Lesbók Morgunblaðsins - 29.09.1974, Side 7

Káputeikning Rfkarðs Jónssonar
hægra megin,- en vinstra megin er
kápan með „leiðréttingunni", eins-
konar Karakúidindlar komnir á roll-
urnar.
ÞEGAR ÞEIR
LEIÐRÉTTU
DINDLANA HJÁ
RÍKARÐI
Árið 1915 kom út á vequm
Bókaverzlunar Sigfúsar Ey
myndssonar nótnabókin „ís
lenskt söngvasafn fyrir har-
mónium".
Þeir Sigfús Einarsson tón-
skáld og Halldór Jónasson
cand.phil. frá Eiðum höfðu
safnað lögunum og búið þau
til prentunar, en bókin var
prentuð úti i Leipzig og
vandað til hennar á allan
hátt.
Sönglagasafn þetta varð
mjög vinsælt og mikið notað
og gekk manna á meðal undir
nafninu Fjárlögin eða stund-
um Rollubókin, vegna
myndarinnar sem prýðir kápu
bókarinnar. Réttara væri að
segja prýddi, þvi nú er þessi
mynd ekki orðin nema svipur
hjá sjón frá því sem hún var,
á meðan bókin var prentuð
erlendis.
Ríkarður Jónsson mynd-
höggvari hafði verið feng-
inn til að teikna þessa
kápumynd og hafði valið sem
myndefni Hjásetuna, sem
sagt er frá i bókinni Pilti og
stúlku eftir Jón Thoroddsen,
þar sem þau Sigriður og
Indriði gæta fjárins og ræðast
við yfir ána. Kviærnar á beit i
Framhald á bls. 15
ur mestan part, nema þá til að
þrýsta á hnapp eða skifta um gfra,
eða skrúfa ró með sama hnykk
allan daginn eins og f Chaplfns-
myndinni frægu, þá er þess ekki
að vænta leingur að fólk geti
haldið upprunalegum teingslum
við list f hversdaglegu lffi sfnu.
Ekki ber þetta svo að skilja að
talað hafi verið af meiri speki um
list áðuren vélarnar komu. En
meðan hugur og hönd ráðu sér-
hverju verki f sameinfngu, það er
að segja, alt verk manna var
handverk, þá var list ekki einu-
sinni sérstakt hugtak, þvf sfður að
hún ætti heima f heimspekilegum
skilgreiningum og formúlum. Ég
held að yfirleitt megi segja að Iist
sé alt verk þar sem mannshöndin
er f snertfngu við smfðsefnið að
handverkfæri einu sem miðii. Ef
þetta þrent samverkar hvað öðru,
hrærast öll mannleg vinnubrögð
svosem af sjálfu sér f lögmálum
listarinnar, hvortheldur verið er
að smfða einfaldan búshlut eins
og ask eða spón, klyfbera högld
eða sylgju, ellegar ffnni handfðir
einsog sauma veggtjöld, vefa
sálún eða gera skartgripi. Til þess
að ná snildarbragði þarf að
skynja rétt hlutföll f hverju við-
fángsefni, og hafa feingið þeirrar
háttvfsi að auk sem til þarf að
gera hlut aðlaðandi og er hið
l'fK**randi: II.f. Artiikm. Hc.'kjatík
riaink' ,slj.: Ilaraltlur Sicinssoii
Hilsljórar Mallliias Joliaiiiicsscn
I.' jólfiir Koin áó Jihi.ssoii
Sl> rinir liiinnarsson
Hilslj.flli : l.lsli Siuiirósson
Auul' sin«ar: Arni liaróar Krisliilssoii
Hilsljórn Aóalsiiiclí U. Sliiii IIIIOO'
vandskýrða innra lögboð allrar
smfði; og hver sem nær f skottið á
þeim neista má þykjast góður,
einsog maður nokkur sagði við
mig þegar ég var únglfngur. Jafn-
vei einfaldur smfðisgripur geym-
ir sál smiðs sfns, og er merkilegt
ef satt er að ættarmót geti geingið
frá föður til sonar f smfðisgripum
þeirra, jafnvel án þess þeir hefðu
nokkurntfma kynst persónulega
verki hvor annars. Ég hef heyrt
sannfróða menn segja dæmi af
smiðum sem sóru sig f ætt föður
sfns f verkum sfnum, þó þeir
væru fæddir óskilgetnir og hefðu
aldrei vitað rétt faðerni sitt,
meira að segja aldir upp á öðru
landshorni en faðirinn. Ef
persóna smiðsins eða sál kemur
fram f smfði hans sem þáttur af
innbornu hátterni hans, þá erum
við komin hér útf náttúrufræði.
I rfkjum fyrri tfma, stórum og
smáum, var ekki til vélvæðfng f
okkar skilningi, ekki einusinni f
sjálfu Rómaveldi, aðeins hand-
verk. 1 slfkum heimi var lifað uns
vélaöld kom til skjalanna, og það
var f rauninni ekki fyren f tfð afa
okkar og langafa að iðnaðar-
byltfngin svonefnda gerði útbrot
sitt; frá örófi alda og alt til þessa
hafði andi handverksins verið
andi listarinnar. Artfsan sama og
artisti, liandverksmaður sama og
listamaður. Sérhvert verk lofaði
sinn meistara, og mennfng var f
þvf falin að cinginn þriðji aðilji
kom til greina sem skildi sál
smiðsins frá smfði hans.
★
Greinin er allmiklu lengri, en
hér verður þó staðar numið. Skal
þeim sem frekari áhuga hafa,
bent á fyrrnefnt ársrit Heimilis-
iðnaðarfélagsins.
Colgate MFP Fluor herðir tennurnar og
ver þær skemmdum.
(þess vegna er það kallað »tannheröirinn«.)
Colgate MFP Fluor-tannkrem hefur verið prófað
rneira cn nokkurt annað tannkrem og er til dæmis það
eina, sem prófað hefur verið undir opinberu
heilbrigðiseftirliti í Danmörku.
Vísindamenn í mörgum löndum hafa framkvæmt
tilraunir á þúsundum barna og sannað, að Colgate MFP
Fluor herðir tennurnar og gcrir þær sterkari. þess vegna
velja milljónir mæðra um hcim allan Colgate MFP Fluor
sífellt fleiri börn cru því með færri tannskemmdir.
1. Colgate MFP Fluor gengur inn í
tannglcrunginn og herðir hann.
2. Við þetta verður tannglerungurinn
sterkari - og skemmdum fækkar
um leið.
□
□
herðirinn ) j
- og börnum þykir bragðið svo gott.
GS.