Tíminn - 21.12.1966, Blaðsíða 7

Senn líður að jólum og borgin er smám saman tekin að færast í hátíð arskrúða. Víðast hvar er fólk farið að búa sig undir þessa stórhátíð
kristinnar trúar, og hafa margir látið að því liggja að sá undirbúning ur, sé óðum að taka á sig veraldlegri blæ og eigi lítið skylt við sjálfan
jólaboðskapinn- Þetta má ef til vill til sanns vegar færa, en á þó ekki við um allan jólaundirbúning. Tíminn hefur á undanförnum árum gert
sér far um að kynna sér undirbúning og starfsemi kirkjunnar um jólin og í þetta skipti birtum við viðtal við organista í nokkrum kirkjum
borgarinnar, því miður ekki alla eins og við heíðum helzt kosið.
Fólk hugsar ekkert
minna um gifdi jól-
anna nú en áður fyrr
VIÐ ORGANISTAR ERUM
EKKIHÁTT SKRIFAÐIR
Jón ísteifsson í Neskirkju.
Er ég gekk inn í Neskirkju
árla morgiuns snemma í desem-
bermánuði, Ihljómar fyrir eyr-
um mér fornt og rammíslenzkt
sáimalag leikið á orgel. Ég
renn á (hljóðið, þvl að ætlunin
er að spjalla nokkur orð við
Jón Isieifsson orgelleikara.
Hann hættir að spila, þegar
ég geng inn, og er ég hef
kynnt mig lítur hann á mig
eilítið kankvíslega og segir:
— Kvað hefur eiginlega kom
ið fyrir Tímann. Það er furðu-
legt að þið skulið vera að elt-
ast við okkur organistana, við
erum ekki svo hátt skrjfaðir.
— Ekki það?
— Ja, ég segi nú bara svona,
en það er staðreynd, að þaö
er ekki litið á orgeileik scm
sérstaka starfsgrein, heldur
nokkuð sem menn gera sér til
ánægju og yndisauka, en þetta
er mikið starf, og fólk gerir
sér ekki almennt grein fyrir
því, að söngur og orgelieikur
er fuilt eins mikilvægt í venju-
legri guðsþjónustu og ræða
prestsins í stólnum.
— Eruð þið organistar ekki
yifirleitt mjög trúaðir?
— Jú, við erum það eflaust
flestir, kannski er hægt að
segja að við séum trúaðir á
tónlistina, sem við flytjum. Það
hefur margt fallegt verið sagt
um guð og guðsríki, en ég er
sannfærður um, að fátt af því
rís eins hátt og það stórkost-
legasta, sem samið hefur ver-
ið af kirkjulegri tónlist. Þetta
er reyndar eðlilegt, því að
menn hafa yfirleitt ekki yfir
að ráða jafnmikilli tækni í
orðavali og tónlistin hefur í
tónaflóði. Guðspekingar segja,
að mikið andlegt uppstreymi
sé frá trúarmusterum, en það
sé langvoidugast þegar um tón-
list sé að ræða, og þegar bezt
láti, taki það á sig ýmiss lit-
brigði. Já, tónlistin er mjög
mikið atriði í trúarlegu lífi, og
hún skipar miklu lægri virðing-
arsess í hugum margra \en
vert væri.
— En þú ert ánægður í
stanfinu.
— Já, ég hef alltaf verið
ánægður með það í þessi 26
ár, sem ég hef starfað hjá Nes-
sókn. Bæði er, að samstarfið
við kórinn heíur alltaf verið
með miklum ágætum, og svo er
ég einstaklega ánægður með
hljóðfærið, sem ég hef. Síðan
ég fékk það uni ég mér hér
öllum stundum, og tek það
langt fram yfir bíó og jafn-
vel leikhús. Það má eiginlega
segja sem svo, að kirkjan sé
mitt annað heimili.
— Þurfiö þið ekki að leggja
á ykkur mjög mikla vinnu i
sambandi við jóláhátíðina.
— Jú, mikil ósköp. Meirihluti
jólamessiunnar er söngur og
tónlist og þetta þurfum við að
æfa mjög vel, og byrjum jafn-
an á því löngu fyrir jól. Jóla-
dagana sjálfa erum við svo að
sjáLfsögðu alltaf að vinna.
— Finnst þér ekki ailtaf
jafnmikil stemning yfir því að
sjá prúðbúið fólk hér í kirkj-
unni á aðfangadagskvöld.
— Ja, ég er nú það vel sett-
ur að ég sé ekkert fólk héðan.
Hins vegar finn ég, hvort hlust
að er á mig eður ei, og ef ég
finn að fólk hlustar með mikl-
um áhuga legg ég mikla tilfinn
ingu í tónlistina. Mér finnst
eiginlega, að það sé ekki ég
sjálfur, Sem er að ieika, heldur
andlegt útstrcymi frá þeim
sem hlusta.
— Hugsar þú ekki stundum
um kræsingarnar, sem fólkið
Sigurður ísólfsson í 'Fríkirkjunni.
— Hvenær byrjaðir þú
að leika hér í Fríkirkjunni,
spyr ég Sigurð Ingólfsson org-
anista.^
— Árið 1913 byrjaði ég hér
sem lærlingur og aðstoðarmað-
ur Páls bróður míns og var það
í átta ár. Þá var orgelið hér
alveg nýtt og stærsta pípu-
orgelið iiér í bænum. Mér er
sagt að á þeim tíma hafi það
verið 3 stærsta sinnar tegundar
á Norðurlöndum, en ekki þori
ég af fullyrða neitt um það.
En það er ákaflega vandað
36 radda, og það var mikil
hátíð að fá að taka í það í
fyrsta sinn. Ég lærði hér hjá
Páli ásamt Jóni ísleifssyni og
Jakobi Tryggvasyni, en þegar
Páll flutti sig yfir í Dómkirkj-
una árið 1939 tók ég við sem
fastur organisti og hef verið
hér síðan. Reyndar er þetta
ekki mitt aðalstarf, því að ég
vinn fulla vinnu hjá Rafmagns
veitu Reykjavíkur, og hef gert
Tímamynd GE.
— Hvað ætli þær séu orðn-
ar margar messurnar, sem þú
hefur leikið við.
— Það veit ég nú ekki ná-
kvæmlega, en ætli það séu ekki
svona rúmlega 60 árlega, ef allt
er talið með, svo að þær eru
orðnað nokkuð margar.
— Hefur þú sém organisti
mikið samband við söfnuðinn.
Já, já, og þetta er allt ágætis
fólk, sem sækir hér kirkjur,
kirkjusóknin er nokkuð góð,
en mér finnst bara alltaf lítið
af umgu fóiki koma til guð-s-
þjómustu. .Á fyrstu árum mín-
um hér sótti ungt fólk kirkju
mjög vel, en þetta hefur sem
sagt breytzt, líklega vegna þess
að unga fólkið hefur svo margt
við að vera nú á tímum. Ég
er með ágætan kór, og hef ver-
ið mjög ánægður með sam-
átarfið við hann og prestana.
— Hefur þú alltaf verið mjög
hlynntur kirkjustarfi?
— Já, ég dróst að kirkjunni,
þegar ég var barn austur á
Stokkseyri, og hún hefur allt
af átt sterk ítök í mér síðan.
Einkum er það kirkjutóniist
sem hefur heillað mig, en
annars er ég hrifinn af flestu
í músík, og finnst það oftast
faliegast, sem ég heyri síðast,
eins og inenn, sem eru alltaf
sammála síðasta ræðumaður.
En það hefur alltaf einna mest
áhrif á mig að vera við jóla-
messur, þær eru alltaf svo
fallegar.
— Finnst þér sami há-
tíðleikablærinn yfir jólunum
nú og þegar þú varst ungur?
— Það má náttúrlega segja
sem svo að jólunum fylgi meira
vafstur og vesen núna en áð-
ur fyrr, verzlunaræði og þess
háttar, en mér finnst alltaf
sami hátíðleikasvipurinn á
fólkinu, sem kemur hingað
prúðbúið á aðfaingadags-
kvöld til að hlýða á jólamessu,
og ég heid að það hugsi ekkert
minna um gi'ldi jólanna, en
fóik gerði áður fyrri. Þá var
náttúriega öldin önnur, og jól-
in sérstök tilbreyting í hvers-
dagsleikanum. Ég gleymi aldrei
hvað ljósadýrðin og jólatónlist-
in hafði mikil áhrif á mig, þeg-
ar ég var óvita bam, og hef.
alltaf fundið til sénstakra á-
hrifa á jólunum.
— Hvaða jólasálm þykir þér-
vænst um.
— Mér þykir vænt um þá
flesta, en Heims um ból er
alltaf fallegastur. Eg heyrði
flagið einu sinni sungið við
annan sálm á Hvitasunnunni,
Framhald á bls. 8
Framhald á 9. síðu. það í fjölda ára.