Lesbók Morgunblaðsins - 25.06.1978, Side 2

Richard Valtingojer er einn þeirra
listamanna okkar, sem sprottnir eru upp
í erlendu umhverfi, en hafa flutzt til
islands og ákveöið vift nánari kynni aö
gera petta land aft*heimkynnum sínum.
Meftal peirra eru fáeinir ágætismenn frá
Austurríki; flestir peirra tónlistarmenn.
Par sleit Richard barnsskónum án pess
aö hafa mikift veftur af pví aft ísland væri
yfirhöfuft til. Löndin eru ólík, pó fjalllendi
eigi pau sameiginlegt. Þar er gömul og
rótgróin Evrópumenning, minjar um
stórveldistíft Habsborgara, skíftaparadís
og próaftur túrismi og tónlistarmenning,
sem ekki er bundin vift fámennan hóp
áhugamanna. En niftur hafsins heyrist
ekki par; fjara og brimströnd ekki í
augsýn pótt klifift væri á hæstu tinda.
Richard Valtingojer fæddist í Suður
Tyrol, par sem er jólakortalandslag með
fallegum bjálkahúsum og beinvöxnum
grenitrjám í hlíftum. Það heyrir ítalíu til.
Ungur að árum fluttist hann til Austur-
ríkis og bjó í æsku í Schladmig, sem er
kunnur skíöabær skammt frá Salsburg.
Á skólaárum sínum átti hann heima í
Graz eins og Páll P. Pálsson hljómsveit-
arstjóri, — og eftir nám í menntaskóia,
lærði hann gullsmíði. Hann var pá
byrjaöur aö teikna og raunar var
teikning hluti af gullsmíftanáminu.
Gullsmiðurinn Richard Valtingojer sá,
aft hann mundi ekki una viö pá iðn til
langframa og hóf pvínæst nám í
heföbundinni málaralist vift myndlistar-
skóla í Graz. Það var samskonar skóli og
Myndlista- og handíðaskólinn hér.
Næstu tvö árin var hann par; síftan lá
leiftin í akademíuna í Vínarborg, sem er
venjuleg gamaldags akademía. Hinir
vísu prófessorar par heföu ef til viil
getað haft ófyrirsjáanleg áhrif á gang
heimsmála á sínum tíma, ef peir hefðu
verift dálítið mildari við drengínn Adolf
Hitler, sem kom til peirra meö teikning-
arnar sínar og langafti til aft gerast
lístmálari. Því miftur var honum vísaft á
bug.
Richard Valtingojer sigraði Hitler aö
pessu leyti; hann fékk umsvifalaust
skólavist og var einvörftungu í málaralist
og telur sig hafa hlotið gófta skólun í
undirstöðuatriöum tækninnar.
FÉKK LÖNGUN TIL AÐ KOM
Rœlt við Richard Valtingojer
Jöhannsson, listamann frð Austurríki
Á námskeifti í litógrafíu, sem haldift var í vor í Myndlista og handíftaskólanum. Á myndinni til vinstri er Richard með einum nemendanna
og tíl hægri ræðir hann við hinn aldna meistara í pessari grein, Weber Þýzkalandi, sem hingaft kom til að kenna.
2
Á samsýningu, sem haldin var síöastliö-
iö haust í Norræna húsinu, er líklega
óhætt að segja að Richard Valtingojer hafi
fyrst vakið almennt þá athygli, sem hann
verðskuldar sem teiknari og grafíklista-
maður. Þar sannaöist enn einu sinni, að
litlu máli skiptir hvaða leið er valin, heldur
hvernig það er unnið, sem reynt er að
leysa. Kannski þykir einhverjum, að
óumbúið rúm sé ekki merkilegt myndefni.
Kannski reynir líka þá fyrst á kappann
þegar hann gerir góða mynd úr litlu efni.
Mér þóttu þessar myndir Richards með
því eftirminnilegra, sem sést hefur á
sýningum hér uppá síðkastiö, bæði
tæknilega og að inntaki.
Enda þótt Richard sé fyrst og fremst
lærður sem málari eins og fram hefur
komið, hefur hann í vaxandi mæli horfiö
að teikningu og grafík vegna þess aö fyrir
honum vakir að koma skoðunum sínum á
framfæri. Varla er hægt að segja, aö það
séu pólitískar skoöanir sem Richard
opinberar í venjulegum skilningi; fremur
áhyggjur af spillingu og eyðingu umhverf-
is, af ágirnd mannsins og grimmd, af
viðbjóði styrjalda, Ijótleika nútíma borga,
einmanaleik og þessháttar meinsemdum.
Hann sér náttúruna hverfa undir rusla-
hauga neyzluþjóðfélagsins, hann sér
víðátturnar lagöar malbiki, manninn sem
fallbyssufóöur. Sjálfur kveðst hann álíta
grafík mun ákjósanlegri aðferð til að
koma þessu á framfæri en olíumálverk. En