Lesbók Morgunblaðsins - 21.09.1985, Blaðsíða 2

G A T A N
O K K A R
Hugleiðingar
um Bergstaðastræti
og nágrenni þess
eftir EGGERT ASGEIRSSON
og húsin sem við hana standa
eru bráðum 60 ára. Yfir götunni
er værð. Nokkrir frumbyggja
hennar búa hér enn. Þeir sjást
sjaldnar en áður úti við. Þegar
vorar koma þeir út, anda að sér
frísku loftinu og dást að því hvað
birtan gerir götuna þeirra fal-
lega. Kannski sópa þeir tröppu
og stétt. Börnin sem eru nýkom-
in í götuna, eða orðin dálítið
eldri en í fyrra, taka þá tali. Þau
eru á þeim aldri þegar þau líta á
gamalt fólk sem jafningja sína,
þiggja mjólk og kex. Tíminn líð-
ur og það vor kemur þegar þau
flýta sér framhjá í fylgd vinanna
og sjá ekki gömlu konuna með
sópinn. Kannski er komin ný
gömul kona. Ellin endurnýjast
eins og annað.
í götunni breytist allt hægt.
Hér er sama malbikið og lagt
var 1933 og var kallað tjara. Jú,
var það ekki endurnýjað eftir
frostbólguna 1965. Stöku sinnum
er dregin loftpressa inn götuna
og vekur alla með drunum sínum
og andvarpi. Það þarf ekki að
spyrja, segum við, vatnslögnin er
biluð hjá þeim. Þetta verður
dýrt. Ósköp eru þetta margir
menn og alltaf í kaffi. Menn
skyggnast ofan í gryfjuna.
Þarna liggja þær hlið við hlið
vatnsleiðslan og gasleiðslan.
Klóakið er eitthvað dýpra.
Kannski var það ekki vatnið.
Það er þá veggurinn við götuna.
Hann var tekinn að hallast
meira og meira. Nei, barkinn
liggur inn í húsið. Þetta er húsið
sem búið er að selja. Það þýðir
lítið að láta það standa tómt
lengur og Guðrún komin á
Hrafnistu.
Og gatan hvílir sig í sólskin-
inu. Menn hittast ekki lengur í
mjólkurbúðinni, börnin vita ekki
einu sinni að hér var mjólkur-
búð. Nú fara menn færri ferðir
eftir matvörum, skreppa í Hag-
kaup. Gott er að nýr kaupmaður
er kominn með búðina uppi á
horni, framúrskarandi fjöl-
skylda. Það er óskandi að þau
gefist ekki upp.
Fólk er ekki mikið á ferli. Fáir
ganga í vinnuna. Þeir hittast
ekki, allir fara á mismunandi
tíma. Sumir hafa búið hér í
mörg ár, kannski áratugi, og
kasta ekki kveðju á neinn. Hálf
eru menn vandræðalegir og
horfa beint fram fyrir sig, í
þungum þönkum, meðan þeir
mætast. Hversvegna byrjaði ég
ekki strax að heilsa. Það tekur
því ekki núna. Þegar bílarnir
festust í snjókomunni um daginn
hjálpuðust menn að og heilsast
síðan.
Hringing: Ég vildi láta þig
vita af því að það er ljós á bíln-
um, það getur verið óþægilegt.
Atburðirnir eru ekki margir
og suma má sjá fyrir. Þarna
hlýtur að þurfa að skipta um
þak. Varla býr fólkið öllu lengur
við einfalt gler eftir aö hitaveit-
an hækkaði. Jón er farinn að
Miðstræti 12
Bergstaðastræti 29
Laufásvegur 54
byggja. Vonandi að gott fólk
komi í staðinn.
Bílarnir standa í einfaldri og
beinni röð. Ekki má leggja þeim
sunnanmegin. Það er þröngt um
þá í öðrum enda götunnar.
Óþægilegt að geta ekki stoppað
við dyrnar. Það er ekki gott að
troða þeim á ská og trufla um-
ferð bæði á götu og fortói. Allt í
lagi að labba þennan spöl. Og
gatan hvílir sig áfram í miðaldra
virðuleik.
Ungur maður er kominn í
íbúðina hans Alfreðs heitins.
Hann er einhleypur og hefur
áhuga á íþróttum. Hann hefur
bílinn sinn við dyrnar, vitlausu
megin, meðan hann er að hlaða
íþróttatækjunum á þakið. Hann
vinnur hjá því opinbera, notar
bílaleigubíla og bíla merkta
fyrirtækinu. Sennilega vinnur
hann mikið utanbæjar því ósköp
eru bílarnir forugir.
Ungi maðurinn er ekki ánægð-
ur með að labba spöl og leggja
réttu megin. Hann hlýtur að
hafa lært einhvers staðar í út-
löndum þar sem ekki eru strang-
ar reglur eins og hjá okkur. Það
kemur að því að hann verði sek-
taður. Lögreglan keyrir hér
stundum um og hlýtur að taka
hann, því bíllinn stendur stund-
um alla helgina uppi á gangstétt
vitlausu megin og snýr meira að
segja öfugt.
Á liðnum árum hafa skapast í
götunni venjur og festa. Þegar
snjár myndast djúpir skaflar
norðan megin en menn moka og
festa sig, bara til að halda regl-
urnar.
Ég er að flýta mér, ætlaði bara
að skreppa inn til að skipta um
föt. Ég legg bílnum hinum meg-
in, það er ekkert pláss við hliðið.
Það verður ekkert víð því sagt.
Nóg er plássið á götunni ef menn
eru vel uppi á gangstéttinni.
Kærasta lögfræðingsins hér utar
<er líka farin að skilja bílinn sinn
eftir á gangstéttinni yfir helgi.
En- enginn segir neitt. Menn
hætta að líta við. Þeir brotlegu
verða frjálslegri og frjálslegri.
Smám saman fjölgar rang-
stæðum farartækjum. í hríðinni
skildu allir bíla sína eftir uppi á
gangstétt vitlausu megin og gera
enn þótt snjórinn sé troðinn og
siginn. Einu bílarnir réttu megin
eru þeir sem ekki hafa verið
hreyfðir síðan, því eigendurnir
eru orðnir gamlir og hætta sér
ekki út i hálkunni eða bílarnir
sjálfir að ganga úr sér eins og
aðstandendur þeirra. Þarna
standa þeir snjókrýndir og
virðulegir í elli sinni og skima
yfir götuna þar sem gljáfægðu
stertikerrurnar storka umhverfi
sínu. Þær sýna stoltar sitt æðsta
stöðutákn: Að standa hjá kringl-
ótta skiltinu sem segir að þar
megi ekki standa bíll.
Nýi íbúinn hefur breytt götu-
myndinni. Menn finna til sín og
gamla gatan er stolt. fbúarnir
ganga um glaðir og líta hvor á
annan og hugsa: Við erum menn
með mönnum. Við erum ekki
lengur bældir gamlir og penir.
Við erum orðnir eins og aðrir.
VIÐ ÞORUM.
Höfuadur er skrífstofustjórí í
Reykjarík.