Alþýðublaðið - 10.05.1984, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 10. maf 1984
9
Rœtt við Stefán
M. Gunnarsson,
bankastjóra um
baráttu Alþýðu-
bankans við pen-
ingavaldið,
vörslu orlofsfjár
ojg hvernig alþýða
Islands standi
best vörð um
bankann sinn.
nú ríkir á milli bankanna, var satt
best að segja furðulegur. Hið nýja
innlánakerfi getur virst aðlaðandi,
en þarna liggur svo sannarlega fisk-
ur undir steini.
Stærsti banki þjóðarinnar,
Landsbankinn reið á vaðið, neytti
fjármagns og tæknivæðingar og
bauð fram hina nýju tegund af inn-
lánsskírteinum, sem allir telja sig
núna þurfa að bjóða líka.
Um þetta vil ég bara einfaldlega
segja það, að einn af hornsteinum
góðs þjóðfélags er traust banka-
kerfi. Þetta viðurkenna allir og
skilja. Með þeim aðferðum sem
Landsbankinn beitti i þessu máli,
kom sprunga í þennan hornstein að
íslensku þjóðfélagi:
Á undanförnum mörgum árum
hefur samstarf íslensku bankanna
verið mjög gott og heilbrigt. Það
hlýtur hins vegar hver maður að sjá
og skilja, að slikt samstarf breytist
í eðli sínu, þegar stærsti banki þjóð-
arinnar gerir með beinum yfirboð-
um á innlánamarkaðinum tilraun
til þess að draga fé til sín úr öðrum
peningastofnunum. Þetta yfirboð
er heldur ekki nein afleiðing af
auknu frelsi í vaxtakjörum, því það
títtnefnda frelsi gengur bara í eina
átt. Ekkert frelsi er þannig á útlána-
markaðinum. Þar eru vextir ein-
faldlega ákveðnir af Seðlabankan-
um.
Almennt frelsi í vaxtamálum er
auðvitað æskilegt, en staðan í þjóð-
félaginu er þannig núna, að síst af
öllu má hún við ringulreið á borð
við það, sem skapast með yfirboði
Landsbankans. Mín skoðun er sú,
að Seðlabankinn eigi að ákveða
vexti að því marki, að hann ákveði
hámark á útlánsvexti og lágmark á
innlánsvexti. Innlánsformið á svo
að vera frjálst.
Að gefnu tilefni vil ég svo að lok-
um minna á, að 1. maí sl. hófst nýtt
orlofsár. Orlofsfé það, sem at-
vinnurekendum ber að greiða er al-
farið eign launþeganna sem fá þess-
ar greiðslur, alls ekki vinnuveitand-
ans og enn þá síður þess banka, sem
vill svo til að vinnuveitandinn skipt-
ir við. Þess vegna ber að leggja ríka
áherslu á það, að eigendur orlofs-
fjársins, launþegarnir sjálfir, eiga
að ráða því í hvaða banka orlofsfé
þeirra er varðveitt. — G.T.K.
fá smjörþefinn af e-u. -öxi kv smíðaöxi með ibjúgu
blaði sem snýr þvert á skaftið.
ská-settur L sem er á ská, hallast: skáseu augu.
-skjóta s ýta e-i^^ká: .5. plankanunu^augunum
ská^j^^^^^^^neiða s iJHHHbí 2
k k u.
.21
upp a'
skata, skötu, skötur kv 1 (d) deild fiska af undir-
æltbálki þvermunna (Baloidei); sérstök ættkvísl
(Raja); sérstök teg. (R. batis); skötualt (Rajidae);
skötuslappa; # vera eins og rifin ogj hundétin s.
vera rifinn og garmalegur. 2 löt kona.
skati, -a, skatnar K ’maður, örlátur maður,
höfðingi.
skáti, -a, -ar K © félagi i sérstökum alþjóðafélags-
skap unglinga sem leggur m.a. áherslu á að kenna
félögum sínum að bjarga sér sjálfir: kvens., skáta-
höfóingi, -regla.
skatta, -aði s I leggja á skatt(a): s. þjódina. 2 t
borða málsverð sinn.
skatta-ár H £ ár sem skattaálagning er miðuð við.
-framtal H skattframtal. -lög H ft lög um skatta.
-mál h ft mál sem varða skatta. -nefnd kví'í nefnd
sem leggur á skatta. -skil H ft það að standa skil á
sköllum'
nsk
úr-þvjetti h afhrak, afstyrmi, veslingur, hrakmenni
aftót. -þvættur L þróttlaus, úrkynjaður. -æð kv |
vessaæð, æð sem fiytur úr 5: úraðabólga. -ættast,
ijast, hnigna (frá ættlið til ættliðar).
úrættaður maður eða gripur.
j): ganga ú. fara úr eigu ættar-
. hafa e-ð úr sinni eigin ætt.
ttast, úrkynjun. -ættur l úr-
(UniM^mfífí^^nerica); einn-
um (United States Army).
nskun á heiti árinnar Ouse,
USD £ alþjóðleg skammst., handarískur dalur
usig. © skammstöfun, umsagnarígildi.
usl H kliður, busl, ys, þys: allt er komið á u. og bus
0: á ringulreið, í glundroða.
usla, -aði s 1 atast i, tvístra. 2 ÓP klæja: mig uslar.
usla-bætur kv ft, -gjald H bætur fyrir tjón. -verk H
spjöll, spellvirki.
MLNNINGARSJÓIXIR
SKÁLHOLTSSTlG 7— REYKJAVlK — SlMI 13652
ALÞÝÐUBANKINN
:i, óvilji, ófýsi, það að
i hlutar að vilja halda
kyrrstöðu nema annar
■nál (inertia). 3 tor-
'ur kvistir í
dan, verða
ga fiskast.
ngur l seim
gur að gai
íngsli af
lafjara ©
ía upp úr
. 3 t táli
sorg, það____________
gili); hindrun. 3 erfið-
ýiði. 5 sá hluti vj
igur, ófúSj
: það g\
n erfitt
hvaö ger;
seinn;
ir, torvel
úr 71 efr
-hestur
takt æfingatæki til aö
tenings sem hefur þrjú
in 1
búksorg kv áhyggjur vegna lífsnauðsynja, matar-
áhyggjur.
bukt kv = bugt.
búktal h það að tala án þess að hreyfa varimar.
u)kra
þvogla, hjala, steypa si
appa (um böm).

ður.
búlka, -aði s 1 4, koma fyrir, stafla, raða niður:
b.farm, b. veidarfœri. 2 mm búlkast vera stór um sig.
búlkaralegur l sver, fyrirferðarmikill.
búlki, -a, -ar k haugur, dyngja; farmhlaði: b. á
hilfnri hnfn vpiánrfrrri í búlkn.
Ringulreið í
vaxtamálum
óheppileg
Váfuður, -aðar K *Óðinn; í kenningum: váðir
Váfaðar herklæði.
vafur, -urs H 1 reik, sveim, rölt: vera á vafri. 2 (■)
fiækjast fyrir. 3 *vafurlogi.
aftan (sá endi vaganna látinn dragast við jörð).
skjögra í spori; hallast til
Ð fiytja á vögu(m): v. heyi..
gat til að festa saman vögur.
e-ð sem veldur
Kv rúm (á völtu eða hjól-
til grafar alla ævina;
er þar.
hræra vöggu. 2 kjaga,
hliðanna.
1.
dvergur, raftur milli tveggja
mæniása. 2 stuttur bjálki ofarlega milli sperra, uppi
undir sperrukverk. 3 lóðréttur smástólpi af bita upp
í mæniás eða sperru. 4 fljfl þvertré ofan á innstöfum
og milli þeirra, þvert undir mæninum. 51 ský á auga
(biálki i auea).
í Alþýðubankanum við Laugarveg hittum við banka-
stjórann, Stefán M. Gunnarsson og tókum hann tali.
„Héðan er allt gott að fréttasagði Stefán. „Rekstur
bankans á síðasta ári gekk vel og afkoman var góð, þótt
innlánsaukningin hefði auðvitað mátt vera meiri. Við
opnuðum nýtt útibú á Akureyri í janúar. Fengum loks-
ins leyfið til þess að setja þetta útibú á laggirnar eftir
hart stríð við yfirvöld bankamála á íslandi. Sú barátta
öll bendir reyndar til þess að íslensk stjórnvöld hafi á
einhverju meiri áhuga en að efla Alþýðubankann. Hið
mikla peningavald meðal þjóðarinnar hefur greinilega
beitt sér þarna gagnvart stjórnmálamönnum gegn okk-
ur.
Sú saga öll staðfestir reyndar
ennfrekar þá skoðun okkar hérna,
að alþýðusamtök og launþegar
landsins meiga aldrei sofna á verð-
inum að treysta tilvist bankans. Ef
hann á að eiga framtíð og dafna, þá
verða þessi samtök að standa ein-
huga vörð um bankann. Annars
verður honum einfaldlega komið
fyrir kattarnef.
Bankanefndin svonefnda hefur
skilað áliti.
Fyrir okkur hérna í Alþýðubank-
anum eru einkum tvö atriði sem
vekja athygli.
í fyrsta lagi ákvæði um skiptingu
eigin fjár milli fasteigna og eigin
eigna.
í öðru lagi að á næstu þremur ár-
um skuli stefnt að því, að hlutafé
banka verði minnst hundrað millj-
ónir króna.
Þarna er verulega vegið að Al-
þýðubankanum, þvi hlutafé hans
núna er tuttugu milljónir króna,
sem þýðir að 80 milljónir vantar í
aukið hlutafé á næstu þremur ár-
um, ef þetta nefndarálit yrði að lög-
um.
Auðvitað þarf að stokka eitthvað
uppi bankakerfinu, en gleymum því
ekki, að eftir höfðinu dansa limirn-
ir. Ef rikið ætlar með lagaákvæð-
um eitthvað að bæta um í þessum
efnum, þá á það fyrst og fremst
sjálft að ganga undan með góðu
fordæmi og taka til hendinni fyrst
hjá sjálfu sér. Hvað t.d. um samein-
ingu ríkisbankanna. Eru nú yfir-
völd landsins algjörlega búin að
gleyma því máli öllu.
En komi til þess á hinn bóginn að
Alþýðubankinn þurfi að taka upp
samstarf við aðrar innlánastofnan-
„Launþegar eiga að ráða því sjálfir í hvaða banka orlofsfé þeirra er ávaxtað". Ljósm. Haukur Már.
ir, þá er auðvitað alveg greinilegt
mikilvægi þess fyrir bankann að
staða hans sé sterk og því árétta ég
ennfrekar mikilvægi þess að staðið
sé vörð um vöxt og viðgang stofn-
unarinnar.
Margt er að gerast í peninga- og
bankamálum þjóðarinnar þessa
dagana. Vissulega er það gleðilegt
að sparifjáreigendur fái sanngjarna
vexti fyrir sitt sparifé. En aðdrag-
andinn að þessu kapphlaupi, sem
Stefán Gunnarsson, bankastjóri: „Seðlabankinn á að ákveða hámark á út-
lánsvexti og lágmark á innlánsvexti. Innlánsformið á að vera frjálst.
Ljósm.: G.T.K.
V