Lesbók Morgunblaðsins - 13.05.1973, Qupperneq 11

gnauðið og úr itroimpetinu. Eld-
'Urinn æddi stjómiaust frá íhúsi
til húss. Alliir íbúamir týndust
í bálinu. IÞorpið brann til ösku
og eftir stóð ég með lf iþeirra
alira á samvizkunni.
Sama lamandi vanmáttar-
'kennd fflæddi yfir mig á tvi-
breiðum bekk S húsi við Hverf
isgötuna. — 'Hanin er linur! Þú
getuir ekkert! Þú ert búinn að
vera! Þú eir't ,gamail!
Ég tlindi hljóðlega á mig
spjariimar og 'laumaðist út.
XV. kafli.
Daguir d nánd. Göituljósin
'kvikina og slökkna fyrir engan.
SkóhJjóðið eltir Iþig eftir gang-
stéttinni. Eiinn og einn leigu-
bíll. Eyðiieiki yfir Amaihóii.
Fitug rykhúð á sveJIinu. Salt
bragð af næðingnum. Berang-
ur.
Auðnuleysi mitt hrópaði á
eiitthvað hireint og mjúkt. Lauf,
regn, jötrð, sólskin og ,tár og
hlátra og allt sem brosir og
syngur, hlær og grætur. Ég
'þtráði að bíta í feirskit aJdin og
'fiinna sætsúran saflann freyða í
munnvaitninu. Langaði að Jeys-
ast í sundur og týnast. Hverfa
úr hxáslaganium. Koma aJdrei
meir.
Á Tonginu héngu vingjam-
legir nátthrafnax yfir miðaJdra
konu sem kúgaðist girátaindi á
bekk og æpti iþess á miJli sund
uirlaus éikvæðisorð. Giræn ælan
slettist á sveJlið og fraus sain-
stundis.
1 afdrepinu framan við Tröð
börðust tveir heiftúðugiir menn
með vindhöggum.
— Ég skaJ aldirei, aldrei, fyr
irgefa þér að tala svona um
Húnvetninga, hrópaði sá
minni og neri fossandi blóðnas
icr með handarbakinu.
— Sauðaþjófar og undanvill
ingar, ekkert nema sauðaþjóf-
air uriraði hinn og lagfærði rif-
inn jakkann.
Litll maðurinn hrein af
gremju og yalhoppaði fram
stéttina. Hinn lyppaðist undan
og biá fyrir hann fæti. Það sá
4 skósóla litla mannsins sem
sJengdist flatur ofan 4 flösku-
brotin og rann veinandi áfiram
á maganum.
Ég var aðeins kominn örfá
skref fnamhjá afdirepinu þegar
gúfurJegt brotililjóð náði eyirum
mínum. Tveir lögregluþjónar
sem komu undan homi Reykja
vikurapótéks með hálfsofandi
ungling á miJli sín, slepptu
fiainiganum og runnu á Jiljóðið.
Ég fflýtti mér yfir AusturvöJl.
Neðst í Tjarnargötubrekk-
unni 'gekk ég fram á yfir-
keyrða rottu, sem engdist 4
háiffrosnu blóði Sínu. Þó ég
hafi viðbjóð á rottum, var sýn-
in svo áitakanleg, að ég hugs-
aði aðeins um að lina þjáning-
ar dýrsins. Ég hljóp að hleðsl-
unni á tjamairhakknum, ætlaði
að þnlifa upp grjóthnuUung. En
alit var gaddfrosið. Ég hring-
snerist Jcringum sjálfian mig.
Tíst rottunnar stungusit eins og
'glóandi nálar undir ihörund
mitt. Ég gekk að dýrinu, lyfti
hægt upp fætinum og kramdi
skjiálfandi hausinn undir 'hæln-
'U-m.
XVI. kafli.
Daginn eftir að faðir kon-
unnar minnar kvaddi, nánar til
itekið miðvikudaginn 14. nóv-
ember, barst mér eftirfarandi
bréf:
Reykjavik 13ánda nóvember
’71.
Hreindýrið mitt!
Og við hvern er að sakast þó
þú finnir ekki stund og stað í
fiimanum. Ég horfði á þig læð-
ast í kringum Norræna húsið.
Það var ekki rétti staðurinn,
ekki réftrta stundin. En við mæl
um okkur mót fljófilega aftur.
Þá færi ég þér dauðann eins
og guinuð bein. Til að valda
þér ekki óþarfa áhyggjum
skrifa. ég ffljótlega aftur. Þökk
mun gráta þurrum itárum.
Brein eru dýrin og sMtug þó.
Þátturimn þinn um rómverskar
'skipa'smíðar var eitrthvert rugl
ingslegasta heilaþvogl sem ég
hef heyirt. Þú ættir að lesa bréf
in miín í útvarpið. Undir úti-
Framh. á bls. 14
Einn
sumardagur
Framh. af bls. 9.
ir harðið þar sem hamarimm rís
upp af hávöxnu igrasi, skugga-
legur og seiðandi dulmagnaður.
En ég fyllist óskiJjanlegium
beyg þegar ég sé í svartan, Jóð
réttan haJJarvegginn lokaðan
og engin mierki þess að þarna
igætu verið dyr eða hurðir. Nei,
ég hörfa til baika og lít i aðra
átt. Úti við tjörnina sé ég aftur
litlu gulklæddu svifléttu dans-
meyjamar S stórum hóp að
dansa þaf i síí ðdegisgolu nn i.
Þær heita draumsóleyjar. Jú,
þairna er allt með kyrrum (kjör
'Um eins og ég áJtti von á því.
Ég hætti við að tta blóðberg-
ið og við stölliurnar höJdum
heim á Jeið með balamn á miJIi
okkar. Þegar við enuim (komnar
inn finn ég að hún horfir rann-
sakandi á hálsinn á mér. Það
er vist þessi rauða rispa sem
hún sér, hugsa ég. Svo spyr
hún alftur mjöig nærifæmislega:
— Entu nú viss um að þú hafir
ekki verið með hálsmenið þitt?
Þessi rauða rák er eins og ef
festi hefði slitnað af þér við
hart átak og sært þig ium leið.
.— Já, ég er það, anza ég.
— Samt œtla ég að gá að þvi.
Og ég fer strax inm í stofu
og leita í 'kommóðuskúffunni,
þar finn ég menið 4 litffli
öskju, tek það upp og sýni
henni það.
— Hér sérðu! Og það er í
guUfestinni, ég var ekki með
það.
Hún er enn dálátið tortrygg-
in, en Jætur sarnt vera.
Þetta er sporöskjulagað guU
men, læst, en emigum stórum
roðasteini skreytt eins og hiitt
sem konan hengdi mm háls
minn og ég fimn fyrir S barm-
inum. Já, hvaða kona? Konan
sem vildi ginna mig inn í ham-
arinn? Það hlýtur að h'afa ver-
ið huld'Ukona. Og huldufólkið
á h’uJiðshjúpinn og igetur falið
a'llt undir honum, svo þá er
óvflst að ég sjái þennan igaafiu-
9tein notekurn tíma. Og hvers
virði er hann mér tá? Ég er
vamtrúuð á allt — og allt sem
fyrir mig h2/'u” bor: ð á þess-
um degi er svo ótrúlegt. Ég
veit varla hvort ég er lifandi
eða dáin.
Vinstúlka miín honfir enn
rannsakandi á gamla menið
mitt í gullfestinni. Það er ein-
asti dýrgripurinn sem ég á og
hamn er mér kaar. Ég hef bor-
ið hann á gæfustumd.
1 þessu meni er hólf, þar sem
ég 'geymi leyndardóm sem eng-
inn má sjá, en þegar ég er kom
in inn í Stofuna get ég ekki
stillt mig ium að opna það áður
en ég lœt iþað 5 öikjuna og sið
an ofan ,i kommóðuskúffu. 1 þvi
er Jiítil mynd af þeim sem á
bjartasta brosið 5 augum.
A5 haf a ef ni á ])\í að vera f átækur
Ektei man ég, hvar ég las
þessa setningu né hver er;
höfundur hennar, en ég get
ektei 'gleymt henni, iþó að ég
hafí ef til vffl skilið hana
mínum misskilningi, sem sé:
að hafa andleg efni á að
láta sig skorta veraldleg
igæði.
Gæti hugsazt, að aðeins
fámennur hJuti íslendmga
flokkaðist í Iþann hóp? Og
þó hefur þessi þjóð löngum
verið lofuð fyrir að hafa
hialdið hér uppi andlegri
menningu við sult og seyru
harðindaalída. Stundum hef
ur mér dottið í hug í gífur-
legum matar- eða kökuveizl
uxn eða þegar rætt er um
troðfullar frystikistur af
mat, hvort ef til vffl' leynist
enn i okkur ótti við Móðu-
harðindi, sem yfiir kynnu að
dynja að nýju?
Óttinn við að vera ekki
eins flOtt og nágranninn er
Jíka snar þáttur i eigna-
ásókn margra. Ætli stærð Ss
■skápa og frystkista fari
ékiki stundum eftir viðmið-
uninni við nábúann fremur
en eftir raunverulegri
þörf? Auglýsingar í fjöl-
miðlum gera lika sitt til að
trufla og trylla ósjállfstæða
hugi.
Einstaka sinnum hefur
það flögrað að mér, hvort
þeir, sem sérlega mikiili
kaupasýki eru haldnir, séu
ósjálfrátt að ireyna að
kaupa sér kærleika, hafi ef
;til vffl farið á mis við for
fcldrakærJeika i bern'sku
eða búi við ástleysi 1 hjóna
bandi. Eitt þýðingarmesta
atriði í uppeldi toarna ætti
að vera að fá þau til að
meta raunveruleg verðmæti,
„sem rnöiur og ryð fá ekki
grandað", dýrð sjálfrar nátit
úrunnar og ódauðleg lista-
verk í máli, hljómum og lit-
um. Ef til vill kæmi iþað í
'staðinn fyrir ævilangt strit
til að uppfylla gerviþarfir
'og „eftirsókn eftir vindi“.
Já, margt of þessu bráð-
nauðsynlega er ekkert ann-
að en gerviþarfir. Tö’kum
til dæmis fiínu eldhúsinnrétt-
ingarnar, 'sem kosta nú
mörg hundruð þúsund krón
ur. Svo vill til að mér er
mæta vel kunnugt um að
hægt er að komast af án
þeirra og gefa fölkinu sinu
allsómasamlegan mat, el'dað
an á notaða eldavél, i eld-
húsi, þar sem innréttingin
kositaði aðeins fjögur þús-
und krónur (heimatilbúin)
og er með öliu glaðara yfír-
bragði en harðviðar- og
plasteldhúsin, hvert öðru
líkt, þar sem ópersónuJegur
eyðileiki svifur oft yfir
■vötnunum.
f sjónvarpsþætti um
norska málarann Edvard
Munoh, þar sem við sáum
einfölid híbýli hans, fátæk-
legt og þægindasnautt timb
urhús, var komizt þannig að
orði, að málarinn hefði gert
Framh. á bls. 15