Lesbók Morgunblaðsins - 30.03.1969, Blaðsíða 8

SVIPMYND
P
1 at Nixon, hiu nýja forseta-
frú Bandaríkjanna, var skóla-
kennari í Whittier, smábæ í
grennd við Los Angeles þegar
hún kynntist Riehard Nixon.
Whittier var heimabær Nixons
svo sem kunnugt er, en hú:i
var aðflutt og komin þangan
eingöngu atvinnunnar vegna.
Hún er af fátæku foreldri kom
in og f jölskyldan varð að leggja
hart að sér til að Iiafa til
hnífs og skeiðar. Tó!f ára göm-
ul missti hún móður sína og
fimm árum síðar lézt faðir
hennar, en henni tókst af eig-
in rammleik að ljúka háskóla-
námi með því aö vinna fyrir
sér með náminu og taka það í
áföngum.
Hún fæddist í Ely í fylkinu
Nevada og hlaut skírnarnafnib
Thelma, en faðir hennar tók
snemma upp á því að kalla hana
Pat og síðan hefur hún ekki
verið nefnd annað. Faðir henn-
ar bar ættarnafnið Ryan og var
írskur í báðar ættir, fullu«
bjartsýni og ævintýralöngunar.
Ungur að árum tók hann sig
upp frá Connecticut, þar sem
hann var alinn upp og hélt
vestur á bóginn I leit að gulli.
Gull fann hann ekki, svo að
hann neyddist til þess að ger-
ast námuverkamaður til þess að
sjá fyrir fjölskyldu sinni. í nám
unni varð hann fyrir slysi, og
gerði hann það þá fyrir þrá-
beiðni konu sinnar að hætta og
enn einu sinni tók fjölskyld-
an sig upp og hélt nú enn
lengra vestur á bóginn. Skammt
utan við Los Angeies tókst föð-
ur Pat að fetsa kaup á lítilli
jörð þar sem lieitir Artesia. Þar
ræktaði hann kartöflur, tómata
piparjurtir og kál, en vatns-
skortur var tilfinnanlegur á
þessu svæði og olli oft erfið-
leikum. En fjölskyldan hjálpað
ist að og Pat var sívinnandi
ýmist við ræktun og uppskeru
eða við hússtörf. Móðir hennar
var að þýzkum uppruna og Pat
segist hafa hlotið nokkuð strangt
uppeldi, en bæði hjónin hafi
verið ástrík gagnvart börnum
sínum og „sjálf áttu þau sann-
arlega ekki náðuga daga“, seg-
ir hún í viðtali við brezkan
hlaðamann, „ég held að móður
minni hafi aldrei fallið verk
úr hendi". Þetta var á erfið-
ustu kreppuárunum og systir
Pit, sem var nokkuð eldri en
hún, varð að fara að heiman
til að vinna, og í þá daga þótt-
ist hver liólpinn. sem gat feng-
ið atvinnu. En Pat varð þá að
leggja því harðar að sér við að
hjálpa til.
egar hún var tólf ára
gömul veiktist móðir hennar af
krabbameini og síðustu þrjá
mánuðina sem hún lifði varð
Pat að vaka yfir henni á nótt-
unum sakir þess að þau höfðu
ekki efni á að ráða hjúkrunar
konu. Og eftir andlát henhar
tók Pat að sér heimilið. Bæði
móðurmissirinn og ábyrgðin sem
hvíldi á herðum hennar, varð
henni þung raun andlega og
líkamlega, en faðir hennar var
henni mikil stoð. Hann lét ekk-
ert buga sig, en hélt sínu létta
skaplyndi og taldi kjark í börn-
in. Sautján ára gömul missti
Pat hann hka. Þá horfðist hún
í augu við það, að hún yrði að
reyna að afla sér einhverrar
menntunar umfram skyldunáms
til þess að komast áfram í líf-
;rnu. „Það var ekki aðeins um
það að ræða að hafa í mig og
á“, segir hún, „mig langaði
líka til þess að eignast bækur
og geta sótt leikhús“. Hún
ákvað að reyna að komast í eitt
hvert sérnám og afla sér rétt-
inda. Um háskólanám var enn
ekki að ræða sakir efnaleysis.
Hún komst til New York
með því að ráða sig sem bíl-
stjóra hjá eldri hjónum í því
skyni að aka þeim yfir þvert
meginlandið frá Kaliforníu til
New York. Bíllinn var risa-
stór og fornfálegur Packard og
ferðalagið tók marga daga. í
miðri eyðimörkinni lenti hún í
vandræðum sakir þess að bíll-
inn ofhitnaði, bremsurnar voru
sífellt að bila og dekkin að
springa. Auk þessara vandræða
með bílinn sem Pat varð ein að
ráða fram úr, þurfti hún líka
að sinna gömlu hjónunum og
reyna að lina þau óþægindi er
þau kynnu að hafa af ferðinni.
egar til New York kom
réðst Pat á skrifstofu en lærði
röntgenmyndatækni í frítíma
sínum. Að því námi loknu vann
hún á sjúkrahúsi í tvö ár og
tókst að spara nægilega mikið
af launum sínum til að komast
aftur til Los Angeles og innrit-
ast í háskólann þar. Þar lagði
hún stund á viðskiptafræði
og hafði hug á að leggja
fyrir sig verzlunarstörf eða
sölumennsku. Með háskóla-
námi vani: hún í stóru
vöruhúsi og öðru hvoru fékk
hún líka smáhlutverk í kvik-
myndum, en hún segir, að
menn þurfi að leita vandlega,
ef þeir ætli sér að koma auga
á hana í þessum gömlu mynd-
um. Oftast var hún aðeins í hóp
atriðum, en einu sinni — í kvik
myndinni Becky Sharp — fékk
hún þó að birtast ein sér og
fékk þá 25 dollara fyrir lilut-
verkið, sem voru miklir pening-
ar í þá daga. Og hún segir líka
frá því, að hún hafi meira að
segja einu sinni fengið hlut-
verk þar sem hún var látin
segja eina setningu — en það
atriði var klippt burtu úr end-
anlegri gerð myndarinnar. Hún
lauk námi sínu, útskrifaðist úr
háskólanum, og meðan hún var
að leita fyrir sér um atvinnu
við sölumennsku cða söluumboð
frétti hún af lausri kennara-
stöðu í Whittier. Launin voru
góð, svo að hún sótti um stöð-
una og fékk hana, en við
kennslustörf ætlaði hún aðeins
að vera til bráðabirgða, þar til
henni byðist starf í sérgrein
sinni. En allt fór á annan veg
en hún hugði. í Whittier kynnt-
ist hún Nixon, svo sem áður
er sagt, og er að sögn fylli-
lega ánægð með hlutskipti sitt
sem eiginkona og móðir.
I Whittier var starfandi
áhugamannaleikliús og Pat va-
þar meðlimur. Svo segir sagan,
að Nixon, sem var þá nýbyrj-
aður að starfa sem lögfræðing-
ur, hafi frétt, að ný kennslu-
kona væri komin til bæjarins,
og hann hafi mætt á æfingu
hjá leikflokknum eitt kvöldifí
eingöngu til þess að fá að sjá
þessa nýju kennslukonu. Þetta
hafði afdrifaríkai afleiðingar
fyrir hann — hann eignaðist
ekki aðeins eiginkonu, heldur
varð hann líka að taka að sér
eitt hlutverkið í leikritinu. Pat
segist strax hafa orðið hrifinn
af honum. Henni fannst mikið
til um dugnað hans og áhuga
bæði í starfi og málefnum bæj-
arins. Hann var líka skemmti-
legur, og kannski var það ekki
minnst um vert, því að enginn
hafði mikil auraráð,, en Nixon
fann alltaf upp á einhverju,
sem vinahópurinn gat skemmt
sér við án þess að það kostaði
peninga. Hann var líka bjart-
sýnn á allt og alla og trúði
því þá, og trúir því enn, segir
kona hans, að erfiðleika megi
þó ætíð milda ef ekki sé hægt
að uppræta þá með öllu.
Persónulega hefði hún kosið
að hann skipti sér ekki af
stjórnmálum, en hún segist
hvorki hafa hvatt hann né att.
Sjálfur hafi hann verið stað-
ráðinn í því, þegar hann losn-
aði úr herþjónustinni að gefa
sig að stjórnmálum, og fjöl-
skyldan hafi aldrei haft fyrir
sið að reyna að ráða lífsstefnu
hvers annars. Það hefur þó
nokkrum sinnum komið fyrir,
að Nixon sjálfum hefur dottið
í hug að hætta, og þá hefur
hún ýtt undir þá ákvörðun
hans frekar en hitt. Þegar hann
var fyrst kjörinn varaforseti,
var hann ákveðinn í að gegna
því starfi aðeins eitt kjörtíma-
bil og hætta síðan. Pat bað
hann um að skrifa þá ákvörð-
un á miða, sem liann og gerði
og gekk með í veskinu allan
tímann sem hann var varafor-
seti. En þetta fór á annan veg,
svo sem kunnugt er, og Nixon
skarst ekki úr leik — hann hef
ur ætíð litið á stjórnmál sem
köllun og skyldu, segir kona
hans, og það kann ekki góðri
lukku að stýra að hvetja aðra
til að bregðast skyldu sinni.
Hún er stolt af framlagi hans
til opinberra mála, enda þótt
Framh. á bls. 13
Pat Nixon ásamt dætrum sínum og tengdasyni, David Eisenhower.
8 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
30. marz 1969