Lesbók Morgunblaðsins - 04.01.1992, Síða 2

Skáldið og íslandsvin-
urinn Wolfgang Schiffer
Fyrir skemmstu birtist í Morgunblaðinu frásögn
af vinnufundi íslenskra og þýskra ljóðskálda,
sex frá hvorri þjóð, sem fram fór í þýska smá-
bænum Edenkoben í október síðastliðnum. Var
þar lítillega minnst á þann mann sem drýgstan
Ljóðaþýðingar:
Franz Gíslason
þátt átti í að koma þessum samskiptum á,
Wolfgang Schiffer, stjórnanda leiklistar-
deildar Vesturþýska útvarpsins í Köln.
Hann tók reyndar aðeins óbeinan þátt í
þýðingarstarfinu, var ekki í hópi þýsku
ljóðskáldanna sex, þótt hann sé sjálfur
gott ljóðskáld, eins og ég vona að lesendur
geti sannreynt með því að lesa þýðingarn-
ar á þessari síðu.
Ég kynntist Wolfang fyrst sumarið
1984. Þeir sem læsir eru á þýska tungu
geta reyndar lesið skemmtilega frásögn
af því, hvernig þau kynni hófust, í einskon-
ar formála Wolfgangs að íslandshefti
þýska bókmennta- og listatímaritsins „die
horen“ sem út kom haustið 1986. Þar er
reyndar líka að finna kímilega frásögn af
fyrstu heimsókn Wolfgangs til Islands í
mars 1982, en tilefni hennar var að taka
viðtal við Halldór Laxness sem þá var að
verða áttræður. Svo sem vænta mátti tóku
Halldór og kona hans höfðinglega á móti
Wolfgang, það var snætt, það var drukkið
og það var rætt um allt milli himins og
jarðar. En þegar þeir Halldór drógu sig í
Wolfgang Schiffer
hlé og Wolfgang stillti upp hljóðnemanum
brá svo við að hann gat ekki togað eitt
orð upp úr nóbelskáldinu - og mátti fara
við svo búið!
Wolfgang lét þó þessi misheppnuðu er-
indislok ekki aftra sér frá frekari kynnum
af íslandi og þá sér í lagi íslensku menning-
arlífi. Er skemmst frá því að segja að
hann hefur komið hingað á hveiju ári síð-
an, eignast hér fjölda vina og kunningja
og verið óþreytandi í óeigingjömu starfi
að því að dýpka og auðga menningarleg
samskipti íslands og Þýskalands, einkum
á bókmenntasviðinu.
Fyrsta afrek hans á því sviði var fyrr-
nefnt íslandshefti tímaritsins „die horen“.
Þar eru kynnt nær sextíu íslensk skáld og
rithöfundar, flest núlifandi, á liðlega tvö-
hundruð blaðsíðum, en auk þess birtust í
heftinu yfirlitsgreinar um bókmenntir, sýn-
ishom af íslenskri grafík og fleira. Við
Sigurður A. Magnússon vomm meðútgef-
endur Wolfgangs að heftinu en um það
bil sem frágangi þess var að ljúka var
Wolfgang tekinn að skipuleggja rit sem
færi „hina leiðina“: kynnt yrðu verk núlif-
andi þýskra skálda fyrir íslenskum lesend-
um. Af ýmsum ástæðum gat sú kynning
þó ekki orðið jafn margþætt og „die hor-
en“-heftið, að minnsta kosti ekki í fyrstu
umferð, en ljóðasafnið „Og trén brunnu“,
þýðingar á ljóðum tuttugu núlifandi þýskra
skálda kom út hjá Máli og menningu 1989.
Nú er í bígerð að út komi samsvarandi
safn af textum í óbundnu máli.
í maí 1990 stóð Wolfgang Schiffer fyr-
ir umfangsmikilli íslandsviku í Köln og
víðar í fylkinu Nordrhein-Westfalen. Þar
vom ekki einungis kynntar bókmenntir
íslendinga heldur einnig tónlist, kvik-
myndagerð, málaralist og grafík. Mál-
verka- og grafíksýningin var ein sú stærsta
sinnar tegundar til þessa á erlendri gmnd.
í greininni sem vitnað var til hér að
framan var sagt frá því að ljóðaþýðingarn-
ar sem unnið var að á vinnufundinum í
október væru væntanlegar á bók í Þýska-
landi á næsta ári. Auk þess er að koma
út bók með úrvali af ljóðum eftir Stefán
Hörð Grímsson, en nær öll ljóðin í því safni
höfum við Wolfgang þýtt í sameiningu.
ísland og íslensk menning mega hrósa
happi meðan þau eiga jafn einlæga og
ötula vini og skáldið Wolfgang Schiffer.
Franz Gíslason
WOLFGANG SCHIFFER
Síðan ég
taldi á mér
hendurnar
fæturna, eyrun, augun,
munninn, og skildist að
þeim fjölgar ekki lengur
læri ég hendingar utanað
kvæði sögur
því gegn eldinum
sem hrekur okkur burt
þegar þakið brotnar
yfir höfði okkar
stendur aðeins aldingarðurinn
í höfði okkar.
Enn er
morgunn
köld stendur sólin
stofnar furutrjánna
eru svartlökkuð strik
á vatninu.
Logn.
Enn ymur loftið af hvæsi kattanna
og þó eru fuglarnir farnir að syngja.
Engin háreysti og líka ég
reyni að vera hljóður fram í fingur-
góma.
(
Köld stendur
sólin
/ landi mínu:
ég held inn í framtíð
þar sem jörðin klofnar ekki
vatnið frýs ekki á sumrin
og fuglarnir leggja ekki á flótta.
Ég veit
þú segir
slík framtíð er ekki til.
Ég segi þér
hún kemur,
ég sá hana.
Það sem ég sá ekki var fólkið.
Gráttu ekki
mig hefur líka dreymt
barnið mitt.
Ég sá tvo skugga fljúga,
þeir skáru himininn í strimla,
aftantunglið í skotskífu.
þeir hnituðu dýpra, létu sig hrapa,
renndu sér niður,
glömpuðu, gljáðu, dökknuðu.
Kynnu að hafa verið flugvélar,
eða eldflaugar geimskip
eða gervihnettir
eða skelfingarskuggar.
Kánnski líka fuglar með hvössum goggi.
sem nú steypast til jarðar.
Gráttu ekki
mig hefur líka dreymt
barnið mitt.
Gráttu ekki
við syngjum okkur í svefn á ný.
Dóttir mín
Enn dansar þú.
Setur stút á munninn
og sendir mér fingurkoss.
Þú veist raunar ekki
hve hljóðan ást þín gerir mig
hve égþarfnast hennar, finn hana upp.
Enn veist þú fátt:
enn dansar þú
á þessari deyjandi kúlu.
Sonur minn
sagðir þú mér frá Kínveijanum
sem hélt að heiman
til að elta uppi sólina
sem ekki vill láta góma sig?
Sem kastaði öllu er hann hafði meðferðis.
ferðis
til að komast hraðar
á litlu fótunum sínum?
Æ, bara að hann hefði látið staðar numið.
þá liti ekki út núna
eins og sólin væri á hlaupum frá okkur.
Þýðandinn er kennari og þýðandi í Reykjavík.