Lesbók Morgunblaðsins - 13.12.1997, Page 13

mynduð og þess vegna hvika ég ekki frá
þessu skilyrði. Eg kæri mig ekkert um að sjá
þessa sögu stílfærða til að falla að því sem
kvikmyndaverin álíta markaðsvænt. Eg er
ekki til í að gangast inn á lögmál afþreying-
ariðnaðarins. Það var mér dýrmæt reynsla
að vinna að kvikmyndinni um „Leik hlæjandi
láns.“ Ég lærði mjög mikið og ég sæki í
reynslu sem ég get dregið einhvern lærdóm
af.“
I „Dóttur himnanna" er pólitísk saga Kína
rakin á mjög sérstæðan hátt, sögð af mjög
fullorðnum persónum sem hafa nánast verið
áhorfendur að breytingunum. Hefurðu stúd-
erað sögu Kína?
„Já - en af algerri tilviljun. Ég var að
leita að bakgrunni fyrir söguna og opnaði
sagnfræðibók á síðu sem fjallaði um Taiping-
uppreisnina, sem var á þeim slóðum sem ég
var að skrifa um. Mér hafði alltaf verið sagt
að Hakka-þjóðflokkurinn, það er að segja
gestafólkið, hefði aldrei búið á þessum slóð-
um. En ég komst að því að það var einmitt
Hakka-fólkið sem hafði hrundið uppreisninni
af stað.“
En hvers vegna valdirðu Changmian,
þennan afskekkta stað, sem sögusvið fyrir
þessa bók?
„Ég heimsótti þetta þorp þegar við voram
að kvikmynda „Leik hlæjandi láns“. Við vor-
um að kvikmynda í Guilin og áttum frí í einn
dag. Ég fór ásamt einum leikaranum og vini
mínum sem er ljósmyndari í bílferð og af ein-
hverjum ástæðum voram við allt í einu stödd
í þessu þorpi sem er nákvæmlega eins og
lýst er í bókinni. Þorpi sem var einhvers
staðar í miðjunni á engu. Þarna voru háir
múrveggir og hellar og það vakti furðu okk-
ar að þorpið leit út eins og það væri ósnortið
af tímanum. Ég vissi strax að þetta þorp ætti
eftir að verða hluti af sögu eftir mig. Það var
allt svo dulúðugt þama og tilfinningin sem
ég skynjaði var ótti. Ég varð stöðugt hrædd-
ari og hræddari á meðan við stöldraðum við
þama og ég man að ég hugsaði: Ég verð að
muna þessa tilfmningu."
Nú era ótal kínverskar þjóðsögur og
goðsagnir í bókinni sem þú fléttar inn í meg-
insögurnar tvær, það er að segja söguna sem
Kwan segir Oliviu og söguna af sambandi
þeirra systranna. Era þessar sögur frá móð-
ur þinni?
„Nei, ekki beint, þótt mikið hafi verið sagt
af sögum á mínu heimili. En ég held að fólk
sem er af kynstofnum sem eiga sér ríka
þjóðsagna-, goðsagna- og ævintýrahefð eigi
mjög auðvelt með að flytja þær sögur inn í
annað samhengi eins og ég geri í þessari
bók. Það er mjög algengt í kínverskum fjöl-
skyldum að fjölskyldan setjist við arininn
þar sem sagðar eru sögur og ævintýri frá
gamla landinu og ég hef drakkið þær í rnig
og geymt þær.“
Fylgist ekki með bókunum
eftir að þær fara frá mér
Veistu hvað bækurnar þínar hafa verið
þýddar á mörg tungumál?
„Nei. Ég einbeiti mér að því að skrifa
bækurnar en skipti mér ekkert af viðskipta-
hliðinni. Eftir að ég lýk við bók, verður hún
að sjá um sig sjálf. Þá hef ég lokið við minn
hluta. Ég fylgist ekkert með sölu og les
hvorki viðtöl við sjálfa mig né gagnrýni um
bækurnar. Maðurinn minn og umboðsmað-
urinn sjá alfarið um viðskiptahliðina."
Hvers vegna?
„Það er svo auðvelt að láta ginnast af við-
skiptum. Þau era svo tælandi vettvangur.“
Én þú ferðast á milli landa og kynnir bæk-
umar þínar og hittir lesendur.
„Já, ég tek vissan tíma á hverju ári til
þess. Og það er einmitt þegar ég fer út á
meðal fólks að ég er minnt á það hversu
erfitt er að vera rithöfundur. Ég verð svo
einmana innan um allt þetta fólk. Ég er hins
vegar ekki einmana þegar ég er að skrifa,
jafnvel þótt skriftir kalli á endalausa ein-
vera.
Maður verðui- líka að vara sig á þeirri at-
hygli sem maður fær vegna þess að hún get-
ur afvegaleitt mann og blekkt. Þegar rithöf-
undur fer að halda að hann sé áhugaverð
manneskja, skemmtilegri en hann er, þá er
hann að eyða sér sem rithöfundi. Þörfm fyrir
aðdáun almennings stríðir gegn siðareglum
rithöfunda. Það er bókin sem skiptir máli.
Annaðhvort lifir hún eða ekki.“
ÓLAFUR STEFÁNSSON
GULLIÐ SEM
HIMINNINN
GEYMIR
andvaka stari ég út um gluggann
á allt gullið sem himinninn geymir
og nóttin verður blóðsteinn í gylltum
hring
með demantsskreyttum stjörnum
sem tindra
en eitt andartak dregur ský fyrir
himin
og byrgir mér auðuga sýn
en þá finn ég að langt inni í sjálfum
mér
er þessi sami himinn, sálin mín.
ILMUR AF GRASI
ég vaknaði við ilm af grasi
og óx sem blóm um morgun
liðaðist eins og lindin
á morgunfögru vori
þá söng ég eins og vindur
og hamaðist eins og skýin
kyssti eins og sólin
á sumarbjörtum degi
en svo gulnaði ég eins og stráið
og féll sem lauf á jörðu
sofnaði eins og moldin
á haustlegum vegi.
Höfundur hefur gefið út Ijóðabókina Um eilífð
daganna.
JENNA K.
BOGADÓTTIR
ANDARTAKIÐ
Að morgni sólin
baðar austurloftið gullnum bjarma
og veröldin vaknar af blundi.
Ég kem og ég fer
eins og lítil stjarna
sem sést er hún hrapar.
ENNÚNAERÉG
og bráðum hverf ég.
Að kveldi sólin
sendir gullna geisla um hvolfíð
áður en hún rennur í djúpið
og veröld öll hvílist.
Höfundur starfar í markaðsdeild Flugleiða.
FRIÐJÓN
AAARINÓSSON
HAUST
Deyjandi geng ég
til hafs.
Deyjandi geng ég
til sólar.
Deyjandi geng ég
til lífs hins liðna.
A morgun minning
í lauflausum skógi,
við brimhvítan vog.
Höfundurinn vinnur ó Morgunblaðinu.

15 lÍipC'LLllii £ G LL
.
Orlagasaga
vesturfaranna
Næstum fjórðungur þjóðarinnar hélt vestur um haf á árabilinu 1870-
1914, alls á milli 15 og 20 þúsund manns. Við það varð til íslenskt
samfélag í öðru landi, menn þurftu að læra ný vinnubrögð og aðlagast
gerólikum aðstæðum.
Hvers vegna yfirgaf þetta fólk ísland? Hvað beið þess í nýja landinu? í
þessari bók er loksins rakin saga vesturferðanna um og fýrir aldamótin
á greinargóðan hátt og með fjölda fágætra mynda. Bakgrunmn- ferðanna
er skýrður, lýst tildrögum þeirra hérlendis, fylgst með fyrstu
landnemunum yfir hafið og leitinni að Nýja íslandi, fyrirheitna landinu
sem loksins fannst við Winnipeg-vatnið. Tengshn við gamla landið eru
rakin og djúpstæð áhrif sem samfélagið vestra átti eftir að hafa á okkar
samfélag.
Þetta er margslungin örlagasaga og heihandi ævintýri um þjóðflutninga,
fýrirheit, plágur og drepsóttir, þrautseigju og sigra. Bók sem svarar
áleitnum spumingum um þessa tíma og fólkið sem fór - og vekur nýjar.
Guðjón Amgrímsson er þjóðkunnur blaða- og fréttamaður. Hann hefur
um árabil rannsakað vesturferðimar og er þessi bók afrakstur af þeim
rannsóknum.
60
ara
Mál
Síðumúla
og
menmng
Simi
Sinn
515
500
510
2500
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 13. DESEMBER 1997 1 3