Lesbók Morgunblaðsins - 25.07.1965, Page 3

Frú Adis
Eftir Sheilu Kaye-Smith
Ur norðausturhluta Sussex skerst
stór landspilda inn í Kent við Scotney-
kastala. Þetta er skógi vaxið land, þarna
var tekinn smiðjuviðurinn á dögum járn
iðnaðarins í Sussex, og innan um skóg-
inn glittir í gömlu smiðjutjarnirnar,
sem spegla bæði sólaruppkomuna og
sólsetrið. Þarna vex aragrúi eika og
bjarka í þéttum undirgróðri hesliviðar,
hnotu og grennlulegs víðis. Skógarþykkn
ið er svo mikið, að dimmt verður á
stígnum, sem liggur íramhjá kofa frú
Adis, áður en rökkrið er horfið af ökr-
unum hinum megin.
Þetta kvöld var ekkert rökkur og ekk-
ert tunglsljós, aðeins sáust nokkur eld-
leiftur á svörtum himninum yfir trjá-
toppunum.
En kyrrðin kom upp um það, sem
myrkrið huldi. Sérhvert hljóð varð mjög
greinilegt og ýkt í algjörri þögn nætur-
innar, sem var fyrsta frostnóttin í októ-
ber, kyrr og tær. Fjarlægt gelt í hundi
við Detmonden virtist á næstu grösum,
og manninum, sem gekk veginn, fannst
bergmál fótataks síns fylgja sér eins og
líkhringing. Öðru hverju reyndi hann
að ganga hljóðlegar, en við vegarbrún-
ina uxu kræklóttir runnar, og skrjáfið
í þeim lét næstum eins hátt í eyrum og
íótatak hans á leirtröðinni. Hann hafði
heldur engan tíma til að fara hægar.
egar hann kom að kofa frú Adis,
staðnæmdist hann andartak. Mjó gras-
ræma var á milli hans og vegarins.
Hann læddist laumulega yfir grasið og
horfði inn um upplýstan gluggatjalda-
lausan gluggann. Hann sá, hvar frú
Adis beygði sig yfir eldinn og tók ofan
pott eða ketil. Hann hikaði og virtist
hugsa sig um. Þetta var stór, klunnaleg-
ur maður, rauðhærður og freknóttur.
Hann var augsýnilega verkamaður, en
honum virtist ekki hafa vegnað vel, ef
dæma mátti eftir fátæklegu og nokkuð
sóðalegu útliti hans. Andartak virtist svo
sem hann ætlaði að opna gluggann, en
síðan skipti hann um skoðun og gekk í
staðinn að dyrunum.
Hann barði ekki, en gekk beint inn.
Konan við eldinn leit snögglega við.
„Hvað, ert þetta þú, Pétur Crouch?“
sagoi hún. „Ég heyrði þig ekki berja.“
„Ég barði ekki, frú. Ég vildi ekki láta
heyra til mín.“
„Hvernig stendur á því?“
„Ég er í vandræðum.“ Hendur hans
skulfu ofurlítið.
„Hvað hefurðu gert?“
„Ég skaut mann, frú Adis.“
„Þú?“
„Já, — ég skaut hann.“
„Drapstu hann?“
„Ég veit það ekki.“
Augnablik var þögn í litla svækju-
fulla eldhúsinu. Þá saúð út úr katlinum,
og frú Adis greip hann eins og ósjálfrátt
og setti hann til hliðar við eldinn.
Hún var smávaxin og veikbyggð
kona. Andlitið skarpleitt, hörundið
brúnt og þurrt og alsett óteljandi hárfín-
um hrukkum. Líklega hefir hún ekki
verið meira en fjörutíu og tveggja ára,
en lífið leikur sumar konur í akuryrkju-
héruðum Sussex hart, og sevi frú Adis
hafði verið erfiðari en flestra.
„Hvað viltu, að ég geri fyrir þig, Pét-
ur Crouch?“ sagði hún dálítið önug.
„Leyfðu mér að vera hér dálitla stund.
Hefirðu ekki einhvern kima, þar sem
þú getur haft mig, þangað til þeir eru
farnir?“
„Hverjir eru þeir?“
„Skógarverðirnir.“
„Ó, þér hefir lent saman við verðina."
„Já, ég var niðri við Kolaskóg og
langaði til að krækja mér í eitthvað, og
verðirnir fundu mig. Það voru fjórir á
móti einum, svo að ég notaði byssuna.
Síðan lagði ég á flótta. Þeir eru að elta
mig. Ég býst við, að þeir séu ekki langt
undan.“
Frú Adis sagði ekkert örskamma
stund. Crouch horfði í senn rannsakandi
og biðjandi á hana.
„Þú gerðir það ef til vill vegna
Tomma,“ sagði hann.
„Þú hefir nú ekki verið of góður vin-
ur Tomma,“ sagði frú Adis snöggt.
„En Tommi hefir verið mér ólýsanlega
góður vinur. Ég býst við, að hann vildi
að þú hjálpaðir mér í nótt.“
„Já, ekki vil ég bera á móti því, þar
sem Tommi hefir alltaf verið þér betri
en þú átt skilið. Kannske ég leyfi þér
að vera þangað til hann kemur heim
í kvöld. Þá getum við heyrt, hvað hann
leggur til málanna.“
„Það nægir mér, býst ég við. Hann
verður uppi í Ironlatch næsta klukku-
Þfóðskáldið, útgeiandinn
og gagnrýnandinn
Eftir Jón Óskar
Það er enginn vandi að vera skáld.
Þú velur efni, þú tekur sáld
og hristir einsog þig lystir.
Það er misjafnlega mikið af leir.
Þú segir: Ó, ég var enga stund.
En útgefandinn: Hvílíkt pund!
Og gagnrýnandinn gellur við:
Heyr! Heyr!
(París, 11. marz ’64)

tímann og eftir það eru mér allir vegir
færir, og ég get sloppið úr landi.“
„Hvert ætlarðu að fara?“
„Ég veit það ekki. Það er tími til að
hugsa um það.“
„Jæja, þú getur þá hugsað um það
hér,“ sagði hún þurrlega og opnaði dyr
á eldhúsinu, sem reyndust vera á lítilli
viðbyggingu við kofann.
„Þeim dettur aldrei í hug, að þú sért
hér, einkum ef ég segi þeim, að ég
hafi ekki séð þig í kvöld.“
„Þú ert góð kona, frú Adis. Ég veit,
að ég er ekki verður hjálpar þinnar,
en ef til vill væri ég öðru vísi, hefði
ég átt móður eins og þig.“
Hún sagði ekkert, en lokaði dyr-
unum, og hann var í myrkri, sem þó var
rofið af örlitlum ljósgeisla, sem brauzt
í gegnum dálitla rifu. í gegnum þessa
rifu sá hann hana ganga um og undirbúa
kvöldverðinn handa Tomma. Eftir eina
stund kæmi Tommi heim frá Ironlatch-
bænum, þar sem hann vann dag hvern.
Pétur Crouch treysti Tomma til að draga
ekki úr vingjarnleika móðurinnar, vegna
þess að þeir höfðu verið vinir, síðan þeir
voru saman í alþýðuskólanum í Lamber-
hurst, og vinátta þeirra hafði ekki rofn-
að þrátt fyrir mjög ólíka skapgerð og
óskyld störf.
Pétur Crouch fleygði sér niður á
nokkra poka, sem voru úti í horni á
skúrnum, og gaf sig á vald dapurri og
kvíðvænlegri bið. Indæl matarlykt barst
til hans úr eldhúsinu, og hann vonaði,
að frú Adis léti hann ekki sitja hjá við
kvöldverðinn, þegar Tommi kæmi heim,
vegna þess að hann var mjög svangur
og átti langa leið fyrir höndum.
Hann hafði fallið í eins konar örvænt-
ingarmók og var ofsóttur af endurminn-
ingunni um síðastliðnar tvær klukku-
stundir, sem tekið hafði á sig drauma-
myndir, þegar hann hrökk upp við fóta-
tak á veginum.
Andartak virtist hjartslátturinn ætla
að kæfa hann. Þetta voru verðirnir. Þeir
höfðu með réttu getið sér til, að hann
væri hjá frú Adis, móður félaga hans.
Heimskingi hafði hann verið að koma
nokkurn tíma í kofann.
Hann var næstum búinn að missa
stjórn á sér og lyppaðist niður þarna í
horninu skjálfandi og hálfsnöktandi.
En fótatakið barst hjá. Þeir hægðu ekki
einu sinni á sér við dyrnar. Hann heyrði
hvernig hljómur þess dó út í frost-
kaldri kyrrðinni.
næsta augnabliki stakk frú
Adis höfðinu inn um skúrdyrnar.
„Þetta voru þeir,“ sagði hún snöggt.
„Flokkur frá Kastalanum. Ég sá þá fara
hjá. Þeir héldu á ljóskerum. Eg sá Crotch
gamla og Boormans-strákana tvo.
Kannske væri bezt, að þú læddist út
núna og legðir af stað til Cansiron. Þú
gætir sloppið frá þeim á þann hátt og
komizt yfir til Kent. Þú gætir tekið
Framhald á bls. 12
25. tbl. 1965
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 3