Alþýðublaðið - 14.06.1984, Qupperneq 6

6
Fimmtudagur 14. júni 1984
Viðtal við starfsmenn Svarts á hvítu:
r
Island er fullt af
hugsj ónamönnum
Þeir sem fylgjast með á bókmenntasviðinu, hafa tek-
ið eftir því að lítil útgáfa, sem kallast Svart á hvítu, hefur
kappkostað að gefa út vandaðar bækur. Þessi bókaút-
gáfa hefur bara gert út á tvær vertíðir, en þegar bækur
þeirra eru skoðaðar rekur maður augun í að gæðin eru
látin sitja í fyrirrúmi. Það hefur líka sýnt sig að margur
kann að meta það. Einu bókmenntaverðlaunin, sem
veitt eru hér á landi, eru menningarverðlaun DV. í ár var
það Thor Vilhjálmsson, sem fékk þau, fyrir þýðingu
sína á skáidsögu André Malraux, Hlutskipti manns.
Útgefandi var Svart á hvítu. Fræðsluráð verðlaunar líka
bestu íslensku barnabókina og bestu þýðingu á barna-
bók. Indriði Úlfsson hlaut verðlaunin fyrir bestu barna-
bókina, og Böðvar Guðmundsson fyrir þýðingu sína á
bók Roalds Dahl, Kalli og sælgætisgerðin, sem Svart á
hvítu gaf út. Af öðrum útgáfubókum Svart á hvítu má
nefna Slangurorðabókina, Sérherbergi eftir Virginíu
Woolf, og tvö íslensk smásagnasöfn, Sjö fréttir eftir
Sigurð Á. Friðþjófsson og Tíu myndir úr lífi þínu eftir
Vigdísi Grímsdóttur.
Nú er Svart á hvítu nýbúið að
stofna bókafélag, sem býður félags-
mönnum sínum 50% afsátt af bók-
unum. Eina skilyrðið, sem félags-
menn þurfa að uppfylla er að kaupa
þrjár bækur við inngöngu í félagið.
Félagsmenn þurfa ekki að eiga á
hættu að fá heimsendar bækur,
sem þeir gleyma að afpanta, einsog
í hinum bókaklúbbunum, því eng-
inn fær bók heimsenda, nema hann
panti hana sérstaklega.
Við ákváðum að heimsækja
starfsmenn Svart á hvítu til að for-
vitnast um stöðu bókaútgáfunnar í
dag. Húsakynni fyrirtækisins eru í
tveim herbergjum við Borgartún.
Þar er lager útgáfunnar og skrif-
stofa. Á skrifstofunni sitja þeir
Björn Jónasson og Guðmundur
Þorsteinsson. Þegar blaðamaður
birtist voru þeir í hrókasamræðum
um stöðu íslenskrar tungu í dag.
Stóð Guðmundur á því fastar en
fótunum að þeir sem væru um
þrítugt í dag tilheyrðu síðustú kyn-
slóðinni, sem hefði lært almenni-
lega íslensku en Björn var á önd-
verðum meiði. sagði að sú kynslóð
sem væri að alast upp í dag væri
miklu betur undirbúin til að geta
tjáð sig, hvort sem það væri í skrif-
uðu máli eða myndmáli. Að hans
mati erum við á leiðinni inní nýtt
menningarskeið.
Blaðamanni var boðið upp á
kaffi og áður en hann vissi af var
hann krafinn svara um álit sitt á
þessu máli. Hann var hinsvegar
ekki á því að sitja fyrir svörum,
hann var þarna mættur til að rekja
garnirnar úr þeim félögum. Hann
varpaði því fram fyrstu spurningu
sinni.
Kostir og gallar
bókaklúbba?
Björn: Það hefur komið í ljós að
bóksala hefur hingað til fyrst og
fremst byggst upp á gjafabókum í
kringum jólin. Þetta er að breytast.
Bókaklúbbarnir byggja á allt öðr-
um markaði. í gegnum þá kaupir
fólk bækur handa sjálfu sér.
Guðmundur: Bókaklúbbarnir
hafa það í för með sér að verð á
bókum lækkar. í fyrsta lagi vegna
þess að smásöluálagning bóksalans
hverfur úr dæminu. I öðru lagi
vegna þess að auglýsingakostnaður
minnkar. Hingað til hefur auglýs-
ingakostnaðurinn verið einn stærsti
útgjaldaliðurinn í útgáfu bóka, oft
Aquaseal
Þakpappinn
-séhugsaötilframtíðarinnar
Þegar hús er byggt, eða þegar þak
húss er lekt, verður að hugsa málið
vel. Vanda vinnubrögðin og velja
rétt þakefni. Hvað þakpappa
varðar er valið einfalt:
Aquaseal þakpappinn ervandaður
tjöruríkurog sandborinn.
Þakpappinn ertil í eftirtöldum
gerðum:
1 B 28 kg. 20x 1 m. undirpappi
f. bárujárn
1 B 36 kg. 20x 1 m. undirpappi f. asfalt
1 E36 kg. 10x1 m. yfirpappi f. asfalt
Einnig asfalt í 45 kg. pakkningum
og sterkir loftventlar úrtrefjaefni.
OLÍUVERSLUN ÍSLANDS HF.
HAFNARSTRÆTI 5-REYKJAVÍK
SÍMI SÖLUDEILD 24220 (RÁÐGJÖF)
SÍMI BIRGÐASTÖÐ 33533 (PANTANIR)
á tíðum meiri en allur annar
kostnaður við bókina. í þriðja lagi
verður upplagið stærra og það leið-
'ir ósjálfrátt til þess að verðið lækk-
ar.
En eru engar neikvæðar hliðar á
bókaklúbbunum?
Jú, segir Guðmundur oger mikið
niðri fyrir. Þar sem bókaklúbbarnir
byggjast upp á því að félagar séu
sem flestir, reynir útgáfa klúbbsins
að gera öllum til hæfis, en í því felst
sú hætta að raunverulega engum er
gert til hæfis. Þetta kann að
hljóma sem öfugmæli. En hver er
sameiginlegur smekkur og áhuga-
mál 1000 manns? Seinni heims-
styrjöldin? Kynlífsbækur? Mat-
reiðslubækur? Alfræðisöfn? Dauð-
hreinsað og yfirborðskennt fjöl-
þjóðaprent, sem særir engan, lætur
alla ósnortna og getur engan veginn
talist boðleg vara fyrir upplýsta al-
þýðu.
Hugsjónamenn
Þegar litið er á útgáfuna tekur
maður eftir því að þið virðist hafa
mjög markaða útgáfustefnu. Er
það hugsjónin sem ræður ferðinni?
Björn: — Við höfum ekkert á
móti afþreyingarbókum, hasarbók-
um, reyfurum og rómönum. Við
erum bara á móti lélegum bókum.
Sérhvert bókmenntaform á sér sína
snillinga og undirmálsmenn. Það er
reginfirra aft skemmtileg bók þurfi
að vera léleg bók. Já, við erum hug-
sjónarmenn í þeim skilningi, að við
þrútnum af trega í hvert skipti sem
við sjáum Zi milljón sólundað í út-
gáfu lélegrar bókar. Þess vegna
kappkostum við að gefa út góðar
bækur, jafnt innlendar sem þýddar
og leggjum mikla áherslu á að
bækurnar séu þýddar afhæfufólki,
sem sést best á því hverjir hafa séð
um það hjá okkur.
Eftir að við stofnuðum Bóka-
félagið höfum við uppgötvað að ís-
land er fullt af hugsjóna
En hver er þá staða ðtrrl!?.,j.nurTL/
dag í samkeppni við aðra miðla,
einsog t.d. vídeó og sjónvarp?
Guömundur: — Allt frá því að
útvarpið kom til skjalanna, hefur
bókin verið talin feig. Svo var ekki
þá og þetta á ekki heldur við nú.
Óhjákvæmilega fær bókin sam-
keppni af þessum nýju miðlum, t.d.
vídeói, tölvuspilum og aukinni
myndvæðingu samfélagsins. En
ekkert af þessu kemur í staðinn fyr-
ir bókina. Þessir miðlar bjóða ekki
upp á sömu upplifun og lestur
góðrar bókar. Meðan sú upplifun
fæst ekki öðru vísi, lifir bókin.
Framtíðarverkefni
bókaútgáfunnar
á íslandi?
Björn: — íslenskri bókaútgáfu
stafar mest hætta af útlendum,
ódýrum bókum. Fólk kaupir sér
bókmenntir á ensku. Þar er fram-
boðið mest. Þar geturðu fylgst með
því, sem er að gerast í bókmenntum
heimsins. Þessvegna er það mark-
mið okkar og verkefni bókaútgáfu
á íslandi almennt, að fylgjast
grannt með því sem er að gerast í
bókmenntum samtímans. Við á
Svart á hvítu viljum vinna að því að
gera rjómann af bókmenntum sam-
tímans að íslenskum bókmenntum
með vönduðum þýðingum. Þeir
sem styðja okkur í þessari viðleitni,
styðja íslenska menningu.
En hvað er þá á döfinni í bóka-
klúbbum?
Guðmundur: — í byrjun júní
kemur út hjá okkur fyrsta tölublað
af nýju bókmenntatímariti, sem er
kennt við útgáfuna. Allir félags-
menn fá það sent ókeypis heim, auk
þess sem við munum dreifa því
víða. í bókmenntatímaritinu verð-
ur getið um ný tilboð frá okkur, t.d.
munum við bjóða upp á ritsafn
Málfríðar Einarsdóttur á kjara-
verði. Ýmislegt annað verður einnig
í boði, t.d. síðasta bók Péturs
Gunnarssonar. Nú svo erum við
þegar farnir að huga að haustinu,
en enn er þó of snemmt að upp-
Ijóstra nokkru um þær bækur, sem
þá koma frá okkur. Það get ég þó
fullyrt að það verða vandaðar bæk-
ur, sem munu gleðja íslenska bóka-
sælkera.
Sáf.
Eiður 1
skattsvika
3. — um aðgerðir gegn skattsvik-
um,
4. — fríiðnaðarsvæði við Keflavík-
urflugvöll
5. — skipulagðar aðgerðir gegn
fíkniefnainnflutningi,
6. — lagahreinsun og samræming
laga,
7. — athugun á veiðimöguleikum
íslenskra skipa í erlendum
fiskveiðilögsögum.
8. — afnám bílakaupafríðinda
embættismanna,
9. — könnun á orsök hins háa raf-
orkuverðs.
„Stjórnarflokkarnir aftur á móti
hafa ekki sýnt neinn vilja til breyt-
inga á þeim kerfismálum sem við
höfum lagt svo mikla áherslu á, þeir
virðast ekki þekkja nein önnur ráð
en að ráðast á kjör launafólks og
ekki síður á þá félagslegu þjónustu
sem Alþýðuflokkurinn hefur
flokka mest barist fyrir og stuðlað
að. Þróun síðustu mánaða sýnir að
óánægja landsmanna fer vaxandi,
sérstaklega meðal hinna lægst
launuðu. Fólk er æ meir að átta sig
á því fyrir hvar þessi stjórn stendur,
sérstaklega nú þegar öll læknis-
þjónusta og lyf hafa hækkað í
verði, en það bitnar auðvitað harð-
ast á hinum lægst launuðu, elli- og
örorkulífeyrisþegum og öðrum
þeim þjóðfélagshópum sem við
lökustu aðstæður búa. Það er virki-
lega ráðist á garðinn þar sem hann
er lægstur" sagði Eiður.