Lesbók Morgunblaðsins - 23.12.1974, Qupperneq 9

„Þú ferð ekki á morgun án þess
að láta mig sjá þig áður, Guð-
mundur minn,“ sagði hann. „Ég
verð að fara niður í kamesið. Ég
er að skrifa bréf sem ég þarf að
koma áleiðis snemma á morgun
og mér hafði svona dottið í hug að
biðja þig að koma því fram á
Jaðar fyrir mig. Annars dvelurðu
hjá okkur nokkra daga eins og
vant er, er ekki svo?“
„Ég þakka yður ástsamlega
fyrir!“ sagði gamli maðurinn og
lifnaði allur við. Mesta gleði hans
var, þegar heldri menn báðu hann
að gegna erindum fyrir sig.
Þegar húsbóndinn var farinn,
fór fólkið i baðstofunni að inna
Guðmund gamla eftir því, er hann
hafði átt við með orðum sínum
áður. Flestir voru meira eða
minna trúaðir á hindurvitni, og
margir vissu að gamli maðurinn
vissi lengra nefi sínu. Annars var
farið hljótt með slikt á Eyjólfs-
stöðum, því að húsbóndinn taldi
það hreinan og beinan hégóma.
„Ég sá orminn," sagði Guð-
mundur stillilega.
„Sástu orminn?“ endurtók Ari.
Stúlkunum lá við að hljóða upp
yfir sig af skelfingu.
„Já, ég sá Lagarfljótsorminn i
fyrrinótt!"
Dauðaþögn var i baðstofunni.
Allir hugsuðu um það sama: Þessi
voðalega ófreskja hafði endrum
og eins sýnt sig í fljótinu, og þá
hafði það ætíð verið fyrir
einhverjum stórtiðindum. En nú
var nærri mannsaldur síðan
ormurinn hafði birzt síðast.
„Var hann — ægilegur?“ spurði
Þorbergur.
„Biddu fyrir þér, maður! Það er
ekki hægt að lýsa því með orðum!
Þegar hann setti upp kryppuna í
miðju fljótinu, náði hún jafn hátt
hæstu brúnum . . . Drottinn varð-
veiti okkur öll fyrir slíkri
^ófreskju.“
„Hvað halda menn að þetta sé
eiginlega,“ sagði Ari.
„0, það þarf víst ekki að fara i
neinar grafgötur um það,“ sagði
Geirlaug og gerði krossmark fyrir
sér. „Þess háttar ófreskjur hefur
guð minn og herra ekki skapað!
0, Jesús minn . . .!“
„Og þú heldur að ormurinn hafi
boðað feigð Guttorms sáluga?"
„Ég hef ekkert sagt um það. En
hvenær hafa slysfarir verið taldar
til sérstaklega óvenjulegra tíð-
inda? Nei, vinir minir! Eldgos,
drepsöttir og hallæri gæti fremur
komið til greina . . . En raunar
hafa fleiri fyrirburðir átt sér stað.
I Útmannasveit brann bær í vor.
Hann brann til grunna, nema ein
stoð úr fjósinu. I henni lifðu stöð-
ugt glæður, og hvernig sem farið
var að, reyndist ekki mögulegt að
slökkva þær. Ég talaði síðast í gær
við mann, sem sagði að stoðin
logaði alltaf, án þess þó að
brenna. Ég hef hugsað mikið um
þetta og get ekki ímyndað mér að
það þýði annað en óslökkvandi
haturseld."
Það varð þögn i borðstofunni.
Ingibjörg húsfreyja kom út úr
hjónaherberginu. Hún bað Geir-
laugu að fara fyrir sig fram i búr
eftir einhverju smávegis. Aum-
ingja stúlkan fölnaði upp, en
þorði þó ekki annað en að hiýða.
Hún gekk skjálfandi fram að dyr-
unum, en í því er hún ætlaði að
opna stigahurðina, riðaði hún til
og féll í ómegin.
Eftir stutta stund rankaði Geir-
laug við sér aftur. I þvi kom Ingi-
björg húsfreyja utan úr búrinu.
Hún gekk rakleiðis að rúmi
vinnukonunnar og sagði:
„Komdu snöggvast inn til min,
heillin! Ég þarf að biðja þig að
hjálpa mér við sauma.“
Svo leit hún snöggt á Guðmund
gamla.
„Ég vil ekki hafa óguðlegt tal í
minum húsum!“ sagði hún.
„Jæja þá,“ sagði Guðmundur
eins og við sjálfan sig. „Ég get nú
ekki séð að við höfum verið að
tala neitt ósæmilega. — En hvað
ég vildi segja,“ hann hvfslaði,
„það er sagt að hún hafi sézt
nýlega inni í Fljótsdal.“
Allir vissu við hvað hann átti.
Og skelfingin stóð uppmáluð á
andlitum kvenfólksins. Katrin
gamla niðursetningur, sem hafði
setið á fleti sínu úti i horni, án
þess að mæla orð frá vörum, tók
nú að biðja fyrir sér hástöfum.
„Þá gerist eitthvað sögulegt
bráðum. Herrann Jesús haldi
verndarhendi sinni yfir sínum
auma lýð!“ hvíslaði hún svo lágt
að varla heyrðist.
En Guðmundur gamli sat á
rúmstokknum og reri sér. Það var
eins og hann nyti þess að sjá hver
áhrif frásagnir hans höfðu á
fólkið. Og bara að hún væri
nefnd, var sem allir yrðu lostnir
einhverjum töfrum.
Það var Sunnefa Jónsdóttir,
sem átti að hafa sést á reiki. En
hún hafði dáið á grunsamlegan
hátt fyrir meira en áratug og losn-
að á þann hátt við að verða færð á
höggstokkinn.
„Ætli það væri ekki eins gott að
syngja eitthvað fallegt, ef það
yrði til þess að bægja öllu þessu
illa frá okkur,“ sagði Geirlaug
milli vonar og ótta.
„Aldrei hefur blessað drottins
orðið brugðist," sagði Katrín
gamla og kyrjaði af öllum mætti
þetta vers úr píslarsálmum hins
sæla manns, Hallgrims Péturs-
sonar.
Heimsbörnin hafa list þá lært,
lygð og svikræði er þeim kært,
fótsporum djöfuls fylgjande,
falsráðin draga þó i hlé.
Frá hans og þeirra hrekkja stig
Herrann Jesús bevari mig.
Hitt fólkið tók undir. Ingibjörg
húsfreyja kom ásamt Geirlaugu
og þeim Þórunni og Sigurði inn í
baðstofuna og tók þátt i söngnum.
Hin einföldu og kraftmiklu orð
sálmaskáldsins sýndu ennþá einu
sinni mátt sinn, og ráku á brott
hina illu óvætti myrkranna, sem
setzt höfðu að í sálum mannanna.
©
„Foodscape" eða matarlandslag.
Málverk Errós.
ERRO
Guðmundur
Guðmundsson
listmálari
Þa8 verk mitt, sem mór er hug-
stæðast, er án efa MATARLANDS-
LAG. Ég málaði það eftir að ég hafði
borðað allt það, sem málað er á
lérifinu. Þessi máltið stóð um það
bil i hálft annað ár; þá fyrst hafði óg
nóg efni til þess að koma málverkinu
saman. Þegar ég sá myndina tiu
árum siðar á safninu i Stokkhólmi,
mundi ég greinilega eftir hverju
bragði.
þessum tveim stjórnmálaskörungum
hafa verið mér ómetanleg og mestur
styrkur á stjórnmálaferli minum.
Að sjálfsögðu koma minningar um
marga aðra fram i hugann, enda er
þess að gæta, að ég átti sæti i stjórn
Fulltrúaráðs Sjálfstæðisfélaganna i
Reykjavik frá árinu 1939 til 1972
auk annarrar margháttaðrar starf-
semi á vegum Sjálfstæðisflokksins.
bæði i Reykjavik og raunar um gjör-
vallt land. Engin illindi eru mér i
huga i nokkurs garð eftir svo langan
stjórnmálaferil. Ég get með sanni
sagt, að hann sé innrammaður vin-
éttu og tryggð.
Of langt yrði að telja einstök mál,
en þess er að minnast, að stjórn-
málaferill minn er einmitt á fyrsta
aldursskeiði eða fyrsta aldarfjórð-
ungi lýðveldis á Íslandi. Lýðveldis-
stonunin verður mér einna hug-
stæðust og atlar þær miklu framfarir,
er átt hafa sér stað á hinu skamma
aldursskeiði hins unga lýðveldis.
Landið hefur breytt um svip, bæði til
sjávar og sveita, til mikilla hagsbóta
fyrir ibúa þess.
Þá kemur mér i huga langvinn
barátta okkar islendinga fyrir
verndun fiskimiða umhverfis landið
og stækkun landhelginnar. Einnig
stóriðja i tengslum við rafvirkjanir í
stærsta fljóti landsins, Þjórsá. Fátt
getur verið íslendingum kær-
komnara en að raflýsa landið i hinu
langa skammdegi, sem við eigum við
að búa við nyrztu höf.
Ég vona, að framtið fslands verði
bæði björt og fögur fyrir land og lýð.
JÓHANN
HAFSTEIN
fyrrum
ráðherra
Þegar ég er beðinn um að svara
þeirri spurningu. hvað mér sé hug-
stæðast á stjórnmálaferli mínum,
koma mér fyrst i huga náin og löng
kynni við afburðamenn. Á ég þar
fyrst og fremst við þá tvo formenn
Sjálfstæðisflokksins, Ólaf Thors og
Bjarna Benediktsson. Mér er það
fyllilega Ijóst, að kynni min af
*