Lesbók Morgunblaðsins - 09.04.1978, Blaðsíða 15

/VM/U1/VA OK/CAZ K£NA/P/ HEA/Nf
þAÞ OTLfí SEM HÚA/ /CfíA/A/.
/JÐ SJO-OA SPAGHETTf
iz-ia
5!TT
í'
£/\/U
Góður andi
Framhald af bls. 3.
„Það er ekki erfiðara en við er að
búast. Sveitabúskapur er alltaf erfið
vinna. En vinnuvélar hafa létt undir og
skapað meiri afköst hjá okkur eins og
öðrum. Erfiðast er fyrir okkur að hirða
hey. En nágrannarnir létta undir með
það. Við eigum gamla greiðusláttuvél en
bændurnir hér eiga sláttuþyrlu og flýta
fyrir með þvi að slá blett fyrir okkur.
Fyrst höfðum við bara hestasláttuvél.
Það var á meðan lítið af túninu var
véltækt en úr því hefur smám saman
verið bætt með jarðabótum. En tiðarfar-
ið setur alltaf meiri og minni strik í
reikning með heyskapinn. Votheysverk-
un gæti bætt þar úr en þar eigum við
óhægt um vik.“
Þær Ingveldur og Abelína eru báðar
jafnvígar á að slá með sláttuvél en auk
þess slær Ingveldur með orfi og ljá, þar
sem þýft er.
„Það er ekkert að því, ef ljárinn býtur
vel og maður hefur góð brýni,“ segir
hún.
Ein lítil heyhlaða er á Þúfu. Það sem
ekki kemst í hana er sett upp í galta og
stundum getur orðið erfitt fyrir þær að
ná því heim á veturna.
„En erfiðið tilheyrir sveitabúskapn-
um,“ segir Ingveldur. Heybirgðir eru þó
nægar frá ári til árs; það sést á myndar-
legum heyfirningum sem bíða við pen-
ingshúsin, ef á þarfa að halda í slæmu
árferði. Bússtofnin er nú sjö kýr og
eitthvað innan við hundrað fjár.
„Eftir að við fengjum mjólkurtankinn
fækkuðum við fénu en fjölguðum kún-
um,“ segir Ingveldur. „Þangað til fyrir
tveimur árum, handmjólkuðum við
kýrnar en nú höfum við vélfötu. Með því
urðu fjósverkin mun léttari."
Gengur krafta-
verki næst
Undanfarin tvö ár hefur Abelína
þjáðst mjög af liðakölkun og ekki getað
sinnt búverkum eins og áður. En nú
hefur hún fengið bót þeirra meina. Um
miðjan siðastliðinn vetur gekkst hún
undir mikinn uppskurð og tókst aðgerð-
in svo vel að gengur kraftaverki næst,
eins og hún sjálf segir. Hún gengur nú
teinrétt, staflaus og létt i spori en er nú
alltaf að styrkjast og ná sér betur.
„Mesti munurinn er að vera laus við
kvalirnar sem fylgdu kölkuninni og
þurfa engin lyf að taka til að halda þeim
niðri,“ segir hún. „Ég var sex vikur á
bæklunardeild Landspitalans. Jóhann
Guðmundsson beinalæknir framkvæmdi
aðgerðina í marz, en í júní var ég búin að
sleppa hækjunum. Ég verð ekkert vör
við að ég er með stálkúlur í báðum
mjaðmaliðum og gæti þess vegna dansað,
að minnsta kosti rólegan tangó, á næsta
Þorrablóti um það bil ári eftir að aðgerð-
in var gerð. Mér finnst þetta vera krafta-
verk.“
Taka þátt í
félagslífi ekki
síður en aðrir
„Við tökum þátt í félagslífi ekki síður
en aðrir,“ segir Abelína. „Við sækjum
þær skemmtanir sem haldnar eru í sveit-
inni: félagsvist, hjónaböll, þorrablót, og
saumaklúbbur er fastur liður hálfs mán-
aðarlega á veturna. Við verðum sam-
ferða nágrönnunum, því þetta mun vera
eina heimiiið í sveitinni sem ekki hefur
bíl. Einu sinni lærði ég að keyra en hélt
því ekkert við, mér fannst ótrúlegt að ég
mundi nokkurn tíma eignast bíl. Nú sé
ég eftir þvi að hafa ekki haldið þessu við.
En við förum á traktornum á milli bæja.
Aður fór maður ferða sinna á hestum. Þá
voru útreiðar eitt af því sem gaf lífinu í
sveit glaðværð og gildi. Við áttum góða
hesta. En nú koma þeir Sokki og Skjóni
bara heim til að láta strjúka sér og fá
brauðbita.”
Þær Ingveldur og Abelina verða að
skiptast á að fara til Reykjavíkur. Ing-
veldur á þar þrjú systkin og skreppur í
brúðkaup og fermingar. En síðan Abe-
lina veiktist hefur hún ekki komist neitt
i burtu frá kúnum.
„Eg hefði áhuga fyrir að ferðast tii
annarra landa, t.d. Norðurlanda til að
kynnast þjóðlífi þar, en ég sé ekkert
áhugavert við það að fara til sólarlanda
til að striplast og fá matareitrun,“ segir
Ingveldur.
Sjálfstæðasta
staðan
Aðkomufólk úr fjölmenni kann að
spyrja hvort ekki sé einmanalegt i fá-
sinninu á veturna.
„A meðan Lína var á sjúkrahúsi í
Reykjavík sl. vetur, var ég hér alein og
fannst það ekki eftirsóknarvert," segir
Ingveldur. „En þegar við erum báðar
heima finnum við ekki til einveru. Við
höfum nóg að vinna og húsdýrin eru í
kringum okkur, hundurinn, kötturinn,
kýr, kindur og hestar. Við horfum á
sjónvarp þegar tími er til og útvarpið
höfum við með okkur í fjósið.“
Ahyggjur virðast ekki íþyngja þeim
Ingveldi og Abelinu, því síður aldur og
streita. Hvað veldur?
„Ætli það sé ekki sjálfræðið," segir
Ingveldur. „Það hefur sinn kost að vera
ógiftur eins og við. Við höfum engar
áhyggjur út af aldrinum, teljum okkur
ennþá „telpur", þó önnur sé að verða
sjötug en hin kominn á áttræðisaldur-
inn. Sjálfstæðari stöðu hefðum við ekki
getað valið okkur. Við megum í raun
kallast sjálfstætt fólk.“
En hvað tekur við þegar þið getið ekki
stundað búskap lengur?
„Þá er ekkert verra að vera hér á Þúfu
en hvar annarsstaðar á meðan heilsan
bilar ekki verulega, þó svo við hættum
búskap. En þetta kemur allt af sjálfu
sér, þegar þar að kemur," segir Ingveld-
ur.
Abelína: „Eg gæti vel hugsað mér að
vera á dvalarheimili ef ég þyrfti að fara
héðan. En ég hef ekki áhuga fyrir að
vera í Reykjavik."
Ingveldur: „Ég álít óeðlilegt að safna
gömlu fólki á einn stað. Það þarf að
skapa því aðstöðu til að eyða elliárunum
með öðrum aldursflokkum."
Hér er kyrrðar-
staður — og
gðður andi
Það kemur á óvart þegar fólk lítur í út
fyrir að vera áratugum yngra en árin
staðhæfa, eins og raun er á um þær
Abelínu og Ingveldi. Þeim sem séð hafa
kvikmyndina „Horfin sjónarmið" eða
lesið samnefnda skáldsögu eftir James
Hilton um óska- og ævintýrabústaðinn,
Shangri La, þar sem ’aldur nær ekki
tökum á fólki svo lengi sem það ekki
yfirgefur staðinn, gæti komið í huga að
eitthvað svipað gilti um ábúendur á
Þúfu. Er einhver skýring á þessu?
„Ekki önnur en sú, að hér er kyrrðar-
staður og fólki finnst að hér sé góður
andi," segir Abelína.
Ingveldur: „Fólk hefur kunnað vel við
sig; krakkar sem hafa verið hjá okkur á
sumrin, sum frá fjögurra ára aldri, hafa
komið ár eftir ár og þegar þau eldast
koma þau með fjölskylduna i heimsókn.
Það hefur kannske eitthvað að segja, að
ég held við séum ekkert illa lyntar, þó
við séum ógiftar.
Gömlu húsin til-
heyra liðinni tíð
Nú er komið að þvi að taka nokkrar
myndir úti við. Abelina vill helst ekki
láta taka myndir af peningshúsunum, en
þau voru byggð um svipað leyti og íbúð-
arhúsið.
„Þetta eru bara kofar,“ segir hún.
Þar erum við henni ekki sammála.
Húsin tilheyra þeirri þjóðfélagstíð sem
er að falla í gleymsku og þeim mun meiri
ástæða til að geyma þau á mynd.
Abelina: „Hér kom maður fyrir
nokkru sem fæddur var á Litlu Þúfu og
ætlaði hann að mynda bæinn, þar sem
hann fæddist. En gamli bærinn var horf-
inn svo maðurinn myndaði bara hólinn
sem bærinn hafði staðið."
Þessa sögu þekkja margir af eigin
reynd, sem komnir eru á efri ár en ólust
uppi í sveit.
Af hlaðinu á Þúfu sést að Miklaholti.
Þangað er ekki langt að sækja kirkju.
Annar kirkjustaður er á Fáskrúðar-
bakka. Þangað er einnig fremur stutt,
enda fara þær Ingveldur og Abelína
öðru hvoru til kirkju. Þúfubærinn stend-
ur á flatlendi en í góðu skyggni hljóta
nágrannabæirnir að blasa við allt um
kring i sveitinni.
Bæjarhúsin á Litlu Þúfu hverfa fljótt i
dimmviðrið þegar við ökum burtu og
kveðjum þær Ingveldi og Abelínu, og
bústað þeirra, sem i vissum skilningi má
líta á sem óskalandið, „Shangri La“ á
Snæfelísnesi.
©