Lesbók Morgunblaðsins - 28.03.1987, Qupperneq 11

Loksins á réttri hillu —
og byggir á 5 þusund
ám gamalli aðferð
Elly Vilhjálms ræðir við HREFNU MARKAN íþróttakennara
og nuddkonu í Kópavogi sem tekist hefur að lina kvalir hjá fólki þótt
meðöl og aðrar aðferðir dygðu ekki til þess
naut hún þess að liggja á milli þúfna og
láta sig dreyma um himininn, guð og allt
fólkið á jörðinni. Hún trúði því í þá daga,
að ef hún dæi myndi hún fara langt upp í
himininn og þá sæi hún hvað allt fullorðna
fólkið væri að gera. „Mér fannst veröldin
svo yfirfull af leyndarmálum sem ég mátti
ekki vita um og þess vegna bað ég guð um
að leyfa mér að deyja, því þá fengi ég að
vita allt. En þegar ég var í svona hugleiðing-
um var ég glöð, eiginlega í sæluvímu." En
Hrefnu varð ekki að ósk sinni og eftir á
að hyggja er hún fegin að guð skyldi hafa
haft vit fyrir henni. En af hveiju var Hrefna
í sveit sjö ára?
„Ég var í sveit til sextán ára aldurs. Það
kpm upp sú staða á heimili mínu í Skeija-
firðinum, að mamma mín, sem hét Guðrún
Guðlaugsdóttir, veiktist þegar ég var fimm
eða sex ára og varð að fara á sjúkrahús.
Þessi sjúkdómur sem að henni gekk var
geðrænn og ég veit núna, að hefði þetta
gerst í dag hefði verið hægt að hjálpa
henni, en þá var það ekki hægt. Þetta var
hræðilegt áfall og ekki bætti eðli sjúk-
dómsins úr skák. Fólk er nefnilega haldið
skilningsleysi og fordómum gagnvart því.“
Hrefna Markan - „Maður á að Ieggja rækt við sjálfan sig, bæði andlega og Iíkamlega“.
Svo er margt sinnið sem skinnið er stundum sagt
og svo mun rétt vera. Öll höfum við samt sem
áður sameiginlegar frumþarfir sem hver og einn
reynir eftir fremsta megni að uppfylla. Og öll
leitum við eftir vellíðan í einu formi eða öðru
í Kópavoginum starf-
rækir Hrefna Markan
Heilsuræktina. Það er
haft fyrir satt, að þang-
að sæki fólk bót meina
sinna svo og orku sem
Hrefna virðist geta
miðlað skjólstæðingum
sínum. í þessum pistli
segir Hrefna Markan
frá ýmsu sem á daga
hennar hefur drifið, en
á ýmsu hefur gengið í
lífi hennar. Samt á hún
orku aflögu handa öðru
fólki.
og þá virðist grundvallaratriði að jafnvægi
sé á milli hinnar andlegu líðan og þeirrar
líkamlegu.
A undanförnum árum hafa skotið upp
kollinum svonefndar heilsuræktarstöðvar,
þar sem fólk getur byggt upp líkama sinn
og öðlast við það aukið þrek, en það eru
ekki ýkja mörg ár síðan þetta var næsta
fátítt fyrirbrigði hér á landi.
I Kópavogi rekur Hrefna Markan Heilsu-
ræktina og ræður þar ein ríkjum. Hún þykir
afbragðs góður nuddari, enda vel menntuð
í sinni grein. En þeir sem reynt hafa, telja
hana gefa talsvert miklu meira en venjulegt
nudd, hennar nudd er nefnilega ekki venju-
legt nudd. Og meira að segja nái ýmsir
bata við hinum og þessum kvillum eða batni
til muna eftir að hafa notið meðferðar hjá
Hrefnu.
Við erum staddar á heimili Hrefnu í Kópa-
voginum og ég stari hálf undrandi á þessa
smávöxnu konu tipla um gólfið berfætta,
kallandi til mín, því hávaðinn í tónlistinni
er óskaplegur. Þegar ég er sest spyr ég
hana hvað fólkið á efri hæðinni segi við
þessum mikla hávaða. „Ó, það er nú svo
yndislegt fólk í þessu húsi. Það segir bara
að ég spili góða og fallega tónlist. Um dag-
inn spilaði ég t.d. Dvorák fram undir
morgun. Ég veit að maður á ekki að gera
svona, en það var nú Rostropovich sem var
að spila og ég var ekki búin að fá nóg fyrr
en þetta. Mér er nautn að því að fá að spila
dálítið hátt.“
Ég heyri lítið af því sem Hrefna segir því
ég er svo upptekin við að virða hana fýrir
mér. Hún er unglingsleg í vextinum og mér
dettur í hug Ijósálfur innan um allan gróður-
inn, en hún hefur feiknin öll af blómum í
stofunni sinni, öll í góðri rækt. Speglar,
margir saman, setja einnig sérstakan blæ
á umhverfið.
fær Kraft Frá Blómunum
Ég spyr Hrefnu um kraftinn sem streymi
frá henni og sem fólki sem hafi farið í nudd
til hennar hafi orðið tíðrætt um. Hún brosir
dálítið tvíræðu brosi, en segir svo ofur eðli-
lega: „Auðvitað þreytist ég eins og annað
fólk, ég missi hleðslu. En ég fæ óhemju
kraft frá blómunum mínum. Stundum vinn
ég allt upp í ijórtán til sextán tíma og
myndi sjálfsagt sofa á vinnustað öðru hveiju
ef ekki væru blómin sem þyrftu mín með.
En það að hugsa um þau og sjá þau dafna
gefur mér gífurlega orku og hún er fljóttek-
in. Ég nýt þess og fyllist innri gleði. Svo
er það líka tónlistin, hún gefur mér orku
og hleður mig. Ég þrífst ekki án tónlistar."
Hrefna segist alltaf hafa haft yndi af
gróðri og fögru umhverfi og sem sjö ára
stelpa í sveitinni norður í Húnavatnssýslu
í FÓSTRIHJÁ GÓÐU FÓLKI
„Við vorum sex systkinin og vitaskuld
var þetta hrikalega erfitt. Ég var þriðja elst
í röðinni og faðir minn, Hörður Markan, tók
það ráð að koma mér í sveit til Sigurlaugar
Friðriksdóttur og Jóhanns Sigvaldasonar á
Brekkulæk í Miðfirði. Þetta voru mestu
sómahjón sem reyndust mér vel.
Skólaganga mín var heldur glompótt
fýrstu árin, en það kom ekki að sök, því að
ég lærði heilmikið hjá fóstra mínum. Hann
var mikill bókamaður, eins og sagt var. Ég
man að við lásum saman Snorra-Eddu í
hádeginu gegnum langa tíð og það þótti
mér óhemju skemmtilegt. Upphaflega átti
ég víst að vera eitt sumar á Brekkulæk, en
það fór nú öðruvísi, eins og ég sagði áðan.“
Þegar Hrefna var sextán ára fór hún á
Reykjaskóla í Hrútafirði og þá fann hún
hversu gott veganesti hún hafði fengið hjá
fóstra sínum, því hún stóð öðrum nemendum
fyllilega á sporði í náminu og þá sérstaklega
hvað varðaði bókmenntir og íslenskt mál.
Fljótt bar á kraftinum sem einkennir
Hrefnu, því nítján ára gömul útskrifast hún
sem íþróttakennari frá Iþróttakennaraskól-
anum á Laugarvatni. Og hún var ekki að
tvínóna við það, heldur hélt til Stykkishólms
og hóf kennslu í íþróttum. „Ég kenndi líka
aðrar greinar, bæði í barnaskólanum og
grunnskólanum, ef svo bar undir. Mér fannst
og finnst óskaplega gaman að fá að kenna,
fá að miðla öðrum einhveiju sem ég á, gefa
dálítið af sjálfri mér. Það er svo stórkost-
legt að fýlgjast með ungmennum vaxa og
þroskast. Þetta er eins og með blómin, þau
veita manni ómælda ánægju þegar vel er
um þau hugsað."
ÉG ÓSAMBÚÐARHÆF -
HANN Með Geislabaug
„í Stykkishólmi átti ég heima í tuttugu
og þijú ár. Eignaðist mann og þijú yndisleg
börn. En þar sem ég viðurkenni fúslega að
ég var ósambúðarhæf með öllu, en hann
fæddur með geislabaug, þá gat þetta ekki
endað nemá á einn veg, að ég færi mína
leið. Auðvitað var það hræðilega erfíð ák-
vörðun, þrátt fyrir allt. Æ, ég get ekki farið
svo náið út í það, enda hefur það ekkert
upp á sig. Ég geri engum greiða með því.
En mig grunaði strax að hjónaband ætti
ekki vel við mig. Það kann ekki góðri lukku
að stýra þegar nýgift kona verður strax
gagnrýnin á hlutverkið sem eiginkona. Jesús
minn, hugsaði ég þegar ég bjó um hjónarúm-
ið í fyrsta skipti. Þarf ég að búa um þetta
rúm á hverjum degi um alla eilífð? Af hverju
á ég að búa um hans rúm? Mér fannst þetta
erfitt verk, en svo var nú einhver svo vin-
samlegur að kenna mér réttu handtökin við
þessi ósköp og ég sætti mig við það, að
einhveiju leyti að minnsta kosti. Þú sérð,
að þetta var ekki glæsileg byrjun. Ég hlýt
að vera svona óstjórnlega eigingjöm eða
hvað? Nei annars, ég er bara ósambúðar-
hæf. Það er lóðið. Hugsaðu þér t.d. með
skyrturnar eiginmannsins, mér þótti reglu-
lega ánægjulegt að strauja þær fyrstu fímm
árin, en svo ekki meir. í sannleika sagt, þá
þótti mér ákaflega vænt um manninn minn,
að minnsta kosti allan þann tíma sem ég
naut þess að strauja skyrtumar hans. Og
við áttum saman marga yndislega stund.
En staðreyndin er sú að við uxum hvort frá
öðru, enda með afbrigðum ólíkar persónur."
Hrefna er ótrúlega mælsk og ég finn að
þessi ákvörðun hennar, að yfírgefa heimili
sitt eftir tuttugu og þijú ár, hefur markað
djúp spor í huga hennar. Það þarf kjark og
áræði til að slíta af sér hömlur og vissulega
var henni legið á hálsi fyrir það. Svona
LES8ÓK MORGUNBLAÐSINS 28. MARZ 1987 1 1