Lesbók Morgunblaðsins

Ulloq
Ataaseq assigiiaat ilaat
Saqqummersitaq pingaarneq:

Lesbók Morgunblaðsins - 23.03.1985, Qupperneq 6

Lesbók Morgunblaðsins - 23.03.1985, Qupperneq 6
Bernskuminning frá Skriðuklaustri eftir Franziscu Gunnarsdóttur FRIÐRIKA GEIRSDOTTIR IJlfiirinn og dóttir hans lfur frændi var væntanlegur. Hann ætlaði að heimsækja okkur, ásamt konu sinni og dóttur. — Hann Úlfur frændi, sem bjó í Útlandinu. Dóttir hans var því miður yngri en ég, en ekki að þvílíku marki að til vand- Úlfur frændi bjó í útland- inu en nú var hann kom- inn í heimsókn ásamt dóttur sinni, sem þau köll- uðu Trolde en hún lagði sér til munns ýmislegt sem ekki þótti kræsilegt. Franzisca Gunnarsdóttir býr ( Reykjavlk og stundar ritstört. Hún er dóttir Gunnars Gunn- arssonar skálds. ræða horfði. Mig bráðvantaði leikfélaga. í mínum enda Fljótsdalsins voru nefni- lega engin börn í þá fornu daga, nema hann Magnús, fjarskyldur og töluvert eldri frændi minn á Valþjófsstað, sonur hans Einars Sveins — enn fjarskyldari mér. Magnús átti kúrekahanska með kögri, sennilega úr plasti. Hanskarnir voru úr brúnu einhvers konar baðmullarefni. Hann kom einu sinni með þá að Klaustri. Það var merkisviðburður, því lítið var um leikföng, enda á stríðsárunum. — Ég fékk að máta hanskana í um það bil fimm mín- útur. Hann frændi minn ætlaði nú ekki að Iáta gjörsamlega eyðileggja þá að óþörfu. Árum saman taldi ég Magnús á meðal æðri vera, fyrir sakir þessara hanska. Þeirra vegna man ég eftir Magnúsi. Hvað um það, Úlfur var væntanlegur. Og ég hlakkaði til, svo mikið að ég bók- staflega fann til líkamlega. Hann Úlfur frændi, þessi stórkostlega undravera, sem amma alltaf minntist á í sama dúr og hún talaði um blómin. Hún var einstaklega næm fyrir blómum, hún amma mín. Fór um þau varfærnum höndum, hlúði að þeim, teiknaði þau og málaði — og kenndi mér vandiega slíkt hið sama: — Horfðu ekki á þau öll í einu, Litla mín. Virtu hvert einstakt blóm fyrir þér. Taktu eftir litunum, löguninni... Við töl- uðum alltaf dönsku, við amma. — Horfðu líka alltaf beint í augu fólks. Þar býr sálin. Þar sérð þú hvernig og hvað þar er. Gleymdu því aldrei. Augun eru speglar sálarinnar. Og amma, þrátt fyrir alla sína hörku, dýrkaði blómin, gróðurinn. Slíkt var henni æðra en mennirnir, sömuleiðis dýrin. Það er að segja, hin dýrin. Maðurinn var þar undanskilinn. Það nam ég á mjög ungum aldri. Maðurinn, hið grimmasta allra dýra, kannske Dýrið, sem Biblían getur um? Úlfur var yngri bróðir hans pabba. — Pabbi og afi minntust líka alltaf á hann með merkjanlegum blæbrigðaskiptum í röddinni, og öll þrjú kölluðu þau hann Trolde. Ég fékk aldrei skilið hvernig og af hverju Úlfur varð að Trold, eða þá Trolde. Hvort tveggja notuðu þau nefnilega um hann. — Trold þýðir tröll á dönsku, en þá var átt við allt öðruvísi tröll en við töluð- um um á íslensku. Á dönskunni merkti trold eitthvað notalegt, vinsamlegt — krúttalegt segja börnin í dag. Af hverju skyldi hann annars hafa verið skírður Úlfur? Úlfur .. það var nú ekkert venjulegt nafn, þannig séð. Þetta olli mér áhyggjum. — Jafnvel í þá daga var ekkert svo einfalt að fyrir mér vefðist að flækja það. Úlfar voru hrottaleg villidýr, sem lifðu í Finnlandi, Rússlandi og Kanada. Jafnvel kunnu þeir að gera vart við sig í Noregi og Svíþjóð. — Afi hafði sagt mér margt um þann kynstofn dýra. — Úlfar fóru saman I hópum, áttu sér fyrirliða og drápu sér til matar; drápu skipulega og skynsamlega. — Það þótti mér eiginlega verst. Var það nú, svona að athuguðu máli, alls kostar eðlilegt að hann Úlfur frændi héti nákvæmlega þessu nafni? Hvernig skyldi það hafa atvikast, og umfram allt, hvers vegna? Oráðlegt þótti mér að kryfja afa til mergjar um þetta málefni. Var þá farin að gruna hann um sitt af hverju, svo sem að kríta stundum liðugt — og hafa gaman af trúgirni minni... Auk þess sem hann hafði sagt mér um úlfa á almennum grundvelli, þá bættust við í huga mínum sagan af Rauðhettu og úlfinum; ótaldar úlfasögur Grimms- ævintýra — og sitt af hverju um varúlfa. Þeir voru ekkert gamanmál. Litu meira að segja oft út eins og venjulegar manneskjur — á daginn. Þarna er ekki allt með felldu, — hugsaði ég á dönsku. Það var fyrirvari þess að snúa mér til ömmu minnar og nöfnu. Hún plat- aði mig aldrei. Amma, hvers vegna heitir Trolde Úlfur? — spurði ég. Hvers vegna nákvæmlega Úlfur? Úlfar eru engir meinleysingjar. Er hann eitthvað skrýtinn? Er örugglega allt í lagi með hann? Og hún amma skellihló, reyndi að full- vissa mig um að Úlfur væri ekkert skrýtn- ari en fólk er flest. Hann héti þessu nafni vegna þess eins að þau hefðu komið sér saman um það, afi og hún. Úlfur frændi væri læknir, sérstaklega jarðbundinn og gjörsamlega hættulaus — sagði hún. En amma var nú líka mamma hans. Þannig var mamma mín einfaldlega mamma mín. Aldrei í lífinu fengist hún mamma mín til þess að horfast í augu við að ég væri hugsanlega yfirnáttúruleg vera, þótt ég segði henni það sjálf og það væri jafnvel satt. Sem sé, Úlfur gæti vel verið ýmislegt meira en bara bróðir hans pabba og sonur afa míns og ömmu. Þau þrjú sæju hann ef til vill í hillingum. Það var að minnsta kosti hugsanlegt. Ég hlakkaði samt til þess að hann fram- andi frændi minn með erlendu konuna, og sennilega úlfabarnið, kæmi í heimsókn — beið milli vonar og ótta. Hvernig sem þetta væri í pottinn búið, þá var þó ólíklegt að hann æti mig fyrsta daginn. Mér gæfist sennilega tóm til þess að líta í augu hans og sjá hvort hann væri hættulegur. — Augun voru jú speglar sálarinnar hafði amma margítrekað. Úlfur kom svo, að lokum, með konu sína og dóttur. Konan hans var falleg, fannst mér, og var það ekkert lítil hughreysting. „Úlfabarnið" var líka fallegt; lítil stúlka og ljóshærð, rétt eins og ég. Hún hafði þó þann vinning fram yfir mig að vera brún- eygð. — Ég fyrirgaf henni það vegna þess að hún var yngri en ég og þurfti á vernd minni að halda. „Úlfabarnið" hét Katrín, raunar Kath- arina. — Mér til mikillar skapraunar var hún einnig kölluð Trine. í því efni var Úlf- ur, eða kannske úlfurinn, fremstur í flokki. Hann hvorki talaði til hennar né um öðru- vísi en: Trine ... Það þótti mér vera illa gert. Trine hljómaði alveg eins og trýni sem grísir voru með. Ég kallaði hana Kötu. Iængi stóð mér dálítill stuggur af honum Úlfi. Til dæmis að nefna var hann með dálítiö gulbrúnar slikjur í augunum. — Afi hafði getið þess að úlfar væru með gulbrún augu, sérstaklega varúlfar. Jafnframt sagði Úlfur oft svo einkennilega hluti, líkt óg hann segði eitt en hugsaði ýmislegt annað... Það hlaut að hafa verið eitthvað bogið við hann sem ungabarn. Fólk skírði varla að ástæðulausu börnin sín nöfnum óarga- dýra, taldi ég. Til dæmis hétu allir karl- menn í sveitinni okkar nöfnum á borð við Sigurður, Einar, Vigfús, Sigfús — jafnvel Gunnar. Það hét bara alls enginn Úlfur, ekki einu sinni Refur, sem var þó mun sakleysislegra. Hvað olli nafngiftinni fékk ég samt aldr- ei til hlítar upplýst, þótt fram liðu stundir og ótalin ár. Reyndar voru fleiri grunsamlegir þættir í fari þessa frændfólks míns. Dóttir hans Úlfs át, meðal annars, pelargóníurnar hennar ömmu. Ég reyndi af fremsta megni að gera henni skiljanlegt, að stofublómin hennar ömmu mætti maður alls ekki leggja sér til munns. Fólk ætti ekki að borða blóm og svoleiðis heldur mat. Fortölurnar báru lítinn árangur. Hún Kata litla með brúnu augun át ótrauð flest sem hönd á festi, nema úr steinaríkinu væri. Mér var ókunnugt um, hvernig bregðast skyldi við svona vanda. Ekki gat ég sagt frá þessu. Það hefði verið að klaga.

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.