Lesbók Morgunblaðsins - 04.07.1971, Blaðsíða 4

FLEYGURINN
SMÁSAGA
EFTIR
JORGE LUIS BORGES
Sonja Diego þýddi
„meira en ástlr kveniui
2. Samúetsbók 1:26.
Fullyrt er, þótt þ&3 sé
með ólíkindum, að Eduardo,
hinn yngri Nilsenbræðranna
tveggja, hafi sagt þessa sögu
þegar vakað var yfir líki Cristi-
ans, hins eldra þeirra, sem dó
eðlilegum dauðdaga einhvern
tíma á síðasta áratug aldarinn-
ar sem leið, i Morón-hverfinu i
Buenos Aires.
Einhver hlýtur að hafa heyrt
hana af vörum einhvers ann-
ars, þessa löngu, aðgerðalausu
nótt, milli þess er mönnum
voru borin maté-staupin, og
sagt hana Santiago Dabove,
sem ég hef hana frá. Mörgum
árum siðar var mér sögð sag-
an á ný í Turdera, þar sem
þetta hafði allt átt sér stað.
Siðari gerð sögunnar var
töluvert nákvæmari, en renndi
stoðum undir sögu Santiagos,
með venjulegum tilbrigðum og
fráviikum í smáu einu.
Ég ætla nú að færa þessa
sögu i letur, þvi ef mér ekki
skjáblast lýsir hún í stuttu
máli og harmsögulegu mannlíf
inu eins og það var á þeim tím
um á bökkum Silfurár. Ég ætla
að setja söguna samvizikusam-
lega á blað eins og mér var
sögð hún, en þó finn ég að
mér verður erfitt að standast
þá freistingu rithöfundarins að
taka eitt atriði fram yfir ann-
að og gera því betri skil eða
ítarlegri.
í Turdera voru þeir jafnan
kallaðir Nilsen-bræðurnir.
Sóknarpresturinn þar sagði
mér, að fyrirrennari hans í
embætti myndi eftir því, með
nokkurri furðu, að þar í húsi
hefði hann séð snjáða bibiíu,
bundna í svart, með gotnesku
letri og á síðustu blöðum henn-
ar handskrifuð nöfn og ártöl.
Þetta var eina bókin sem til
var á því heimili. 1 hana voru
skráðar allar ófarir ættarinnar
og sú harmsaga fór forgörðum
með henni eins og allt fer ein-
hvern tíma forgörðum.
Gamla húsið, sem nú er ekki
lengur til, var gert úr óbrennd
um múrsteini. Handan anddyris
ins mátti greina húsagarð lagð-
an litflísum og handan hans
annan með moldargólfi. Fáir
einir komu þar inn fyrir dyr,
því Nilsen-bræður voru sínk-
ir á hlutdeild í einkalíÆi sinu.
Þeir sváfu á flatsængum í
niðurníddum hierbergjunum og
eini munaðurinn sem þeir
leyfðu sér voru hestar, reið-
tygi, stuttblaða rýtingar, tölu-
verður gleðskapur á Laugardög
um og ofsafengin drykkja.
Ég veit að þeir voru hávaxn
ir, rauðhærðir og síðhærðir.
Danmörk, Irland, framandlegir
staðir, sem þeir höfðu engar
spurnir af, ólguðu í blóði þess-
ara tveggja þjóðblendinga.
Grönnum þeirra stóð beygur af
þeim, eins og aif öllu rauð-
hærðu fólki og ekki er heldur
fjarri lagi að þeir hafi ein-
hverju sinni orðið einhverjum
að bana.
Þeir áttu einhvern tima i
högigi við verði laga og réttar
báðir saman og voru svo sam-
taka að ekki gekk þar hnífur
í milli. Sá yngri var sagður
hafa átt í útistöðum við Juan
Ibarra og fór þar ekki halloka
að sögn, og ef eitthvað er að
marka söguirnar, var það ekki
svo lítið afrek.
Þeir bræðuir voru kúrekar á
stundum, stjörnuðu kvHkfjár-
rekstri oft og einatt, stáiu
stundum kvikfé og voru á tíð-
um hreinir þorparar. Þeir voru
sagðir fastheldnir á fé, nerna
þegar þeir voru örir af
drykkju og fjárhættuspili. Um
uppruna þeirra og hvaðan þeir
komu var ekkert vitað. Þeir
áttu kerru eina og uxnaeyki.
Þeir voru allt öðru vísi á
sig komnir bræðurnir, en
óhefLaðir Landnemarnir, sem
settust að á Costa Brava og
eftirlétu þeim stað það óorð
sem af sjálfum þeim fór. Þetta
og sitthvað annað, sem við vit-
um ekki, skýrir nokkuð hið
nána samband þeirra. Að
ganga í berhögg við annan
bræðranna var að eignast tvo
óvini.
Nilsenbræður voru ævintýra
menn, en ástarævintýri þeirra
höfðu fram til þess tíma er hér
segir frá, verið einskorðuð við
húsaskot og staði þá sem vænd
iskonur venja á komu.r sinar.
Það vakti því tölu.verða at-
hygli og umtal i grenndinni
þegar Cristian tók sér Júlí-
önu Burgos fyrir sambýlis-
konu. Satt var að ví-su, að með
þvi fékk hann sér þjónustu til
borðs og sængur, en hitt var
jafnsatt, að hann gaf henni
ósköpin öll af áberandi glingri
og hafði hana með sér á dans-
leiki þarna í hverfinu, sóma-
kærar samkomur þar sem inni-
legri danssporin í tangó voru
bönnuð og fólik sem dansaði
saman gerði það í siðsamlegri
fjarlægð hvort frá öðru.
Júlíana var dökk yfirlitum,
stóreyg og langt í miUi augn-
anna og það þu.rfti ekki nema
að líta á hana til þess að fá
hana til þess að brosa. 1 fá-
tækrahverfinu, þar sem vinna
og umhirðuleysi gera konur
gamlar fyrir tímann var hún
hreint ekki óásjáleg.
Framan af fór Eduardo með
þeim út að skemmta sér.
Seinna gerði hann sér ferð til
Arrecife einhverra erinda og
kom þá heim með stúliku, sem
hann ha'fði tínt upp á leiðinni.
Eftir nokkra daga rak hann
hana á dyr. Hann varð æ skap
styggari er frá leið og fór að
sitja einn að drykkju á kránni
í grenndinni og vildi ekkert
hafa saman við fóllk að sælda.
Hann var orðinn ástfanglnn
af konunni bróður síns, Cristi-
ans. Grannai'nir renndu grun
í það jaftnvel áður en hanm
gerði sér grein fyrir þessu
sjálfur og það hlakkaði í þeim
yfir dulinni keppni bræðranna
um hylM sitúlkunnar.
Dag einn þegar Eduardo kom
seint heim frá kránni á horn-
inu sá hann svarta hestinn
Cristians standa tjóðraðan við
girðinguna.
I húsagarðinum beið eldri
bróðir hans og var búinn í sitt
bezta skart. Konan gekk u.m og
bar þeim maté. Cristian sagði
við Edu.ardo:
„Ég er að fara á fyllirí hjá
FaríasfóLkiniU. Hérna hefurðu
Júlíönu. Viljirðu eitthvað með
hana, haíðu þá þina hentisemi.“
Hreimurinn í rödd hans var
hvort tveggja í senn, vinsam-
legur og skipandi.
Eduardo var kyrr og horfði
á hann. Hann vissi ekki hvern-
ig hann átti að bregðast við
þessu. Cristian reis á fætur,
kvaddi bróður slnn, en ekki
JúMönu, sem hann fór með sem
Framhald á bls. 12.
4 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
4. júli 1971