Lesbók Morgunblaðsins - 26.01.1991, Blaðsíða 12

Drykkjusiðir víða um heim
Ferðamenn í alþjóðlegum viðskiptaerindum mega búa
sig jafnt undir hóflausa drykkju sem og algjört bindindi
Sagl er að ferðamenn eigi ávallt að fylgja menningu hverrar
.þjóðar sem þeir sækja heim. Oðru máli gegnir þó með drykkju-
siði! Otæpilega drukkið áfengi ruglar heilabú og þverbrýtur oft
almennar umgengnisreglur. Hjá einni þjóð gæti mikil drykkja
valdið móðgun eða brotið lög - hjá annarri er það næstum hefð
að drekka sig undir borðið!
Viðskiptamenn af veikara kyn-
inu eru stundum útilokaðir frá
drykkjusiðum sem eru fastur hluti
af samningaviðræðum - en karl-
kynið er kannski allt í einu orðið
þátttakandi í kappdrykkju. Já, sá
sem vill vera skarpur en jafnframt
vera með, stendur frammi fyrir
erfiðri ákvörðun!
Gomar jost (og) nazdrovia
Spurningin er hvort þú verðir
að svara sovéskum viðskiptafull-
trúa, þegar hann vill skála við þig
í 20. skipti í hreinu vodka játandi
samkvæmt sovéskum drykkjusið-
um, en hægt að komast undan
með því að segjast vera íþrótta-
maður og mega ekki drekka.
Gullvæg regla: því minni gúlsop-
ar, því sjaldnar er hellt í glasið!
Og áfengisneysla hættir ekki
þó staðið sé upp frá borðum.
Margra rétta máltíð er ætíð undir-
strikuð með því að skála - allir
verða að skála a.m.k. einu sinni
- fyrir jafnólíkum málefnum sem
viðskiptum, börnum, nýjustu al-
þjóðlegu skrítlunni sem og heims-
friðnum! Ekki er ætlast til þess
að kvenfólkið taki jafnt þátt í
drykkju, en yfírleitt er lítið tillit
tekið til líkamlegs ástands fórnar-
lambanna. Og það eru „gomar
jost“ (í botn) eða „nazdrovia"
(þína heill).
Til þess að kynnast þér!
Áfengi er mikilvægur þáttur í
japönsku viðskiptalífi, þar sem
„fundað er til að kynnast þér“
áður en samningaviðræður hefj-
ast. Og á slíkum kynningarfund-
um flæðir vínið. Stundum er te
borið fram, en aðallega viskí. Jap-
anir vilja útiloka yfirborðs-
mennsku og kynnast þínum innra
manni. Bjór, hrísgijónavín og
viskí er vinsælt í Japan, en
kampavín og létt borðvín að vinna
á. „Undir borðið“ - þú ert ekki
maður með mönnum nema inn-
byrða nokkrar bjórflöskur á
kvöldi!
Frakkar drekka mest
í Ástralíu er árleg áfengis-
neysla 20,8 lítrar á mann; í Bret-
landi 10,4; í Bandaríkjunum 9
lítrar; en Frakkar með 78,4 lítra
árlega eru efstir í áfengisneyslu.
í Frakklandi er fordrykkur um
kaffileytið jafn hefðbundinn og
tedrykkja í Englandi. Allir. ferða-
menn kaupa frönsk vín - og svífa
út á götu eftir hádegisverðarboð
í léttu skapi eftir frönsku borðvín-
in! En sterkir fordrykkir þykja
hvorki við hæfi fyrir hádegisverð
né undir máltíð. Og glösum er
lyft með „a votré santé“ (fyrir
þinni velferð!) - en vínneysla fær
blóðið til að streyma betur um
æðarnar, en betra að gleyma hvað
lifrarsjúkdómar eru á háu stigi í
Frakklandi.
Aperitivo con gusto
ítalir koma næstir Frökkum í
áfengisneyslu og sumar skýrslur
sýna jafnvel meiri neyslu hjá
ítölum, en lægri tölu áfengissjúkl-
inga. ítalir borða og drekka af
hjartans lyst og láta gjarnan sér-
fræðinga veitingahúsanna velj'a
vín og mat - njóta þess síðan að
slaka á yfir borðum. Þeir tækju
varla eftir því þó að ferðamaður
smakkaði ekki vín, en athygli
þeirra myndi vakna ef pantað
væri kók með matnum. 0g ítalir
eru jafnhræddir við lifrarsjúk-
dóma og Bandaríkjamenn við
hjartaveilur.
ítalskur hádegisverður hefst
gjarnan með glasi af „spumante"
(freyðivín, líka drukkið með mat),
fordrykk eins og „Campari",
tvennskonar borðvíni (hvítt og
rautt) og endar gjarnan með „dig-
estivo" (oftast jurtamjöður) eða
„grappa" (koníak). Jafnvel kaffið
eftir matinn er oft bætt með
áfengi, „cafe corretto“!
Spánskar og portúgalskar
drykkjuvenjur
Á Spáni er lengsta máltíð dags-
ins um hádegi og vín er alltaf
framreitt, oftast rauðvín, en ná-
lægt Sevilla er það „sherry",
freyðivín í héruðum við Barcelona,
rósavín við Navarre og fín hvítvín
við Rioja. Drykkjuvenjur eru svip-
aðar í Portúgal, en þar við bætist
hvíta portvínið sem fordrykkur og
rautt portvín íJok máltíðar. Portú-
galskir „tapas-barir" sem bjóða
upp áfjölda fordrykkja,. stuðla að
aukinni víndrykkju, en bjórinn
stendur samt fyrir sínu.
Drykkjusiðir norðlægra
þjóða
Þjóðverjar byija að neyta bjórs
að morgni og drekka hann dag-
langt, einnig Hollendingar og
Belgar, en vín í tengslum við
máltíðir eru léttari en almennt
gerist. Snafs er vinsæll í ýmsum
afbrigðum af ávaxtablöndu.
Þumalputtareglan er að því
lengra sem stefnt er í norður á
hnettinum því grófari verða
drykkjusiðirnir. Drykkju Norður-
landabúa er viðbrugðið, einkum
að vetrarlagi; og Bretar, með
sínar háværu bjórkrár og við-
skipta-hádegisverði sem standa
langt fram eftir degi, eru litlu
betri. En neysla léttari vína hefur
aukist í Bretlandi og hjá breskri
hástétt hafa skapast hefðir í kokk-
teilboðum.
Brugg og bandarískir
drykkjusiðir
Brugg tíðkast víða enn.
Kanadamenn kaupa tunnubirgðir
af eftirlætis bjórtegund sinni,
skvetta nokkrum flöskum af
sterku víni út í - og hverfa síðan
í orlofshús sín úti í auðninni. Þetta
á þó ekki við um nágranna þeirra
á suðurströndinni sem eru stöðugt
að verða meira afhuga áfengi. í
flestum bandarískum borgum
tíðkast ekki lengur að veita áfengi
í viðskipta-hádegisverðum; freið-
andi blávatn eða létt hvítvínsteg-
und hefur komið í stað „þriggja-
kokkteila hádegisverðar"!
Drukkinn viðskiptamaður er
aldrei tekinn alvarlega í Banda-
ríkjunum; skiptir ekki máli hvað
hann hefur á bak við sig. For-
drykkur og vín með mat við-
gengst, en ef um viðskipti er að
ræða - sparið þá drykkjarföng
eftir máltíð! Nokkur ríki, t.d.
Utah, eru alveg „þurr“ og Banda-
ríkin standa saman að því að
herða lög um áfengisneyslu.
Eyðimerkurvínin
Jafnvel diplómat með góð sam-
bönd myndi eiga í erfiðleikum
með að fá áfengan drykk í Kúv-
eit - og sama er að segja um
Saudi Arabíu og Oman. Hægt er
að sækja um leyfi til að kaupa
áfengi í Qatar, en aðeins múham-
eðstrúarmönnum er bannað að
neyta áfengis í Sameinuðu
arabísku furstadæmunum og
Bahrain, sem eru fijálslyndust í
þessum heimshluta. Flest múham-
eðsk lönd eru með einhver áfeng-
ishöft og betra að halda sig frá
víni ef einhver vafi leikur á siða-
reglum.
Hvernig á að afþakka drykk?
Og hvernig á svo ferðamaður
í viðskiptaerindum að afþakka
áfengi án þess að móðga gest-
gjafa sína eða rpissa andlitið? í
löndum þar sem óhófleg drykkja
er hefðbundin er gott að höfða til
heilsufarsástæðna - að þú sért
með ofnæmi, veikur eða megir
ekki neyta áfengis samkvæmt
læknisráði. það er kurteislegra
að segja: „Eg get ekki drukkið
af því að ..." en segja: „Ég drekk
ekki“ sem gæti þýtt að þér líki
ekki við siðvenjurnar!
O.Sv.B.
Ferðalag á stríðstíma
Alltaf er nóg við að vera um borð hvernig sem heimsástandið er
„Ertu að fara með Lundúnavél-
inni? - Þú verður sannarlega að
hafa hraðan á - þú ert síðasti
farþegi um borð.“ - Hvernig gat
þetta kornið fyrir mig? Ég hafði
ekki heyrl neina tilkynningu um
síðasta útkall.
Um borð er allt í rólegheitum,
en flugfreyja óvenju skjálfrödduð
þegar hún fer yfir öryggisbúnað
- og flugstjórinn talar óvenju mik-
,ið til farþeganna. „Njótið flugsins
eins og hægt er undir þessum
kringumstæðum." Og ég les bók-
ina um fyrstu daga stríðsins á
Möltu fyrir 50 árum síðan - bók
sem ferðamenn eru hvattir til að
kaupa, af því hún lýsir svo vel
lífínu þar. Snæviþaktir franskir
Alpar undir fótum okkar í glamp-
andi sól og þama má jafnvel eygja
Eiffel-turninn.
Framundan er Heathrow-flug-
völlur, umkringdur af skriðdreka-
sveitum og búið að gera ráðstaf-
anir til að flugvélar séu ekki
skotnar niður. Airbus Air Malta
snertir mjúklega jörð og rennir
sér upp að flugstöðvarbyggingu.
En allt er jafn óvanalegt þennan
stríðsmorgun. Fullt af bílum og
hópur manna teppir leið vélarinn-
ar að landgangi. - Er sprengjuhót-
un komin upp? Flugstjóri tilkynn-
ir: „Við erum búnir að lýsa yfír
óánægju okkar og biðja flugvall-
arstarfslið að fjarlægja þennan
búnað.“ Nokkur augnablik hiaðin
spennu, áður en vélin kemst að
landgangi. Liður í öryggisráðstöf-
unum.
Lítil flugfélög öruggari
Það er eitthvað svo notalegt
að bóka sig inn í Flugleiðavél hjá
írska flugfélaginu Air Lingus. Við
erum jú með írskt blóð í æðum
og Irar eru svo nálægir okkur
íslendingum. Air Lingus tók við
bókunarkerfi Flugleiða á Heat-
hrow í október. Og það gefur
óneitanlega meiri öryggistilfinn-
ingu að fljúga með íslensku flug-
félagi og þjónusta um borð er
jafnvel enn betri en með Air Malta
- bæði persónuleg og notaleg. Ég
minnist orða arabísks vinar á
þessum síðustu og verstu tímum:
„Mikið ertu heppin að vera fædd
inn í friðsama, norðlæga þjóð eins
og' ísland.“ En eldar loga víðar
en við Persaflóa. Undir fótum
okkar teygir eldstólpi sig til him-
ins. Sést svona vel til Heklu?
Nei, hér er eitt elsta og fegursta
athvarf útivistarfólks á Islandi að
fuðra upp. Skíðaskálinn í Hvera-
dölum er að brenna.
O.Sv.B.
Snjóþykkt á Austurrískum skíðasvæðum
Hæð yfir Lyftu- Gönguskíða- Snjóhæð
Áfangastaður sjó fjöldi brautir i dal á skíðasv.
Annaberg/Russbach 777 32 47 10 80
Badgastein/ Bad Hofgastein 840 30 56 190
Bad Kleinkirchheim 1100 29 20 50 130
Bad Mitterndorf/ Tauplitz 812 20 66 10 90
Brand 1037 13 17 20 80
Ellmau, Söll, Scheffau 812 41 47 10 50
Flachau, Wagrain, St. Johann/Pongau 900 55 100 20 85
Gaschurn 1000 27 45 25 100
Hermagor/Nassfeld 600 24 70 80 180
Innsbruck/Igls 574 11 22 5 50
Ischgl/Galtur 1400 33 40 30 130
Kaprun, jökull 800 14 3 10 300
Kitzbiihel/Kirchberg 760 43 60 15 80
Kleinarl/Zauchensee 1014 24 70 35 85
Lech/Ziirs 1450 39 13 85 125
I.ien/. 720 14 53 60 120
Miihlbach, Dienten 853 44 41 10 70
Neustift.jökull 1000 .15 - 20 220
Oberffu rgfl / II ochjju rgfl 1930 22 13 65 120
Obertauern 1740 25 25 100 170
Ramsau a.D., jökull 1100 4 10 180
Rauris 950 10 43 15 125
Saalbach-Hinterglemm 1000 60 53 10 70
Schladming 750 75 30 10 90
Seefeld, Leutasch 1200 27 245 30 60
Semmering 1000 , 5 30 5 15
Serfaus-Fiss 1427 36 111 25 100
Sölden-Hochsölden 1377 22 24 20 85
St. Anton-St. Christoph 1304 43 40 40 150
St. Michael, Mauterndorf 1075 17 114 05 140
St. Jakob í Defereggen 1389 13 25 25 30
St. Johann, Oberndorf 660 18 94 20 50
Strobl/Postalm 544 9 20 30 90
Tuxertíder-jökull 1300 10 - 40 255
Westendorf 800 13 7 20 50
Zell am See-Kaprun 758 39 53 10 80
Zell am ZiIIer, Kaltenbach 580 33 32 0 60
Upplýsingar um snjóþykkt á svæðunum í síma: 904-33 32 84 88
12