Tíminn - 26.02.1967, Page 5

SUNNUDAGUR 25. febrfiar 1967
TÍMINN
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjórl: Krlstján Benediktsson. Rltstjórar: Pórarlnn
Þórarlnsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriói
G. Þorsteinsson. Fulltrúl ritstjórnar: Tómas Karlsson. Aug-
lýsingastj.: Steingrimur Gislason. Ritstj.skrifstofur 1 Bddu-
húsinu, simar 18300—18305. Skrifstofur: Bankastrætl 7. Al-
greiðslusiml 12323. Auglýslngasimi 19523. ASrar skrifstofur,
siml 18300 Askriftargjald kr. 105.00 á mán. innanlands. — 1
lausasolu kr. 7.00 eint — Prentsmiðjan EDDA h. t.
Aðþrengdur ráðherra
Miklar og harðar umræður urðu 1 Sameinuðu AI-
þingi s.l. miðvikudag, vegna fyrirspumar Jóns Skafta-
sonar um hvað liði framkvæmd tillagna nefndar alþingis-
manna, er athugaði rekstiH-svandamál báta undir 120
smálestum.
Fyrirspyrjandi lýsti aðdraganda að skipun nefndar-
innar og starfsáætlun hennar í nokkrum atriðum. Gat
hann þess, að fulltrúar stjórnarandstöðunnar í nefndinni
hefðu álitið mikilvægt, að nefndin skilaði sameiginlegu
áliti, af því að þá mætti frekar búast við að tillögur
hennar næðu fram að ganga Tillögurnar beri þessa
nokkurn keim, því að telja má þær algjörar lágmarks-
kröfur til leiðréttingar á rekstursgrundvelli smærri báta,
er hrakað hefur ár eftir ár í dýrtíðarflóðinu.
Af umræðum þeim, sem urðu um fyrirspurn Jóns
Skaftasonar s.l. miðvikudag, er Ijóst, að af tillögum þeim,
sem nefndin gerði hefur aðeins ein smávægileg náð
fram að ganga til þessa. Er það tillagan um lengingu
svonefndra tækjalána^ sem lengja á úr 3 árum í 5 ár,
þótt tillögur nefndarinnar gangi út á 6 ár og 10 ár.
Aðaltillaga nefndarinnar um að hækka fiskverðið um
10% á árinu 1966, með greiðslum úr ríkissjóði, er alveg
handsuð. Tillaga þessi er á því byggð, að rekstursgrund-
veffi þessara báta hafi hrakað svo á árinu 1962, að hækka
þurfi fiskverðið um 10% árið 1966 til þess að hann sé
sambærilegur. Aðalorsök þessarar þróunar er óðaverð-
bólgan.
Það or algjör blekking hjá sjávarútvegsmálaráð-
herra, þegar hann telur, að 8% meðalhækkun fiskverðs
frá ársbyrjun 1967 gangi mjög langt til móts við þessa
tillögu nefndarinnar. Samkvæmt yfirlýsingu ríkisstjórn-
ar er sú hækkun greidd, til þess að vega á móti hækk-
un eftir þann tíma, sem nefndin miðar samanburð sinn
við.
Því má fullyrða, að 10% skakkinn, sem var orðinn
til í ársbyrjun 1966 á rekstursgrundvelli bátanna miðað
við árið 1962 sé alveg óbættur.
í öðru lagi lagði nefndin til, að sérstakt sumar- og
haustverð yrði ákveðið fyrir 1. flokks fisk. Var gerð
tillaga um 50 aura hærra verð á kg. á þessum tíma, er
að hálfu greiddist úr ríkissjóði og að hálfu frá fiskkaup-
endum. Ekkert sumar- eða haustverð var ákveðið fyrir
fyrsta flokks fis'k og ekki eyri varið úr ríkissjóði í þeim
tilgangi.
Um aðrar tillögur nefndarinnar, er flestar lutu að
lengingu lánstíma, lækkun vaxta og dráttarvaxta, er það
að segja, að engin þeirra hefur náð fram að ganga.
Það er athyglisverð breyting. sem virðist hafa orðið
á hugsunarhætti og breytni réðherranna 1 seinni tíð.
Fæstir þeirra hafa sjálfir nokkur kynni af málefnum
atvinnuveganna af eigin raun og sumir þeirra virðast
haldnir megnri vantrú á mögnleika þeirra. Reynslan
um framkvæmd á tillögum bátanefndarinnar sannar
þetta vel.. Þar er farið fram á lítið, en nálega ekkert
fæst.
Sjávarútvegurinn á nú í miklum erfiðleikum en það
sannar ekkert um að hann hafi ekki mikilvægu hlutverki
að gegna í þióðlífinu. Hitt er sönnu nær, að hann geldur
nú meiriháttar afglapa í stjórn landsins og þá fyrst og
fremst vanmættis ríkisstjórnarinnar og viljaleysis, til
að hamla gegn óðaverðbólgunni. sem aldrei hefur
blómstrað hér eins og undanfarin ár.
....... ■ - ■■■.....- "-ii
Walter Lippmann ritar um alþjóðamál: |
Hversvegna fólu forsetarnir
CIA að styrkja stúdentana?
Frjálst þjóðfélag afhjúpar blekkingarnar fyrr en síðar
H-ÁVAðENN, sem gerður er
út af OIA, gefur til kynna
þíðuna miklu, sem staðið hefur
yfir í Evrópu nokkur undan-
gengin ár og er nú loksins far-
in að ná til Bandaríkjanna.
Jökull kalda striðsins er að
meima og molna, og lands-
lagið breytist jafnóðum og
þiðnar. Forn og varanleg ein-
kenni hins bandaríska við-
horlfls eru að koma í Ijós á ný.
Fyrir einu ári, eða í apríl
1966, birti blaðið New York
Times greinaflokk um CIA.
Þar var sýnt fram á margvís-
leg áhrif CIA á hinar ýmsu
stofnanir í Bandaríkjunum, og
meira segja af miklu meiri
vandvirkni en nú hefur verið
gert. Samt sem áður bar ekki
á neinu almennu umróti. En
nú berst óánægjukliðurinn
hvaðanæva að og þefurinn af
starfsemi CIA þykir minna á
daun frá safniþró. Þetta sannar
okkur, að það er ekki starf-
semi CIA, sem hefur tekið
breytingum, heldur viðbrögð
almennings gagnvart henni.
Fyrir einu ári þótti miklum
meirilhluta Bandaríkjamanna
sem þeir stæðu enn í styrjöld,
— köldu stríði aðeins, ef kost-
ur væri, en kjarnorkustyrjöld
hvergi nærri útilokuð. En þetta
er ekki framar hið almenna
viðhonf í Bandaríkjunum. Skoð
anabyltingin, sem hefur verið
að breyta stefnu ríkisstjórn-
anna í Evrópu síðan upp úr
1960, er nú farin að segja til
sín hér vestra. Bilið, sem ver-
ið hefur í nokkur áí milli ev-
rópskrar og bandarískrar hugs
unar, er nú tekið að 9íga sam-
an, en þetta bil hafur valdið
miklum misskilningi og andúð.
í Evrópu koma hin breyttu
viðhorf fram í þverrandi
álhuga á Atlantáhafsbandalag-
inu og öðrum stofnunum kalda
stríðsins. Hér í Bandaríkjun-
um birtist þetta fyrst í því,
að við tökum að sætta okkur
við breytingarnar í Evrópu.
Nú er þetta farið að koma
hér fram í uppreisn gegn þeirri
Óhemju spillingu, sem stafað
hefur frá kalda stríðinu.
SPILLINGIN er jafn víðtæk
og raun ber vitni vegna þess,
að valdihafarnir hafa notað rík
isfé til þess að blekkja heim-
inn, — blekkja kommúnistana,
blekkja vini okkar og banda-
menn og blekkja okkur sjálfa.
Sagt er, að Sovétríkin hafi
greitt áróðursmönnum fé, áróð
ursmönnum, sem ko-mið hafi
fram sem stúdentar, mennta-
menn, blaðamenn og stéttar-
félagsfulltrúar, og af þessum
ástæðum höfum við þnrft að
leggja fram styrki til þess að
stúdentarnir okkar gætu veitt
kommúnistunum viðnám. Okk-
ur hafi verið nauðugur einn
kostur að drífa illt út með
illu. Nú verðum við að vera
þess minnugir, að við vorum
í stríði þegar þetta gerðist, og
í ást og stríði sé allt leyfilegt.
Þetta eru út af fyrir si.g góð-
ar og gildar röksemdir. En
málið allt ber þó með sér, að
nnmMBMHM
Richard Helms
núv. forstjóri CIA
eitthvað sé bogið við röksemd-
irnar. Atburðirnir sjálfir sýna
okkur svart á hvítu, að enda
þótt að lýðfrjálst ríki eins og
Bandarikin geti brugðið fyrir
sig aðferðum einræðisríkis, ef
þjóðin verður nægilega ótta-
slegin, þá tekst ekki að halda
viðvarandi anda og gamalli
erfð í járnviðjum eftir að ótt-
inn fer að réna.
Þegar öllu er á botninn
hvolft er því aðeins unnt að
ná fullu áihrifavaldi yfir lýð-
frjálsri þjóð eins og okkur
(Bandaríkjamiönnum, að fyrir
hendi sé nægilega magnaður
ótti. Hin raunverulega innri
manngerð þjóðarinnar lætur
ekki hneppa sig í fjötra til
langframa. Þetta er einmitt
eitt af einkennum þjóðar, sem
hefur búið svo lengi við fr i
að það er runnið henni í merg
og bein.
ÞAð, sem gerzt hefur í
þessu máli, snertir efcki venju-
legan rekstur njósna, sem eru
óhjákvæmilegur þáttur í
keppni vígbúinna stórvelda.
Greiðslur til stúdenta, menftta
manna og blaðamanna eiga lít
ið sem ekkert skylt við raun-
verulega upplýsingaþjónustu,
öflun vitneskju um hernaðar-
leyndarmál keppinauta eða
Allan Dulles
fyrrv. forst|órl CIA.
andstæðinga, útreikning á
mætti þeirra eða getur um
áform.
Uppsteiturinn er gerður gegn
þeirri staðreynd, að ríkis-
stjórn Bandaríkjanna hefar
seilst til starfa og stofnana,
sem hið bandaríska frelsi bind
ur vonir sínar við að haldi
hreinleiika sínum óskertum.
Hvað kom til, að CIA gerði
þetta, með vitund og á ábyrgð |
forsetanna, sem ofar stan x'! |
Hvers vegna styrkti ríkisstjórn |
in ekki opinskátt stúdenta og E
háskólakennara, sem áttu að |
fara utan og halda uppi vörn- I
um fyrir málstað Bandaríkj- I
anna gegn kommúnistum?
Ríkisstjórnin gerði þetta
ekki vegna þess, að hún hélt S
að blekkingin væri óhjákvæmi- i
leg aðferð. Væru stúdentarnir 1
og háskólakennararnir kostað |
ir opinskátt af ríkisfé, liti 1
hlutlaust almenningsálit er-
lendis ekki framar á þá sem
óháða menn, eða allt öðrum 1
augum ,en launaða erindreka
einræðisins, eins og nauðsyn á
bæri þó til.
En þetta var þó ekki eina
eða öll orsök blekkingarinnar. j
Talið var nauðsyiilegt að S
blekkja bandaríska þingið og |
bandarísku þjóðina. Bandarísk j'
ir andkommúnistískir vinstri- |
menn voru einmitt 'hið kjörna |í
tæki til að sýna kommúnistana ||
í réttu Ijósi, en óframkvæm- vi
anlegt hefði í rauninni revnst 1
að fá 'hægri sinnaða andkomm- |
únista — McCarthy-ana, |
Mundts-ana og aðra slíka — 1
til þess að veita bandarískum |
vinstrisinnum opinberan styrk. I
Vegna þessa varð að blekkja |
NÚ er okkur brýn nauðsyn |i'
á að líta í eigin barm og spyrja p
samvizku okkar, þegar óttinn |
blindar okkur ekki framar og |
við erum aftur að verða með
öllum mjalla. Við höfum horft .
á spilaborg blekkingarinnar
hrynja til grunna, og hinn
sanni lærdómur, sem almenn-
ingur getur af þessu dregiS,
er: Vertu sjálfum þér triir.
Þetta er hvergi nærri auðveit
þegar loft allt er blandið lævi
ótta og örvæntingar. Maðurmn
hugsar ekki framar rökrétt og
er ekki lengur með sjálfum
sér þegar hann er orðinn hluti
af skelfdri hjörð
Þegar við erum komnir til
sjálfra okkar aftur liggtir okk-
ur í augum uppi, að í sam-
skiptum milli þjóða getum við |
ekki beitt sömu brögðum og |
einræðisríki. Einstaklingarnir i
sem fram var teflt, — hinir I
beztu menn, sem völ var á, L
— bjuggu hvorki yfir nægi- 1
legri tvöfeldni til að blekkja $
alla, né nægilegum kúgunar- ji
mætti til að bæla niður efa. I
Bandarískir lífshætti. búa g
yfir mörgum göllum. En beir e
búa þjóðina ekki undir að i!
sætta sig við varanlega blekk- a
ingu. Okkur mun því reynast |
haldkvæmara í leiknum að §
nýta bandarískan styrk en .
bandarískan veikleika, og við |
verðum að afmá lygina sem |
stefnuatriði.