Lesbók Morgunblaðsins - 13.05.1973, Síða 3

Lesbók Morgunblaðsins - 13.05.1973, Síða 3
GADE OP OG GADE NED heitíir bðk eifitír dönstou sSkáld- könuna ChaiHötte Strand- gaard, sem toom úit 4 Dan- mörteu fyrir fáeinum viikum. Sú bök ifjallair 6 meginatriðum um áfengisneyzl'U (kivenna, sér- stalklega heimavinnandi hús- mæðra og er ein aif möng'Um , .kkýrisluSkáldsög'Um ‘ ‘ sem hafa verið svo undir mikið í tizku sáðasta áratuginn, en margir áJlíta, að syngi senn sifit síð- asta. Oft eru þessar „skýrsiubæk ur“ byggðar upp af segul- bandsvinmi, þ.e. höfiundur hef- ur fiekið upp viðifiöl við tþá, sem eiga í hluit Ihverju sinni og birtir siðan viðtölin hirá í bök sinni, fi sitað 'þess að reyna að gæða þau ögn ljóðrænni lit og ljóma. Þessar bælkur eru sem sagt byggðar lupp á viðtölum við fóik um fjöimörg efni, það er bara misjafnt, hvað höfund unum tekst að gera úr (þeirn Jæsilegt lesfirarefini. Segja má að bók Oharlofite Sfirandgaard . -íé eins konar ■blanda af skýrslu og skáld- Skap. Hún hefur rætt við átta konur um misnotkun þeirra á áfengi, svo og piliiu- Jóhanna Kristjónsdóttir Merkar erlendar bækur neyziu og þetta efni tekur Oharlotte síðan itil meðferðar og gefur Iþvfi mun ökéldlegri bJæ en oft gerist lí Iþessum bók um. Oharlotte Strandgaard mun vera aMþekktur „skýrsluskáld söguhöfiundur" í Danmörku, þótt ég hafi 4 fáfræði minni ekki lesið aftir hana áður. Mamgir telja, að hún hafi náð einna mestum árangri, einmitt vegna þess, að bækur hennar • eru ekki þurr „dokumenitar- ismi“ heídur leggur skáldkonan sitt fram ffika. Hún mun auk heldur hafia getið sér talsvert orð 'fyrir útvarpslþætti sína, sem margir Iiafa verið nýstár- lega iunnir og opiniskáir. Frásögn 'kvennanna átta, sem höfiundur á samtöl við í bókinni hlýtur að vekja les- anda til umhugunar um, hversu Öhemju aivarlegt þjóðtfélags vandamál er þarna á fierðinni. f sjálf-u sér væri forvitni- legt að kanna, hvort ástandið gæti verið eitthvað svipað hér á landi. En það er önniur saga. Augljóst er altént, að þetta er meira vandamál í Dan- mörtou en mangir hafa sjálf- sagt gert sér gnein fyrir. Kon- urnar segja opinskátt og hrein Ski'lnislega frá ofnotkun á alls kyns róandi piilium og þörf þeirra á að neyta áfengis, jafnskjótt og fjölskyidufaðir er 'horfinn til stairtfa og börnin i skólana. Þær tjá sig utm sam- bandið við umheiminn, um erf- iðlei'kana að losna úr þeim viita hring, sem þær eru komnar á. En misnotkunin í sjálfiú sér er ekki neitt einangrað íyrir- bæri — Iþað er einkenni. 1 öll- um frásögnun.um er einmana- leiki þessara kverrna og ófull- nægja raiuði þráðurinn í eymd 'þeirra og sáilarnauðum. Inn lí þessar frásaignir flétt- ar Charlotte Strandgaard Ijóð sín og gæti sú tilraun virzt dá- líitið fálmandi, en verður á marg an hátt álhrifarik, vegna þess hve hrein og einföld þau eru. Charlotte Strandgaard. Og ég lt þá sem snöiggvaist ljósgula glitsaumaða skiítokju en engar brúðarmeyjar sá ég. Er hún haifði iökið máli sinu Sleppti hún takinu á handlegg miinum og tók kórónuna milli handa sér eins og til að vera viðbúin að setja hana á höfiuð mitt. Hún virtist eklki þurfa að biða éfitír svari mimu. Hún stíg- ur inn fyrir haliardymar án þess iþó að vlíkja firá mér. Vissulega hef ég séð aJJa þá dýrð og öil þau miklú auðæfi sem þarna eru inni og veit að mér stendur þetta allt til boða, diTottningaiiskrúðinn, hinn friíði prins og hásætíð við hlið hans. Aillt verður mór veitt sem ég girnist. Og veldissprot- anum held éig á. En þá verður mér litið 4 Qófa minn, undan sprotanum vætiar blöð og ég ffinn sviða þar sem þymi- broddamir stungu mig er ég greip hann. Það fer hroliLur um mig. Hvað á að gera við mig? Og hvað á ég að gera við þessi auðaafi. Þessar ifvana iger sernar, eða þerunan tfrfiða kon- ung, sem veikur mér enga igieði? Sj'álí hef ég ffika valið mér annan sem hvoalki á fcór- ónu úr gulli né Ikonungsskrúða, en hann á tfallegt bros S þjört- um augum. Og mynd hans bregður tfyirir í huga mlinum. Hönum vil ég ekki bregðafirt. Ég fyffiist þrjózteu er ég ffit á guíllsprotan'n 4 blóðugum lófa imiínum og leifursnögigt fleygi ég honum inn fyrir hallardym ar og heyri sársaukafiullt Mjóð um leið og hann skelllur 4 hart bergið. Ég hörtfa aftur út á .graslbalann og. . . og. . . Var það draumur — eða? . . Iskalt vatn E'kvettist yffir höf- uð mitt og háls, ég steypist fram af klöppinni ofim í kdl- grænan hylinn fi ánni, ég sýp hveijur og er viss um að ég er að drukkna, finn að það verður etóki lumfflúið. Mér hefiur stóotið rupp en ég er ósynd, sný firá klöppinni og næ etóki til henn- ar. Ég er að sötókva og ég á etóki nema andartaks bið unz öffiu er Ibkið. En ég sætti mig við örlög mín, ég er 16 ára. Ósjálfrátt eða af eðlishvöt fer ég að busQa með hönöunum og tetóst að snúa mér við 4 vatn- inu. Ég viQ etóki söltókva og nú finn ég að ég verð að beita öffi- um miínum viljakrafiti til að snúa mér að klöppinni og ná í kQettinn sem ég haffði snúið firá 'þegar mér sfcaut upp. Ég busla með báðum höndum og færist nær unz ég kemst með hnéð upp á syffiu undir yfirlborði vatnsins. Nú reyni ég áf öffium mætti að ná itafci á sleipri tólöppinni og fcomaist með hiitt hnéð upp á syffiuna, en þá er eins og fcippit sé 4 tfótinn og hann verður mér of þungur, ég er að rerma niður áf syffiúnni, en nú eyikst mér ásmegin, ég leg.gst á magann og læsi Qóf.un- um 4 vatnssortfna fcl’öppina sleipa og hála ffyrir ofan mig og tékst að ifinna smánibbu sem handtfesfu, en þá er itogað svo fast í fætur mlna að ég er ailvag að missa máitttinn, get samt með öffium þeim viQja- tórafiti og rósemi sem ég á yfir að ráða .komizt aítur með hnén upp á syffiuna og stíðan stóriðið upp á 'klöppina þar sem áin nær ekki lengur til. Ég er kom in á þurrt land — liíandi. Ég hatfði þá etoki druktanað. Nei, ég slapp við það. Ég átti v4st etftír fleiri þolraunir 4 ffifinu. Ég var máttfaiin, en þama var mér étóki unrut að dvelja vegna þess að enn fannst mér sem <bog að væri 4 tfætur mina til þess að draga mig niður 4 hylinn, svo ég skríð hænra upp á kQöppina og upp í móabarðið miilli túns og engja og ranka þá fynst við mér er ég ffinn iffin inn aí blóðiberginu og lamba- igrasi. Mér er hroffikalt og ég skelf af áreynslunni, 'hugsa aðeins um að filýta mér heim, veit varla hvað gerzt Qietfur fyrr en ég geng fram hjá þenrilaut- inni ag sé þvottinn sem ég hafði fyrir stundu breitrt þar til þerris. Þaðan fýftóur aQdrei þvottur og þarna á hann að vera til nnangiuns og bleikjast 4 næturdögginni, þegar hann er þurr verður hann torotinn sam- an ilmandi 'hreinn og svo slétt- ur að elkki Iþarf að strjúka hann með heitu járni nerna ef vera kynni tfínustu dúkana og útsaumuðu svæfiHverm, sem notuð enu handa gestum. Hér hef óg þá verið og hér Ihef ég breitt þvotttnn sem óg sfcolaði 4 ánni. ‘Þvottuirinn er ennþá blautur, ég sé það á þv4 að hann blaktir etóki. Hvað hefur svo gerzt? Hvar hef ég verið? SitóoQað eitthvað sem efitir var atf þvottínum, teygt mig elft ir fclút sem flaut með straumn ium niður ána og runnið íram atf fclöppinni ? Mér er elkfci unnt að skil- greina állt það sem gerzt haffði eða Qwað Iþað var sem raun- verulega hafði igerzt. Ég reyndi etóki að hiugsa um það. Mér var það eitt í hug að kom- ast heim. Ég stend á miðju gólfi í Qiitlu svelfnstotfunni inn atf eldhúsinu. Undir tfótum m4num er fcominn poLLur, stór dökkur pollur breiðist út á hv'ítstoúruðu við- airigólfinu. Stúltoa sem er retokjunautur minn r4s upp í rúminu um leið og ég ikem inn, hún hefur Qagt sig og fengið sér miðdegisblund. Þegar hún sér mig isegir hún fagnandi: — Æ, þú ert þá tóomin, guð sé lof! Ég er svo fegin. Þú getur ekki ímyndað þér hvað ég var orðin hrædd um iþig. Mig dreymdi að það tooim hingað toona sem ég þekikti etóki. Hún var komin hingað tii að sækja þig oig æfilaði að rífia þig með sér lí tourtu héðan. Ég ireyndi af öilum mætti að atftra henni frá þvtí, óg vildi etóki missa þig. Hún véir svo hörð á svipinn og mór leizt illa á hana. Ég var svo hirædd um að hún yrði mér yfinsterfcari. En nú ertu fcomin og óg er svo ,glöð. Þetta var þá etóki annað en draumur. Hún var nú fcomin tfram úr rúminu ag horfði á pollinn á gólfinu og mig til skiptis. — Hvað 'hefiur toomið fyrir þig? 'Þú ert tolaut. Þú hefur þó efcfci dottið 4 ána? — Jú, staimaði óg og gat varla komið upp orði fyrir munnherkjum. Ég rann fram af tólöppun.um ofan í hylinn, en ég varð ekkert hrædd. — Þama er þá draumurinn minn ‘tóominn fram. En hvaða kona getur það verið sem sæk- ist etftir I4fi þinu og vill gera þér mein ? — Ég veit etóki hvort hún viffi igera mér mein, en það hef- ur ffiikleiga verið hún sem tagaði í fætur mSna þegar ég var að sökkva og reyndi að bjarga mér. Ég Qiafði það samt af og er nú komin heim. Annars veif ég ekki hvað hefur gerzt. Ég gat ekki sagt meira, það glömr uðu S mér tennurnar. Vinstúlka min kom nú með handiklSeði og vaifði þvi um renntolautt hár mitt en segir þá undrandi: — Þú (hetfur meitt þig, það er rauð rispa sem þú ihef ur femgið á 'hálsinn eins og efitir keðjiu. Varstu með hálsfestina þina og menið ? — Nei, það held ég etóki, segi eg hikandi og þieitfa um leið niður barminn og tfinn eitthvað hart sem r.unnið hetfur niður á milli brjóstanna en stöðvazt við mittisstrenginn. Þetta hlýt- ur að vera menið með roða- steiniinum, sam ikonan fesfi um háisffim á mér. (Hvaða kona? hugsa ég). En um það vffi ég engium segja neitt. Rannsaka það betur í einrúmi, aðeins gæta iþess að það detti etóki nið ur meðan ég skipti um tföt. Svo bið ég stöffiiu mína að sækja mér kjöl ,upp á loft meðan ég síkipti um nærföt. Ég filýtti mér úr fcjöffimm og blautum sofcfc- um og sfcóm en var að haffa skyirtuskipti þegar hún kom aífitur með kjólinn. Ég varð því Framh. á bls. 9

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.