Lesbók Morgunblaðsins - 09.05.1976, Blaðsíða 13

Hluti af starsta fyrirlestrasalnum. Bakveggur ar hlaBinn úr múrsteinum. sem snúa á rönd til þess Tengibrú úr Stáli. sem tengir saman álmur á annarri hæð.
a8 holrými þeirra eyði endurkasti hljóðbylgna og bæti hljómburð.
skólanum með fjölbreyttri
þjónustu og fjölskvIduíbúðum
(ekki einungis fyrir stúdenta)
en greiðfærar göngugötur
munu tengja þennan nýja mið-
bæjarkjarna við sjálfan skól-
ann.
Ennþá er litið farið að byggja
af nýja bænum enda aðal-
áherzla lögð á að koma öllum
deildum undir betra þak.
Læknadeild er reyndar ekki
hugsuð þarna, því hún er í
húsnæði í beinum tengslum við
svæðissjúkrahúsið nýja í Oulu.
Það sem ef til vill vekur
mesta athygli manna þegar
þeir sjá hina nýju háskólabygg-
ingu, er litadýrðin, sér í lagi
innan veggja skólans. Margir
hafa haft orð á þvf að þeim þvki
byggingarnar nokkuð verk-
smiðjulegar á að líta, meðal
annarra tslendingar er þær
hafa skoðað. Flestir lýsa þó yfir
aðdáun sinni og undrun þegar
inn er komið. Raunar má lita á
nútima menntastofnun sem
verksmiðju á sinn hátt, þannig
að ekki. felst nein mótsögn í
útlitinu.
Skólabyggingarnar eru settar
saman úr einingum
(elementum), fremur smáum
og þannig löguðum að auðvelt
er að breyta frá byggingaráætl-
un, bæta við eða sleppa, eftir
því sem henta þykir. Burðar-
grind er úr súlu- og bfta kerfi
og efnið stálstyrkt steinsteypa
Allar einingarnar eru fyrir-
framgerðar og efnið stálstyrkt
steinsteypa Allar einingarnar
eru fyrirfram gerðar og settar
saman á staðnum. Aðeins vegg-
irnir í stóru fyrirlestrasölunum
eru steyptir á staðnum. Öll
steypa er ómúruð.
Byggingarsamstæðan liggur í
norður-suður og göngukerfi
eftir miðju. Kjarni sam-
stæðunnar eru fjórir fyrir-
lestrasalir, matsalir og kaffi-
stofa.
Fyrirlestrasalirnir eru fleyg-
myndaðir með sveigðum og
upphækkandi bekkjaröðum.
Þeir taka allt upp í 600 manns i
sæti og eru búnir fullkomnu
hátalara- og Ijósakerfi ásamt
venjulegum kennslutöflun; og
myndvörputjaldi. Þykir hljóm-
burður með afbrigðum góður
en þar hjálpar mikið að hafa
bakvegginn (endavegginn)
hlaðinn úr múrsteinum sem
snúa á rönd þannig að holrým-
in í steinunum evða endurkasti
hljóðbv Ignanna.
Þá eru í kjarnanum einnig
bóka- og ritfangaverzlun.
Þarna mætast annars vegar
tæknideildirnar, en hins vegar
hugvisinda og raunvísindadeil-
ir eins og sjá má á mynd sem
hér fylgir, en i hvorum þessum
hluta eru síðan stórar íbúða-
samstæður fyrir stúdenta.
Raunar er ekki neitt fvrir þá
sem þarna búa „að fara í skól-
ann“ því þeir búa í skólanum.
Umhverfis kjarnann og göngu-
brautirnar eru svo vinnu og
rannsóknarstofur ásamt
smærri fyrirlestrasölum og
kennslustofum. Rannsóknar-
stofur eru vfirleitt á fvrstu og
annarri hæð en vinnuherbergi
ogteiknistofur á jarðhæð.
Stáerð fvrsta áfanga sem
hýsir m.a. lifræna og ólífræna
efnafræði og eðlifræðideild
ásamt bókasafni og áðurnefnd-
um kjarna er 34500 fermetrar
og 150.000 rúmmetrar. Umferð
milli álma fer um stigaganga
og tengibrýr á annarri hæð, cða
jarðhæð. A lóðinni umhverfis
skólann eru siðan bilastæði, til-
raunavellir og grasgarðar.
Undanfarið hafa farið fram umræður um ASÍ og
fjölmiðla vegna ummæla forseta ASÍ Björns
Jónssonar um þá. Morgunblaðið hefur af því
tilefni boðið Birni Jónssyni að skrifa rabbið í
Lesbók í dag og fer það hér á eftir.
VERKALÝÐSHREYFINGIN
0G FJÖLMIÐLARNIR
Á þessum vetri hefur það tvivegis gerst. að útvarpið
hefur komið I veg fyrir birtingu auglýsinga frá Alþýðusam-
bandi íslands: í fyrra skiptið er auglýstur var útifundur
gegn samningnum við V-Þjóðverja og herskipainnrás Breta
I nóv. sl . hið slðara er ASÍ vildi svara gegndarlausum
áróðri fjölmiðla um afleiðingar kjarasamninga sl. vetur,
með þvi að benda á I sjónvarpsauglýsingu, að af 7.3%
verðhækkunum 1. feb.— 1. april, mætti rekja aðeins 1.3%
til kauphækkana.
í framhaldi af þessu hafa nokkrar umræður orðið um
samskipti verkalýðshreyfingarinnar og fjölmiðla. Ritstjóri
Morgunblaðsins hefur boðið mér rúm hér til að gera nánari
grein fyrir sjónarmiðum ASÍ og þakka ég þaðágæta boð.
1. Umræðugrundvöllurinn. Það fer ekki á milli mála, að
af þeim blaðakosti, sem nú er gefinn út á íslandi, eru
aðeins tvö dagblóð með innan við 1 5 þúsund eintakafjölda
af ca. 100 þúsund. sem fyrir fram taka yfirleitt vinsamlega
afstöðu með verkalýðshreyfingunni. Hér á ég ekki sérstak-
iega við fréttir. Fréttamennska hefur yfirleitt skánað hin
slðari ár, og er ekki jafnrlgbundin þeim stjórnmálaflokkum,
sem að blöðunum standa, og áður fyrr. En andinn I
leiðaraskrifum, pólitfskum greinaskrifum og pólitlskum
fréttaskrifum. er yfirleitt verkalýðshreyfingunni óvinsam-
legur, og oft beinllnis fjandsamlegur. Það er þvl hin
borgaralega pressa, sem haslar allri umræðu völl, og þótt
verkalýðshreyfingunni kunni að vera gefið tækifæri til að
koma á framfæri sjónarmiðum slnum og athugasemdum,
þá er þess vandlega gætt, að hún leiði ekki eða móti
umræðuna. Þess hefði þvl mátt vænta, að rfkisfjólmiðlarnir
— sjónvarp og útvarp — legðu sitt af mörkum til að jafna
hér metin. En útvarpsráð hefur þvert á móti fjandskapast
við verkalýðshreyfinguna um árabil, neitað henni um að fá
að móta dagskrá, einu sinni á ári á hátlðisdegi slnum, 1.
mal, og nú hefur keyrt svo um þverbak, að meira að segja
auglýsingar eru bannaðareða ritskoðaðar.
2. Hvernig er sú mynd, sem fjölmiðlar gefa af verkalýðs
hreyfingunni, dagsdaglega? í sem stystu máli að þar ráði
lögum og lofum örfámenn kllka hálaunaðra pólitlskra
ævintýramanna og skriffinna, sem slitnir séu úr öllum
tengslum við almennt launafólk. Þeir láti flokkshagsmuni
móta gerðir sinar, haldi að sér höndum þegar ríkisstjórn sé
þeim geðfelld, etji fólki I vinnudeilur og verkföll gegn vilja
þess, þegar þeim llki ekki sú rlkisstjórn sem með völdin fer.
Þannig reki þeir visvitandi skemmdarstarfsemi gegn efna-
hagsuppbyggingu þjóðfélagsins, sem bitni á lifskjörum
þeirra launþega. sem þeir þykist vera að berjast fyrir. Í
sumum tilfellum stafar þessi mynd fréttamanna eflaust af
fáfræði um eðli og uppbyggingu verkalýðshreyfingarinnar,
og er þá enginn fjölmiðill undanskilinn. í öðrum tilfellum er
ekki hægt að verjast þeirri tilfinningu, að visvitandi sé
hallað réttu máli eða valið úr staðreyndum til þess að
lesandi / hlustandi / áhorfandi fái þessa mynd af starfi
hreyfingarinnar. Þannig er stöðugt reynt að grafa undan
trausti og tiltrú hinna almennu félaga á forystumönnum
sinum, sá fræjum tortryggni og sundurlyndis. En grund-
völlur alls starfs hreyfingarinnar er einmitt gagnkvæmur
skilningur og traust milli þeirra sem valist hafa til trúnaðar-
starfa og þeirra sem velja þá. Eðlileg afleiðing þessa er þvl
sú, að forystumenn verkalýðsins fyllist tortryggni út I
fjölmiðla og fréttamenn þeirra, og vilji sem minnst hafa
saman við þá að sælda.
3. Með þessu er ég ekki að vlkjast undan heilbrigðri og
réttmætri gagnrýni. Undan henni getur verkalýðshreyfing-
in ekki vikist fremur en aðrir. En oft er fréttamaðurinn
misjafnlega gagnrýninn á heimildir. Hann gleypir e.t.v. við
fullyrðingum eða sögusögnum, sem hann heyrir á förnum
vegi og birtir hráar, eða, ef hann ber heimild slna undir
aðra, leggur allt kapp á að „sanna" hana með þvi að haga
spurningum slnum og framsetningu svara með þeim hætti.
að falli að fyrirframmyndaðri skoðun hans. Með segul
bandstækninni má segja að möguleikar skapist fyrir frétta-
menn að leika sér með efnið að vild. klippa út eigin
spurningar eða setja aðrar I staðinn, breyta niðurröðun og
samhengi — og hafa þó alltaf orðrétt eftir. M.ö.o. MÖGU-
LEIKAR óheiðarlegrar fréttamennsku eru alltaf að aukast,
jafnframt þvl sem möguleikar „fórnarlamba" hennar til
leiðréttingar minkar.
4. Ég neita þvi ekki, að verkalýðshreyfingin á hér nokkra
sök sjálf, hún hefur dregist aftur úr i fjölmiðlunarsamfélagi
nútlmans. Hún þarf sjálf að eiga meira frumkvæði að
dreifingu upplýsinga um starfsemi slna. Vonandi eflist
skilningur á mikilvægi þessa þáttar innan hreyfingarinnar
sjálfrar. þannig að til hans fáist aukið fjármagn. Einnig er
óskandi, að fjölmiðlarnir leiti eftir batnandi sambúð við
verkalýðshreyfinguna. En til þess þarf skilningur fjölmiðl-
anna sjálfra á hlutverki sinu og mikilvægi að aukast:
Annars vegar að miðla þeim upplýsingum, sem erindi eiga
við almenning, á þann hátt sem heimildarmaðurinn vill
koma þeim á framfæri. hins vegar að gagnrýna þær, gera
við þær athugasemdir, kafa dýpra.
Að lokum: Fjörutiuþúsund manna Samtök Islenzkrar
alþýðu, sem innan sinna vébanda hefur fólk af öllum
stjórnmálaskoðunum, eiga fulla heimtingu á þviaðstærstu
fjölmiðlar landsins fjalli um mál þeirra af fyllstu sanngirni,
heiðarleika og réttsýni — og án fyrirframmyndaðra hleypi-
dóma.
Björn Jónsson