Lesbók Morgunblaðsins - 24.03.1979, Síða 5

i
Danir eru ekki litlir í samfélagi þjóöanna;
þvert á móti, þeir hafa alltaf haldiö sínum
hlut og vel þaö. Ég met þá mikils fyrir
það.“
L.L.: „Hvaö líkar yöur verst hér í landi?“
H.: „Veðrið. En þaö er þó merkilegt, aö
mér fellur þaö líka bezt aö ýmsu leyti. Þaö
er fagurt hérna snemma dags í júní þegar
jörðin, vatniö og himinninn renna líkt og
saman í skærri morgunbirtunni."
L.L.: „Hvaöa skoðanir hafiö þér á
fjölskyldunni og þeirri umræöu sem fram
hefur fariö um hana á síöustu árum?“
H.: „Þaö getur ekkert komiö í staðinn
fyrir gott fjölskyldulíf, þaö er eitt þaö
bezta sem býöst í lífinu. Þaö væri stórslys
ef félagshyggjan næöi svo langt fram að
ganga aö fjölskylduformiö og hjónaband-
iö yröu aflögö. Mér er Ijóst, aö þetta þykja
gamaldags skoöanir en mér er sama.
Annars eru franskar fjölskyldur sam-
heldnari og samstæðari en danskar. í
Frakklandi halda ættir saman, bæöi ungir
og gamlir, en hér í Danmörku hafa
kynslóöirnar lítiö sem ekkert saman aö
sælda. Börn, miöaldra fólk og gamal-
menni, hverjir hugsa um sig og skipta sér
lítt af hinum. Kannski er þetta ekki annaö
en þróunin í heiminum yfirleitt.
Viö hjónin reynum aö hafa áhrif á
Lisa Lander ræðir við
Henri de Monpezat Dana-
prins sem gegnt hefur
hlutverki sínu með sóma,
er f jölfróður um austur-
landamálefni og talar
meira að segja víet-
nömsku.
börnin okkar þannig, aö viö höfum fyrir
þeim þaö sem við viljum að þau tileinki
sér. Þaö er betra að reyna aö hafa gott
fyrir börnunum en aö segja þeim af
góöum siöum. Auövitaö tekst manni
misjafnlega. En mér finnst skipta mestu,
aö maöur sé raunsær í uppeldinu. Þaö er
áríðandi aö innræta börnum þaö, aö þau
eigi aö taka því sem aö höndum ber og
reyna aö nýta þaö eftir beztu getu en sýta
þaö ekki þótt málin skipist ekki ævinlega
aö óskum. Viö erum í þeirri sérstöðu, að
okkar börn munu þurfa aö taka á sig
margvíslegar opinberar skyldur. Viö reyn-
um aö búa þau undir þær, en gætum þess
jafnframt aö fara ekki of hratt í sakirnar,
svo aö engin hætta sé á aö börnin kikni
undir ábyrgöinni."
L.L.: „Mig langar aö víkja aftur aö því
hvernig er aö skipta um þjóöerni. Hvernig
hefur þaö reynzt yöur? Hvaö gerðuö þér
af fortíö yðar?“
H.: „Nú.Tnaöur getur náttúrulega ekki
breytt fortíö sinni, maður situr uppi meö
hana. Þaö má segja aö mín fortíö sé bæöi
frönsk og víetnömsk, og nú oröið á ég
mér líka fortíö hér í Danmörku. Þaö má
því segja aö ég sé af þrennu þjóðerni.
Fortíðin fylgir manni allt til enda, og mér
eins og öörum. Ég kæröi mig ekki heldur
um aö útmá hana þótt hægt væri.
En ég lifi og hrærist í nútíöinni og
framtíöinnj og er ekki enn farinn aö syrgja
fortíöina. Ég er ekki kominn á þann aldur
enn, aö ég hafi samtímann á hornum mér
en sjái fortíöina í rósrauðum bjarma.“
L.L.: „Finnst yður þér hafa orðið aö
fórna einstaklingsfrelsi yöar fyrir þann
lífsmáta sem þér kusuö?"
H.: „Já, þaö er nokkuð til í því. Ég er aö
vísu þannig maður, aö ég er alltaf önnum
kafinn, hef alltaf áhuga á því sem ég er aö
gera hverju sinni og hef þar af leiðandi
lítinn sem engan tíma til aö leiða hugann
aö sjálfum mér og grufla í svona hlutum.
En þaö er líka ágætt aö mörgu leyti. Og
mér hefur fyrir vikiö auðnazt aö koma í
verk fjölmörgu sem ég heföi aldrei getað
ef ég heföi lifað venjulegu lífi. Ég hef aö
Framhald á bls. 15
leabb

e
Q?
o,

Blikkandi Ijös og krömaö prjöl
Þegar Raudi baróninn (eins og Þeir
kölluöu von Richthofen flugkappa)
var aö strádrepa aöra flugkappa í
heimsstyrjöldinni fyrri, pá hafði hann
í stjórnklefanum í rellunni sinni einn
svokallaöan hraðamæli og einn
hæðarmæli sem svo átti að heita og
eitt stykki bensínmæli sem var víst
sæmilega trúverðugur á peirra tíma
mælikvarða pegar hann var ekki
hrokkinn úr sambandi. Ég hef séð
myndir af pessum flugtólum peirra
og myndir af mælaborðinu auk pesa
sem pað er í svona skrapatóli sem sá
ágæti Snoopy Morgunblaðsins hefur
sig til flugs pegar dagdraumarnir um
frægð og frama breyta hundahúsinu
hans í orustuflugvél. Raunar var
petta ekki „klefi“ sem von Richthof-
en sat í og mundaði vélbyssurnar
sínar meö heimsmannslegu glotti.
Það var einskonar gat oní skrokkinn
á tvípekjunni, eins og framleiðand-
inn hefði fyrst ætlað að smíða húð-
keip fyrir grænlenskan selveiðimann
og pá borist fregnir afpví að 6, petta
indæla stríð væri byrjað alveg við
' bæjardyr hans og með langtum
tilprifameiri og arðvænlegri slátrun.
Mór varð hugsað til pýska baróns-
ins pegar óg mátti í bæinn á dögun-
um að kaupa mér nýja druslu af pví
druslan sem ég ók í var meira að
segja hætt að vekja kátínu meðal
bifvélavirkja. Ég held að baróninn
hefði hætt við að verða flugkappi ef
mælaborðið í Fokkernum hans hefði
verið hálft eins tilkomumikið og
gerist um pessar mundir í jafnvel
alpýðlegustu alpýðubílum. Ég hugsa
að hann hefði einfaldlega verið of
önnum kafinn við að lesa af græjun-
um í mælaborðinu til pess að hafa
tóm til að freta úr vélbyssunum
sínum meö heimsmannlegu glotti.
Ég hugsa hann hefði snúið sér að
hænsnarækt.
í nýja apparatinu mínu er rautt Ijós
sem byrjar að síblikka framan í mig
nema ég reyri mig oní bílstjórasætið
eins og forhertur fjöldamorðingi að
halda í sína hinstu ferð í rafmagns-
stólnum. Ljósið byrjar aftur að and-
skotast jafnskjótt og einhver gerist
svo djarfur að tylla sér frammí hjá
mór: nú lætur pað öllum illum látum
nema ég leggi hann í fjötra líka.
Raunar varð pað algalið fáeinum
dögum eftir að ég átti að heita
orðinn húsbóndanefnan pess og
byrjaði að belgja sig framan í mig pó
að ég væri rígfastur við minn stól og
aleinn í druslunni. Það fékkst ekki til
að trúa pví að ég væri fyrir löngu
búinn að sparka farpeganum út. Það
var helst ef óg flutti mig yfir í hina
hliðina og hossaði mér Þar um stund
að pað varð rólegra. En vegfarendur
sem sáu til mín urðu ekkert rólegri.
Ég átti afbragðs frænda sem ók
helst ekki um ákveðin bæjarhverfi á
stórreykjavíkursvæðinu af pví hann
var sannfærður um að par væri reimt
og að bannsettir draugarnir smygju
inní drusluna hans að næla sér í
ókeypis lystireiau. (Ég hef alltaf
haldið pví fram aö ættin væri huggu-
lega klikkuð.) Ég pakka bara mínum
sæla að maðurinn skyldi ekki eiga
druslu með sjálfvirku Ijósi sem
heimtar að maður leggi farpega í
bönd sem eru hvergi sjáanlegir í
druslunni. Nóg var nú samt.
Það getur vel verið að sumt fólk
hafi ánægju af öllu pessu krómaða
prjáli og finnist eins og Snoopy að
pað só fjári svalt og snaggaralegt
Pegar pað vindur sér undir stýrið á
Fokkernum sínum. Hva, pað eru
meira að segja til sérhannaðir
heiðgulir svínsleðurhanskar úr plasti
sem menn eiga að setja upp pegar
Peir ferðast í hirrni jarðbundnu
orustupotu sinni. En svo eru líka til
skarfar eins og undirritaður sem
pykjast góðir að pekkja i sundur
endana á druslunni sinni og mundu
raunar oft fara endavilt ef peir hefðu
ekki fyrir satt að stýrið væri frammí.
Þesskonar skarfar eru svo gjör-
sneiddir allri tæknilegri pekkingu að
peir purfa að emja á konuna sína
pegar peir stilla vekjaraklukkuna.
Þesskonar skarfar yrðu óðir af
hrifningu ef einhver hannaði fyrir pá
ökutæki sem gerði peim kleift að
komast frá A til B án pess að fyrstu
fimm mínúturnar fari í árangurslítið
fikt við krómaða takka. Það eru
takkar í nýju druslunni minni sem ég
pori ekki fyrir mitt litla líf að snerta.
Eru peir kannski komnir með
vélbyssur í Fokkerana okkar? Hvað
ef ég sneri nú pessum snerli léttilega
og prýsti fimlega á pennan hnapp?
Mundi ég kannski sökkva gula
Bensanum sem kemur parna öslandi
á móti mér?
Á dögunum verður mér svo heitt á
rassinum að mér verður bara alls
ekki um sel. Það er eins og óg sé
kominn með mýraköldu í óæðri
endann pó að öðrum líkamspörtum
líði bara bærilega, pökk fyrir. Kemur
á daginn pegar ég er búinn að fara í
pésann sem fylgdi druslunni að
bílstjórasætið er með innbyggðum
hitalögnum til pess að verma á mér
bakhlutann hvort sem mér líkar
betur eða verr.
Hafið piö nokkurn tíma heyrt
annað eins?
Úr pví hann fer að hlýna má óg úr
brókunum í hvert sinn ég parf aö
bregða mér bæjarleiðl
Gísli J. Ástþórsson.
p.s. — Orðið „drusla“ er hér alls ekki
notað til háðungar druslunni minni.
Þetta er bara talsmáti hjá mór sem
ég meina ekkert með. — G.