Lesbók Morgunblaðsins - 23.08.1986, Side 8

Þetta er ekki nútíma-GúlIiver í Risalandi
þarna íþyrlunni heldur eru félagar í
Þyt að bjástra við þyrlumódel en eitt-
hvað í kringum eitt hundrað manns eru
nú ífélaginu.
ástæðan er eflaust sú að við sömdum um
tryggingu á módelunum þannig að þau eru
tryggð fyrir skaða á þriðja aðila. Við fengum
þessar tryggingar á góðum kjörum og fé-
lagsmenn borga þær með félagsgjöldunum
3 dregur menn í klúbbinn. Það kostar
krónur á ári að vera í félaginu en
félagar undir 18 ára borga 750 krónur."
Eru fleiri ástæður fyrir uppgangi félags-
ins?
„Önnur ástæða er sú að við höfum feng-
ið góð svæði til að vera á. Upphaflega vorum
við aðeins á Sandskeiði en þangað er langt
að fara og við vorum ekkert sérlega vel
séðir þar þegar alvöruflug var í gangi. Kópa-
vogsbær var svo liðlegur að útvega okkur
Flugmódelflug:
Nákvæmlega eins og alvöruflug
segir Kristinn Gunnarsson formaður flugmódelfélagsins Þyts
þú situr ekki í vélinni sjálfur og getur því
kannski gert fleiri mistök en annars. Fimmt-
án til 16 ára laghentir unglingar geta ráðið
vel við þetta og yngra fólk ef það er undir
leiðsögn sér reyndari manna. Félagamir eru
frá 10 ára og upp í sjötugt en menn stunda
þetta eins lengi og þeir eru á stjái. Þetta
er heilsárssport: menn smíða módelin á vet-
uma og láta þau fljúga á sumrin og það
er ekki síst félagsskapurinn í kringum
smíðamar sem gaman er að.“
Hvað er svona sérstakt við flugmódel-
sportið?
„Það kemur inn á allar aðrar greinar flug-
sportsins: svifflug, vélflug, sviffdrekaflug
og það er hægt að stjóma fjarstýrðum fall-
hlífarmönnum.
En er þetta ekki bara fyrir lofthrædda
menn sem vilja helst hafa báðar lappir á
jörðinni en hafa gaman af flugi?
„Nei, alls ekki, nema síður sé. Okkur er
ekkert óviðkomandi í þessum bransa og að
fljúga flugmódelum er nákvæmlega það
sama og að fljúga alvöruflugvélum. Fjar-
stýringin er orðin eins flókin og margþætt
og stjómtæki venjulegrar einkaflugvéiar.
Hún er með hallastýri, hæðarstýri, hliðar-
stýri og mótorinngjöf. Og flugvélamar em
nákvæm eftirlíking af alvöruflugvélum en
bara minni þótt hlutföllin séu þau sömu.
Þegar módelflugvélar fara í loftið virka á
hana alveg sömu kraftar og virka á alvöru-
flugvélar."
Eiga menn mörg módel í einu?
„Það er mjög algengt að menn eigi hrúgu
af þessu, já.“
Er mikið um flugmenn í félaginu?
„Já, það er þó nokkuð um flugmenn og
þeim ber öllum saman um að þetta sé gífur-
lega góð undirstaða undir flug á alvömvél-
um og þeir em sammála um að þetta kenni
þeim ýmislegt sem þeir hefðu ekki haft
tækifæri til að reyna á alvömflugvélum.
Annars em menn í þessu úr öllum stéttum
og stigum þjóðfélagsins. Þetta þarf ekki að
vera dýrt sport þó að það sé hægt að gera
það dýrt.“
Hvaða efni em í flugvélunum og hvað
kosta græjur í módelflug?
„Það er balsaviður og krossviður. Hægt
Flugmódelsportið hefur nokkuð augljósa sér-
stöðu, sem greinir það frá hinum aðildarfélög-
um Flugmálafélags íslands, sviffiugi,
drekaflugi, vélflugi og fallhlífarstökki. Sá sem
stundar flugmódelsportið stendur með báðar
lappir á jörðu niðri á meðan flugvélin hans
svífur um loftin blá. Það gæti hvarflað að
einhveijum að módelsportið sé fyrir loft-
hrædda menn með flugbakteríu en Kristinn
Gunnarsson, formaður flugmódelfélagsins
Þyts í Reykjavík, hlær bara að því. Hann
var spurður út í módelsportið og fyrst um
sögu þess hér á landi.
„Flugmódelsportið fór af stað á íslandi
uppúr 1950 og jafnvel fyrr. Það vom fáir
sem stunduðu það og tækin vora ekki næst-
um þvi eins góð og núna. Tækin nú em
ódýrari og miklu betri, þeim er betur treyst-
andi og miklu fleiri geta eignast þau. Uppúr
1970 vom græjumar orðnar svo góðar að
þær vom orðnar hálfgerð almenningseign
en vom ekki bara í höndum fáeinna þrjósku-
hausa og síðan hefur þetta orðið geysilega
vinsælt sport. Japanir era leiðandi í fram-
leiðslu á Qarstýribúnaði fyrir flugmódel og
þeir standa ipjög framarlega í sportinu.
Stofiifundur félagsins Þyts var haldinn
1970 en starfsemin var ósköp lítil fram til
svona 1970 að hún tók kipp. Pabbi minn
hafði verið í flugmódelsportinu hér einu sinni
og þegar ég fékk áhugann hafði ég upp á
fólki í flugmódelfélaginu og spurði hvort
það gæti leiðbeint mér og sagði að pabbi
hefði verið í þessu fyrir mörgum ámm.
Svarið sem ég fékk var hvort pabbi gæti
ekki leiðbeint þeim. Árið 1979 var fyrsta
Norðurlandamótið haldið hér á Iandi og aft-
ur 1984 en menn höfðu áður tekið þátt í
Norðurjandamótum. Hér höfðu einnig verið
haldin íslandsmót en það em ekki til neinar
skrár yfir þau.
Okkur gekk ekki sérlega vel á þessu
fyrsta stórmóti hér ’79. Við röðuðum okkur
reyndar í neðstu sætin. En árið 1984 náðum
við manni í annað sætið, Guðjóni Ólafssyni,
og liðið í heild náði þriðja sæti. Þetta var
á módelsvifflugi. Það stóð til að við fæmm
á heimsmeistaramótið i módellistflugi á
síðasta ári. Við höfðum undirbúið okkur vel
og smíðað vélar í þeim tilgangi en vegna
forfalla á síðustu stundu varð ekkert úr
þátttöku okkar. Við höfum fengið útlend-
inga hingað til að leiðbeina okkur og það
stendur til að fá heimsmeistarann í listflugi
í heimsókn í tilefni afmælisins en hann heit-
ir Hanno Prettner og er frá Austurríki.
Hvemig keppni er þetta?
„Það er keppt í svifflugi og mótorflugi
sem er alveg hliðstætt alvömflugi í skalan-
um ‘Aeða Vs. í sviffluginu er keppt í því
að halda vélinni á lofti í sem næst sex mínút-
ur og síðan að lenda á afmarkaðri braut.
Flugvélunum er þá skotið upp með teygju
eða spili, alveg hliðstætt við stóm vélamar.
Síðan er keppt í svifflugi af fjallsbrún og
þá skiptir hraðinn öllu máli. I mótorflugi
er keppt í nokkmm flokkum eftir efnum
og ástæðum: byijendaflokki, milliflokki og
svokölluðum F3A-fIokki, sem keppt er f á
heimsmeistaramótum. “
Hversu margir félagar em í Þyt?
„Þeir em liðlega eitt hundrað. Það er
athyglisvert að árið 1984 borguðu 19 félags-
gjöldin en árið eftir greiddu 79 gjöldin til
félagsins og nú er vonast til að sá fjöldi
fari upp f hundrað. Það liggja nokkrar
ástæður að baki þessari aukningu en helsta
Kristinn á smíðaverkstæði Þyts.
svæði sem er Leirdalur í Fífuhvammslandi
og það var mjög vel gert við okkur. Síðan
fengum við leyfi frá borgarskipulagi í fyrra
að vera við uppfyllinguna á Elliðavogi þar
sem heitir Geirsnefið. Við höfum fengið vil-
yrði fyrir að fá að ieggja þar flugbraut og
koma okkur upp aðstöðu, sem hefur mikið
að segja."
Hvemig er starfsemi félagsins háttað?
„Klúbburinn sem slíkur sér um allt móta-
hald en mikið af starfseminni snýst um
það. Við höldum reglulega svokallaðar
„flugkomur" þar sem við mætum með mód-
elin og skemmtum okkur. Menn em mikið
í þessu upp á félagsskapinn; til að hitta
menn með sömu áhugamál og rabba um
tómstundagamanið en ekkert endilega til
að keppa. Eitt af því sem menn reka sig
fljótt á þegar þeir koma í félagið er að það
er tekið afskaplega vel á móti þeim og allir
sem hafa náð einhveijum tökum á þessu
flugi em yfirleitt boðnir og búnir til að
hjálpa og kenna öðram og koma þeim af
stað í sportinu. Menn fara og koma eins
og gengur og gerist en það er alltaf fastur
Igami í félaginu sem stundar sportið af
kappi.“
Stundar fólk á öllum aldri módelflug?
„Já. Það er mikill og sígildur misskilning-
ur að þetta séu einhver krakkamódel sem
við emm með. Þetta er fyrst og fremst
sport fyrir þá sem hafa áhuga á flugi yfir-
leitt og þeir geta kynnst alvöruflugi í
gegnum módelsportið. Það gilda alveg sömu
reglur og lögmál og í alvöraflugi nema að
er að fá tvígengisvélar eða fjórgengisvélar
sem ganga fyrir blöndu af metanóli, nítro-
metan og venjulegri laxerolíu. Módelin er
hægt að kaupa á ýmsum byggingarstigum.
Þeir sem ekki vilja smíða módelin sín geta
keypt þau fullbyggð en slíkar byijunargræj-
ur kosta frá 15 til 20 þúsund krónur en svo
geta menn teygt það eins langt og þeir vilja
eða allt upp f 50 þúsund krónur. Síðan er
hægt að kaupa spýtur í kassa og teikningar
sem getur verið þijú til fjögur þúsund krón-
um ódýrara en þarf alls ekki að vera það.
Þú færð kannski út betra módel ef þú bygg-
ir það sjálfur."
Hvaða praktísku not em höfð af flug-
módelum?
„Háskóli íslands er að festa kaup á heli-
kopter til að taka loftslagsmyndir. Úti í
heimi em módel notuð við mengunarmæl-
ingar í kringum verksmiðjur og iðjuver. Við
hér höfum annars bara gaman af þessu og
fáum í leiðinni útrás á flugdellunni."
Þið ætlið að fljúga með póst á milli
Reykjavíkur og Akraness í tilefni afmælis-
ins.
„Jú. Hugmyndinni að þvi skaut upp kollin-
um í sambandi við iFjáröflunarmöguleika til
gerðar flugbrautarinnar sem ég minntist á
áðan. Hugmyndin er að fljúga með póst f
flugmódeli frá Reykjavík til Akraness.
Umslögin verða með póststimpli sem síðan
er eyðilagður. Það hefur aldrei verið farið
langflug yfir sjó svo vitað sé, að minnsta
kosti ekki hér á landi, en módelinu verður
stýrt úr hraðbát yfir flóann."
Eitt
módelið
vígalegt
á bílþaki
eiganda
síns.