Lesbók Morgunblaðsins - 04.01.1992, Blaðsíða 12
I
Við Leirhnjúk - gufu leggur upp af nýju hrauni. Fjnllfoss í Dynjandisá í Vestur-ísa-
fjnrðarsýslu.
ísland í
dulúðugum
dumbungi
Um íslandsmyndabók Max Schmid
Svisslendingurinn Max Schmid hefur
verið iðinn við að taka myndir á
íslandi, og raunar hefur hann haft
fleiri lönd undir, Nýja Sjáland og
Grikkland þar á meðal. Schmid er frá
Wintertur í austanverðu Sviss, fæddur þar
árið 1945 og hefur lengst af starfað sem
ljósmyndari á eigin vegum. Hann gaf út
dagatal með íslandsmyndum í fyrra og
aftur í ár. En jafnframt hefur hann tekið
ljósmyndir í íslandsmyndabók, sem Ellert
& Richter-forlagið gefur út og ber einfald-
lega heitið Island. í bókinni er viðamikill
texti um ísiand eftir náttúrufræðinginn
Gerald Martin, sem býr í Mainz í Þýzka-
landi.
Það væri þó synd að segja, að Schmid
komi að ónumdu landi að þessu leyti. Fyr-
ir utan fjölmargar myndabækur um land-
ið, sem íslenzkir ljósmyndarar hafa staðið
að - nú síðast Páll Stefánsson - hafa ekki
sízt Þjóðverjar verið áhugasamir og má
til dæmis benda á íslandsmyndabók Ulrich
Múnzer frá í fyrra.
Bæði hann, Max Schmid og fleiri megin-
landsljósmyndarar, leitast við að sýna
landið þegar ekki nýtur sólar, allrahelzt í
dumbungi. Hvorttveggja er, að þeim þykir
þetta ugglaust dæmigert fyrir ísland, en
einnig hitt, að með þessu nást dramatísk-
ari áhrif, stundum jafnvel dulúðug. Þetta
uppgötvuðu íslendingar sjálfir með tilkomu
innlendra kvikmynda, þar sem kom í ljós
að senur teknar í skuggsýnu og stundum
í versta veðri, gátu orðið áhrifamiklar. Það
hefur hinsvegar einkennt fjölmargar
myndabækur okkar manna frá þyí sú
fyrsta var gefin út á stríðsárunum, ísland
í myndum, að menn hafa löngum beðið
eftir góða veðrinu og þá fyrst tekið upp
myndavélina, þegar sól skein í heiði.
Myndir Max Schmid í bókinni eru lang-
flestar af öræfaslóðum. Mér telst svo til,
að í henni séu kannski tvær myndir, sem
teknar eru í sæmilega björtu veðri á fögr-
um sumardegi. Þær eru hinsvegar áhrifa-
mestar, sem teknar eru \ dimmviðri, til
dæmis myndir vestan úr ísafjarðardjúpi.
Þær henta þó ekki til prentunar á dag-
blaðapappír og því ekki hægt að birta þær
hér. Eins og sést af myndinni, sem hér
birtist úr Krepputungu, hefur Max Schmid
stundum tamið sér þá kjarvölsku mynd-
hugsun, að himinninn er aðeins rönd efst
á myndinni. Ef einhver ókunnugur sæi
þessa bók, gæti hann dregið þá ályktun,
að Island væri ónumið land. Max Schmid
forðast mannvirki eins og heitan eldinn.
GS.
Útsýni tU
vesturs
frá Hrís-
ey.
Lamba-
gras í
Kreppu-
tungu,
norðnn
Vntna-
jökuls.
12