Lesbók Morgunblaðsins - 18.10.1970, Síða 10

Kleifar, „útborg“ frá Ólafsfirði út raeð firðinura norðan megin.
Af slóðum Vestur-lslendinga
Fyrirheitna landið
olli vonbrigðum
i fyrstu
Grein úr The Icelandic Canadian
um Sigurjón ísfeld, sem var 6
nierkur við fæðingu, en varð 95
ára í vor og var m.a. viðriðinn
leiðangur Shackletons til Suður-
pólsins — Eftir Emely Restrick
listin stendur til dæmis með
blóma. Við setjum upp eitt leik
rit á vetri í skólanum, en þar
að auki er Leikfélag Ólafs-
fjarðar, sem alltaf færist eitt
hvað í fang á hverjum vetri.
— Og þú ert þá leikstjóri.
— Ég hef sett upp tvö leik
rit hjá Leikfélagi Ólafsfjarð
ar, „Hamarinn" eftir séra
Jakob Jónsson og „Æðikoll
inn“ eftir Holberg, síðastliðinn
vetur. Bæði fyrir þau og flest
önnur leikrit, sem hér hafa ver
ið leikin, hef ég einnig búið til
leiktjöldin. Hjá leikfélagi
gagnfræðaskólans lékum við
„Enarus Montanus" eftir Hol
berg árið 1967, 1968 var það
„Kubbur og Stubbur" eftir
Þóri S. Guðbergsson og Jón
Ásgeirsson, 1969 lékum við
„Hans og Grétu", en „Sprek"
eftir Loft Guðmundsson síðast
liðinn vetur.
— Lærðir þú leiktjaldagerð í
listaskólanum í Edinborg?
— Nei, en ég var vetrarpart
í Handíðaskólanum, áður en ég
fór til Edinborgar og þá hafði
Magnús Pálsson námskeið í
leiktjaldagerð, og ég sótti það.
— En varia er leiklistin ein
ráð í félagslífi á Ólafsfirði?
— Nei, siður en svo. Þetta
er nefnilega aðhliða menningar
pláss. Við erum með tónskóla
og einnig mætti nefna æsku
lýðsstarf á vegum safnaðarins.
Hér er að sjálfsögðu karlakór
og rótaríklúbbur starfar.
— Eru ekki allir verkfærir
menn í honum?
— Ekki alveg, við erum 30.
En eitthvað fleira get ég nefnt
hér af félagslifi. Iþróttafélag
ið Leiftur starfar af miklum
þrótti og allir sjá, að skíða
stökkbrautin er steinsteypt
mannvirki í miðjum bæn
um. íþróttakennarinn okkar
Björn Þór Ólafsson, er meira
að segja Islandsmeistari í skíða
stökki og norrænni tvíkeppni.
Það má segja, að ungir sem
gamlir séu á skíðum og geti eitt
hvað á skíðum.
— Hvað hafa lengstu skíða
stökk þín mælzt?
— Þau hafa hvorki verið
mæld né vegin ennþá. Ég stekk
ekki á skíðum þakka þér fyr
ir. Hitt er annað mál, að ég
kynni að renna fyrir bleikju í
ánni hér fyrir innan. Við höf
um part af henni á leigu, tíu
saman, en raunar þarf ég ekki
langt að fara; ég gæti veitt
bleikju héðan af lóðinni, já
næstum því út um glugg-
ann. Og til dæmis um alhliða
menningu á Ólafsfirði, get ég
nefnt þér, að hér starfar golf
klúbbur og hefur hann tekið á
leigu jörð, sem Bakki heitir og
er innst í dalnum. Þar er nxu
holu völlur, en um ástand hans
og skipulag hef ég ekki þekk
ingu til að f jölyrða mikið.
— Ég sé, að þú hefur búið
þér aðstöðu til að geta haldið
áfram við málverkið, þegar
skíðastökk og annað sport tef
ur þig ekki. Listmálarinn
Kristinn Jóhannsson hefur
ekki haft sig mikið i frammi
upp á síðkastið?
— Hann lifir rólegu lífi eins
og þú sérð. Ég sýndi síðast
haustið 1968 á Akureyri. Við
getum samt sagt, að ég haldi
þessu lifandi; það er alltaf á
dagskrá. Ég hef gert ráð fyrir
sérstakri vinnustofu hér við
húsið; raunar fær hún að bíða
betri tíma, en hver veit nema
Reykvíkingar fái einhvern tíma
vonda sendingu héðan.
— Nú er af einhverjum dul
arfullum ástæðum fátítt, að mál
arar sýni á Ólafsfirði, svo fjöl
mennir sem þeir eru þó með
þjóðinni. En finnst þér þá ekki
slæmt að geta ekki séð eitt
hvað af sýningarflóðinu syðra,
rétt til að fylgjast með?
— Nei, mér finnst höfuðkost
ur að sleppa við það. Nei ann
ars, við skulum ekki orða það
þannig. Við skulum segja, að
það hafi vissa kosti að vera
einangraður. Maður sér óhjá
kvæmilega eitthvað á sýningum
sem hefur áhrif á mann.
— Ertu viss um, að það sé
til ills eins?
— Já, fyrir mig er það. Ég
tel, að mitt málverk verði þá
ekki frá mér lengur. Vandinn
er að skilja á milli. Hvar enda
áhrifin og hvar byrjar það,
sem maður leggur til sjálfur?
Stundum kemur þó fyrir að
haldnar eru sýningar, sem ég
vildi gjarnan sjá.
— En það sem þú málar er
eitt og annað héðan frá Ólafs
firði?
— Já, það er ættað héðan
úr bænum og stílfært eitthvað.
Það hefur orðið mikið hlé á
þessu síðan byggingarstússið
hófst.
— Svo kennir þú auðvitað
teikningu við skólann ?
— Já, að sjálfsögðu. Og
einn vetrarpart var ég með
myndlistarnámskeið fyrir Ó1
afsfirðinga almennt.
— Og komu þeir almennt?
— Þátttakan var mjög góð;
eitthvað um þrjátíu manns
komu.
— Er það ekki gott miðað
við fólksfjölda?
— Jú og ég vona bara að
fólkinu hafi ekki leiðzt. Ég
kenndi undirstöðuatriði í með
ferð olíulita.
— En þú kennir fleira en
teikningu ?
— Já, ailt sem til fell
ur, ensku, islenzku og bókleg
ar greinar eftir þörfum.
—- En íþróttir?
-— Ó nei.
— Ekki einu sinni skíða
stökk?
— Skíðastökk þarf ekki að
kenna Ólafsfirðingum, þeir
hafa það í sér. Það er með
fætt.
— En nú ert þú kominn í
bæjarstjóm. Gengurðu ekki
ögn hnarreistari um götumar
síðan ?
— Ekki held ég það; þó má
það vera án þess að ég taki
eftir því sjálfur. En ég hef ver
ið að mála hús borgaranna síð
an, reyndar gegn gjaldi, vægu
gjaldi.
— Er það nauðsynlegt til að
ná kosningu næst?
— Ef ég væri að hugsa um
atkvæðin, mundi ég mála ókeyp
is.
— Það er líklega ekki erfitt
að fá lóðir hjá ykkur?
— Nei, nóg er af lóðum. Þær
eru líka gegn vægu gjaldi. Mig
minnir að lóðargjaldið hafi
verið 5000,00 kr., þegar ég
byrjaði. Það er kannski nóg
fyrir að byggja á sandi.
— Og hér á Ólafsfirði vita
auðvitað allir allt um alla?
— Ólafsfirðingar komast
varla hjá þvi að vita eitt og
annað um náungann. En þeir
eru ekki hnýsnari um annarra
hag, en gengur og gerist.
Þar sem nú stendur yfir
hundrað ára afmælishátíð Mani
toba þykir hlýða, að tímarit
þetta (The Icelandic Canadian)
íieiðri fáeina „þeirra gömlu",
„the old timers", með þvi að
minnast og greina frá ýmsu
markverðu, sem henti þá hér
forðum daga.
Einn þessara manna, sem
uxu úr grasi með héraðinu, er
Sigui'jón Isfeld, en Sigurjón
varð niutíu og fimm ára ungur
hinn tuttugasta og fimmta apríl
í vor. Sigurjón var búsettur í
Gimli allt til þess, er harðræði
það, sem samfara er sjómennsk
unni varð honum ofviða; þá
tók hann sig upp og fluttist í
hoi’nið til Emily dóttur sinnar í
Edmonton.
Það er ekki orðum aukið, að
Sigurjón hafi ratað í ýmislegt
frásagnarvert um dagana. Má
nefna það, að hann var að
nokkru leyti viðriðinn leiðang
ur Sir Ernests Shackleton til
Suðurpólsins, töku kvikmyndar
í Chicago og annan suðurskauts
leiðangur Byrds sjóliðsforingja.
Hér fer á eftir frásögn Emily
Restrick, dóttur Sigurjóns, af
þessum atvikum.
Pabbi var einn meðal þeirra,
sem árið 1914 útveguðu land
könnuðinum Sir Ernest Shackle
ton sleðahunda í leiðangur
hans til Suðurskautsins. Pabbi
hefur yndi af því að segja frá
þeirri ferð, sem hann fór með
hundana yfir til Bretlands á
eimskipinu Empress of Britain
ásamt öðrum Gimlibúa, J.B.
Johnson. Ferðin gekk að ósk
um. Þeir önnuðust hundana um
borð og skemmtu sér stórkost
lega. Þegar skipið lagðist að
bryggju í London var þar fyrir
hópur fólks, kominn til þess að
sjá hina kanadísku sleðahunda,
eins og nærri má geta, þvi Eng
lendingar hafa ofurást á hund
um og hundarnir okkar voni
stórfallegir, sterklegir og vel á
sig komnir í alla staði. Ég man,
að pabbi sagði mér frá því, er
Lafði Shackleton kom ásamt
nokkrum fínum vinum sín-
um til að líta á hundana. Fólk
þetta klippti hái’brúska úr feld
um hundanna til minja. Pabbi
varð víst ekki sérlega frýnn við
þetta. En þá hló lafðin bara og
sagði: — Það vex aftur á. —
Sir Emest Shackleton hélt þá
félaga eins og kónga í þann
Myndin er tekin við East Bullhead 1918. Sigurjón er þar með
hunda sína.
10 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
18. oiktóber 1070