennan dans?“ sagði ég.
„Já“, tók pabbi fram i. „Þú getur haft
ánægju af honum í ellinni“.
„En hversvegna. er afi að draga sig
eftir ekkjunni La Jhance. þegar hann
hann dreypti í rauðvínið sitt, öðru
hverju, sitjandi i stólnum sinum. Loks
komst ég að efninu.
„Jú, skilurðu". sagði afi. „Ég elska
fullþrosKaðar konur“.
„Viltu hafa þær stórar? spurði ég eins
og bjáni.
„ L ’ ei, ekki endilega stórar, en full-
þroskaðar. Eins og rós. sem sólin s’ 'n
á“, sagði afi og bar glasið sitt upp að
elskar... .og ég fór að telja á fingrur.um
...frú Frechete,, saurrakonuna, ungfrú
Cocteau, danskennarann. ungfrú Pernod,
söngkonuna og ungfrú Phail .... “
„Hættið þessu!“. sagði pabbi. „Annars
verðurðu í allan dag að telja þær upp.
„Er þetta annars efni til að rökræða
við ungan creng?“ spurði mamma. Henni
var hætt að standa á sama.
„Því ekki það?“. sagði pabbi. „Það
er ekki betra að hann ræði það við
heimskari og verri menn“.
iT. amma brosti hóglega. „Það er
kannski rétt hjá þér. En í mínu ungöæmi
ræddi maður ekki ástarævintýri afans
við sonarsoninn".
„Nei. því var nú fjandans verr“, sagði
pabbi.
Eg hélt áfram að nauða: „En af hverju
er hann afi. ... ?“
„Sumir menn safna fiðrildum". sagði
pabbi. „Desmonde frændi þinn safnar
skrautlegum sokkaböndum Felix safnar
óþarfa fróðleik, en afi fallegum konum,
sem eru kómnar yfir fimmtugt.“
,,Já, einmitt" sagði ég. Eg vai farinn
að skilja málið.
„Yfir fimmtugt, taktu eftir því“. hélt
hann áfram. Eg vissi, að hann vai að
stríða mömmu, þó að hann Deindi orð-
unum til mín. ,,Afi gamli er ekki að
hlaupa á eftir stelpugægsnum. Hann
þekkir sinn rétta bás ástarfjósinu. Og
hann er heldur ekki eins og þessir karl-
ar, sem maður er að æsa um í sunnu-
dagablöðunum frá Bandaríkjunum, sem
láta lögregluna finna 1 kofortinu sínu
skrokka af miðaldra konum, sem áður
hafa verið líftryggðar fyrir offjár".
„Nú er nóg komið, góði mmn“, sagði
mamma.
birtunni. Ekkert þar út yfir, skilurðu?"
„Ekkert þar út yfir“, endurtók ég,
enda þótt mér væri ekki ljóst hvað ætti
að vera þar út yfir.
„Þegar þær eru fimmtugar“, sagði afi
og hitnaði við umræðuefnið, „Þá eru
þær fullkomnar“.
Mér finnst þetta nú nokkuð lengi beð-
ið, en gerði samt enga athugasemd við
þetta, en gerði mig ánægðan með skýr-
inguna.
„Hálffimmtugar eru þær enn ekki
orðnar fullþroskaðar. Hér á ég auðvitað
við hugann og sálina og hjartað. Og eftir
fimmtugt eða þó bllu heldur eftir hálf-
sextugt, fara þær að fella af. Skilurðu
það?“
„Já“ svaraði ég. Og svo sá ég fyrir
mér í huganum heilan hóp af hálfsex-
tugum konum með hangandi höfuð, eins
og blóm, sem eru farin að visna.
SPÁNN:
ÞÚ
efiir Juan
Lóðrétta birta.
þú birta;
guilna oirta þú
háa birta;
skjálfandi birta,
þú birtat
„Nú höfum við hér í Ottawa'1, hélt afi
áfram. „fjöldann allan af fimmtugum
konum, einmitt á bezta broskastiginu, en
hinsvegar ekki nándar nærri nógu marga
karlmenn. sem kunna að meta þær. Og
hversvegna?
„Hversvegna?“
„Vegna þess, að þeir karlmenn, sem
eru nógu gamlir til að kunna að meta
þær, eru annaðhvort giftir öðrum konum,
eða þá þeir hafa misst allan smekk fyrir
sannri fegurð. Eða þá ef þeir eru ógift-
ir, eru þeir oftast með magasár. Og það
er óhugsandi að vera rómantískur með
magasár. Útilokað! Ég segi þetta ekki af
illkvittni. heldur beinlínis af meðaumk-
un. En minn magi er stálsleginn".
Svo mælti afi.
E n það var ekki fyrr en afi hafði
farið til tedrykkju njá ekkjunni nokkr-
um sinnum, og dáðst að húsgögnunum
hennar, að hann komst að því, að hann
hafði rekið stafinn sinn i mauraþúfu,
eins og stundum er tekið til orða.
Grjóthaus hafði fengið frí frá ófriðar-
störfum sínum við að velta bjórtunnum
niður í kjallara hjá mönnum, og kom
nú í heimsókn til ekkjunnar.
Eftir því sem afi sagði. kom hann
þarna í þröngum jakkafötum. og leit
þá út eins og nautstunga innpökkuð í
umbúðapappír, allan hrukkóttan, líkast
því sem strákurinn slátrarans hefði geng
ið frá pakkanum í fljótheitum. Um háls-
inn hafði hann slaufu, sem var fest með
teygjubandi. Andlitið glansaði allt, eins
og nýskúrað eldhúsgólf. í höndunum,
sem voru eins og kr.ippi af visnuðum
gulrótum, bar hann blómvönd og kon-
fektkassa.
„Þegar hann sá mig, setti hann gjaf-
irnar frá sér á borðið og öskraði: „Hver
er þetta?““.
„Blessuð konan svaraði: „Þetta er mað
ur. sem segir mér afskapiega skemmti-
legar sögur“.
„Hvað, segirðu?“
„Gerðu svo vel að fá þér sæti“, sagði
frú La Chance hæversklega.
„Næstu tvo klukkutímana", hélt afi
áfram sögu sinni. „talaði ég eins ótt og
ég gat og allt á frönsku, sem herra Grjót
haus skilur ekki, nema það sé klám. Ég
talaði um málverk Monets, tónlist Deb-
ussys og neðri deildina í íranska þing-
inu. Ég var að vona. að það gæti svæft
herra Grjóthaus. En því miður gekk mér
það ekki að óskum. Hann hafði merki-
legt úthald. Að lokum '.’ar það ég, sem
var farinn að dotta“.
Skömmu síðar barst okkur það til
eyrna, að Grjóthaus hefði svarið þess
dýran eið við tunnu af Svörtu-Brúnku-
öli, að taka afa gamla úr umferð á ásta-
markaðnum. ef ekki beinlínis að útrýma
honum af jörðinni.
Þegar afa barst þessi frétt, var ekki
trútt um að 105-pundin hans skylfu ofur
Framh. á bls. 12
BIRTA
Ramón Jiménez
E ftir þessar umræður leitaði ég
viðtals við afa gamla. til þess að fá betri
skilning j afstöðu hans til þessara mála.
Við töluðum um daginn og veginn, og
Og ég svarti blindi. daufdumbi lárétti skugginn.
Y Jóhann Hjálmarsson íslenzkaði.
28. tölublað 1862
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 3