Lesbók Morgunblaðsins - 31.08.1975, Side 12

MINNST
ALDAR-
AFMÆLIS
VESTUR-
HEIMS-
FERÐA
ÁRNA-
SONS-
ÆTTIN
Á
GIMLI
Jóhann Árnason frð Villingadal.
að tölu. Guðrún hefur þrisvar
komið til íslands og einhvern veg-
inn finnst manni að þessi kona
hafi aldrei af íslandi farið.
Jóhann Vilhjálmur Árnason
fæddist tveimur árum, eftir að
Jóhann faðir hans kom vestur.
Hann ólst upp á Espihóli og hér
þarf ekki að eyða frekari orðum
að veröld frumbyggjans á slétt-
unni miklu. En ekki voru þeir
gamlir, piltarnir, þegar þeir fóru
að rétta hendi við búskapinn og
færa björg í bú úr hinu veiðisæla
Winnipegvatni.
Vilhjálmur stundaði fiskiveiðar
á vatninu í þrjátíu vetrarvertiðir
en vann aðallega við smiðar á
sumrum. Hann var hagleiksmað-
ur á tré og járn og þótti með beztu
smiðum sinnar tiðar. Segja fróðir
menn að Vilhjálmur muni hafa
lagt hönd að verki við flest hin
eldri hús Gimlibæjar, þar á meðal
guðshús. Jafnframt þessu stund-
aði hann verzlun með landbúnað-
arverkfæri og í fristundum stopp-
aði hann upp dýr, ásamt fleiru.
Hin siðari ár tök heilsu Vilhjálms
að hnigna, en þrátt fyrir það hafði
hann umsjón með lystigarðinum á
Gimli, sem er hin mesta bæjar-
prýði og tók enn virkari þátt í
bæjarmálum og félagsmálum
Vestur-lslendinga. Hann var
vara-bæjarstjóri um skeið og var
mjög virkur í skólanefnd staðar-
ins.
Jóhann Vilhjálmur Árnason
lézt fyrir tíu árum. I hógværum
minningarorðum um Vilhjálm
kemst prófessor Haraldur Bessa-
son að orði m.a. á þessa leið:
„Fundum okkar Vilhjálms bar
fyrst saman, er við áttum sæti i
Islendingadagsnefnd. Vilhjálmur
dró þegar að sér athygli mína,
einkum sakir hógværðar í fasi og
stillingar og festu á fundi, sem
annars var fremur hvass. Ég sá
þegar, að hér mundi kominn góð-
ur fulltrúi nýislenzkra frumherja
— maður, sem hlotið hafði í arf
eyfirzka festu og stöðugleik
stuðlabergsins, sem jafnan er
tákn góðra eiginleika. Það mun og
orða sannast, að þá væri góðu
málefni á leið skilað, þegar það
öðlaóist fulltingi og stuðning Vil-
hjálms Árnasonar, þessa trygga
og trausta manns, sem forðaðist
mærð og mælsku á mannfundum,
en varði kröftunum til framgangs
nytjastarfa.'1
Börn þeirra Vilhjálms og Guð-
rúnar eru níu talsins, en niðjar
þeirra eru tæplega sextíu. Leiðir
Jón Árnason, rafmagnsveitustjóri. Lilja og börn. Myndin er tekin I Reykjavlk sumarið 1974.
að likum að stikla verður á stóru
þegar slik ætt er sótt heim til að
skrifa eina litla blaðagrein.
Gordon er yngstur og stundar
aðallega fiskiveiðar, Friðrik er
sölústjóri hjá Rafmagnsveitu
fylkisins, Hermann er rafvirki
hjá sömu stofnun, Anna Jönina er
menntuð í tónlist og hefur stjórn-
að barnakór um árabil, Ólöf
stundaði háskólanám og þeir
Björn Valdimar og Jóhann Theo-
dór eru verzlunarmenn á Gimli,
Jón Júlíus hefur lengi starfað
sem verkfræðingur hjá rafmagns-
veitu fylkisins'og er nú orðinn
einn af æðstu mönnum þeirrar
stofnunar.
Af því að Jón Júlíus á sumarhús
á næstu lóð við gömlu konuna,
móður sína, þá eru hæg heimatök-
in að líta aðeins við hjá honum og
konu hans, Lilju.
Jón hefur hækkað smám saman
i tign hjá risafyrirtækinu Mani-
toba Hydro, eða Rafmagnsveitu
Manitóbafylkis og var gerður að
aóalfrmkvæmdastjóra í janúar sl.
Til þess að gefa svolitla hugmynd
um stærð þessarar stofnunar má
geta þess að undirmenn Jóns eru
um fjögur þúsund; fjárveiting til
ýmissa framkvæmda er 300 millj-
ónir dala og rekstrarkostnaður er
125 milljónir dala. Það kemur
m.a. í hlut Jóns að ferðast til
ýmissa Evrópulanda, þar á meðal
til Ráðstjórnarríkjanna til að at-
huga og gera út um kaup á ýms-
um tækniútbúnaði til rafvæðing-
ar, sem ekki er framleiddur hér.
Ekki verður séð að veraldar-
gengi stigi Jóni eða þessu fólki
yfirleitt til höfuðs, nema síður
væri. Jón virðist hafa erft ýmsa
þá eiginleika föður síns sem áður
var að nokkru lýst, yfirlætislaust
og hlýlegt viðmót, blandið festu
og öryggi. Á sama hátt fetar Jón í
fótspor föður síns hvað snertir
afskipti af vestur-íslenzkum mál-
efnum og aukin samskipti við ís-
land. í ár er hann formaður fjár-
öflunarnefndar islendingadags-
ins og trúlega var það val ekki
alveg út í bláínn, því^að Jóni tókst
að útvega 36 þúsund dala styrk
frá sambandsstjórninni til þess að
standa straum af kostnaði við
undirbúning í tilefni af væntan-
legri heimsókn m.a. á annað þús-
und islendinga á hátíðina. Svona
aurar liggja ekki alveg á lausu hjá
þeim i Ottawa. Lilja er húsmæðra-
kennari að menntun.
Þau hjónin, Jón og Lilja, hafa
tvisvar heimsótt islands, siðast I
fyrrasumar, er þau tóku börnin
fjögur með sér og héldu upp á
silfurbrúðkaupið á islandi. Börn
þeirra hjóna stunda öll háskóla-
nám nema einn sonurinn. Þau
heita öll islenzkum nöfnum og
skilja Islenzku betur en þau tala
hana, eins og títt er um þriðju og
fjórðu kynslóð Vestur-íslendinga.
Nú heimsækjum við þriðja og
siðasta barn Jóhanns Árnasonar,
það er Guðjón, sem enn býr að
Espihóli með konu sinni, Petrinu,
bæði hálf-niræð að aldri. Af lýs-
ingu þeirri sem gefin hefur verið
á bróður Guðjóns, Vilhjálmi,
þöglum og alvarlegum, þá verður
ekki hið sama sagt urri Guðjón.
Þetta er einhver sá sprækasti karl
á níræðisaldri sem menn geta
vænzt að rekast á á lífsleiðinni,
fullur af spaugi og grallaraskap,
frásögnum og skemmtilegheitum
um menn og málefni bölvar auk
þess hressilega eins og hver
annar góður Islendingur, og tekur
í nefið.
Mér var strax ljóst að hér var ég
í húsi eins rammgerðasta
ambassadors islenzkra málefna;
manns, sem alla tið hefur fylgzt
með Islandi og Islendingum, sigr-
um þeirra og ósigrum um áratuga-
skeið.
Guðjón hefur gaman af aó segja
frá því þegar hann fór til Islands i
fyrsta og einasta skiptið. Það var
árið 1965 að þau hjónin fóru heim
Valdimar og Guðrún Árnason, og börn. Aftari röð frá vinstri: Friðrik Marinó, Björn Valdimar, Jón Július, Hermann,
Jóhann Gordon. Fremri röð: Ólöf, Anna, Guðrún, Vilhjálmurog Elín.