Alþýðublaðið - 08.09.1984, Síða 8

alþýðu-
nmrj
Laugardagur 8. september 1984
Útgefandi: Blart h.f.
Stjórnmálaritstjóri og ábm.: Guómundur Árni Stefánsson.
Ritstjórn: Friörik Þór Guómundsson og Siguróur Á. Friðþjófsson.
Skrifstofa: Helgi Gunnlaugsson og Halldóra Jónsdóttir.
Auglýsingar: Eva Guömundsdóttir.
Ritstjórn og auglýsingar eru að Ármúla 38, Rvík, 3. hæð.
Sími:81866.
Setning og umbrot: Alprent h.f., Ármúla 38.
Prentun: Blaðaprent, Síðumúla 12.
Áskriftarsíminn
er 81866
„Þú getur ekki iifað eins
og Repúblikani í Banda-
ríkjunum nema þú greiðir
atkvæði eins og Demó-
krati“.
Kosningabaráttan í Bandaríkj-
unum er hafin fyrir alvöru. Augu
manna hafa einkum beinst að fram-
bjóðanda Demókrataflokksins í
embætti varaforseta, Geraldine
„Gerry“ Ferraro, en hún hefur mik-
ið til skyggt á forsetaefni flokksins,
Walter „Fritz“ Mondale. í byrjun
þótti það mjög svo heilladrjúgt
skref hjá Mondale að velja kven-
mann sem varaforsetaefni, en síðan
leit um tíma út fyrir að fjölmiðlar
ætluðu að eyðileggja þann leik með
því að fjalla ítarlega um skattamál
hennar og eiginmanns hennar. Ferr-
aro svaraði fullum hálsi og varðist
svo vel að þetta mál er ekki talið
munu hafa mikil áhrif á útkomu
Mondales og hennar í kosningun-
Áhugaleysið á undan-
haldi?
Undirritaður varð fyrir þeirri
fróðlegu reynslu að fara á útifund í
Seattle í Washington-fylki þar sem
Gerry Ferraro kom við fyrir
skömmu í kosningabaráttunni.
Bandaríkjamenn þykja ekki allt of
áhugasamir um stjórnmál og fyrir-
fram var mér sagt að búast mætti
við í mesta lagi um 5000 manns á
fundinn, það þætti gott. Það kom
því mér og samferðamönnum mín-
um verulega á óvart þegar í ljós
kom að um 20.000 manns voru
mættir til að hlýða á þessa vösku
konu flytja barátturæðu. Það var
greinilegt að Washingtonbúar voru
einhuga orðnir í kosningabarátt-
unni og kunnu vel að meta að það
skyldi vera kona sem í framboði
var. í prófkjöri Demókrata vann
Hart yfirburðasigur í fylkinu.
Þegar Ferraro steig upp í pontu
kvað við geysilegur fögnuður. Ótal
spjöld voru á lofti með hinum ýmsu
slagorðum. Skammt frá þar sem ég
stóð voru nokkrir Reagan-sinnar
með sín spjöld á lofti þar sem þeir
reyndu að láta til sín heyra. Spjöld
Reagan-sinnanna voru fljótlega rif-
in niður, en ekki kom þó-til óláta.
Reagan-sinnarnir Iæddust hljóð-
lega burt, þetta var ekki þeirra tími.
„Eigum við að veita Bandaríkj-
unum þá stjórn sem þessi þjóð á
skilið og heimurinn b'íður eftir?l‘
spurði Gerry Ferraro í inngangsorð-
um sínum og áheyrendur svöruðu
svo undir tók í allri miðborginni.
Þeir vildu það svo sannarlega. Ferr-
aro sagði að á ferðalagi sínu um
vesturströnd Bandaríkjanna hefði
hún fengið þau skilaboð frá kjós-
endum að það væri kominn tími til
að skipta um stefnu hjá bandarísk-
um stjórnvöldum, kominn tími til
að hætta að taka að láni frá fram-
tíðinni og að byrja að byggja upp
framtíðina. Reagan-stjórnin væri
komin úr snertingu við þjóðina og
hefði svikið bandarískar hefðir.
Allir forsetar, nema R.R.
„Allir forsetar frá Franklin
Roosevelt hafa af einlægni trúað á
gildi félagslegs öryggis — en ekki
Ronald Reagan. Allir forsetar frá
Teddy Roosevelt hafa verndað um-
hverfi Bandaríkjanna í þágu fram-
tíðarinnar í stað þess að gjörnýta
það í þágu dagins í dag, nema Ron-
ald Reagan. Allir forsetar frá John
F. Kennedy og Lyndon Johnson
hafa skilið að fjárfesting í menntun
er fjárfesting í framtíð okkar, nema
Ronald Reagan. Allir forsetar síð-
astliðin 50 ár hafa vitað að þjóð
okkar getur ekki þrifist vel ef
bændurnir þrífast ekki vel, nema
RonaldjReagan. Hver einasti forseti
sem hefur verið í snertingu við
bandarísku þjóðina hefur Iátið
___________Friðrik Þór Guðmundsson:_____________
Þeir grínast
um kjarnorkustríð
í Hvíta húsinu
Af fjölmennum fundi Geraldine Ferraro
í Seattle í Bandaríkjunum
fjölskyldumálin til sín taka, nema
Ronald Reagan. Og enginn forseti
frá byrjun kjarnorkualdarinnar
hefur viðhaft kærulausari afstöðu
til kjarnorkustyrjaldar þar til kom
að Ronald Reagan“
Hér kváðu við gífuleg fagnaðar-
læti, áhéyrendur vissu hvað Ferraro
var að fara. Skömmu áður hafði
Reagan viðhaft þau fleygu orð
frammi fyrir þjóðinni í útvarpi: Að
búið væri að afskrifa Sovétrikin og
byrjað yrði að sprengja eftir fimm
mínútur. -
„Og þeir grínast með kjarnorku-
stríð í Hvíta húsinu“, sagði Ferraro.
„En bandamenn okkar í Evrópu,
sovéska þjóðin og okkar fólk hér
heima — hlæja ekki. Bandaríska
þjóðin vill ekki lélega brandara um
stríð. Hún vill raunhæfa þróun í átt
til friðar. Bandaríska þjóðin vill
ekki nýja vopnavæðingu í himin-
geimnum, hún vill stöðva vopna-
væðinguna hér á jörðu niðri. Ög ef
þessi stjórn getur ekki hætt að
Geraldine Ferraro á fullu.
skiptast á móðgunum og byrjað að
ræða tillögur þá er kominn tími til
að skipta á þessari stjórn fyrir aðra
sem vill..“
Undirritaður var þegar hér var
komið farinn að skilja vel hvers
vegna Ferraro hefur skyggt á for-
setaframbjóðandann Mondale.
Hann hefur ekki þótt mikill ræðu-
maður, þó batnandi fari. En Gerry
Ferraro hreif áheyrendur með sér í
hverju orði. Næst vék hún að því
hvort Reagan-stjórnin gæti talist í
sanngjarnara lagi.
Er það sanngjarnt?
„Þegar efnahagsleg stefnumörk-
um byggist á því að byrja á því að
ræna fólk vinnu sinni og síðan að
fjármagna efnahagslegan bata með
gífurlegum fjárlagahalla, er það
sanngjarnt? Þegar 6 milljón fleira
fólki 'er þrýst undir fátækramörk frá
því þessi stjórn tók við, er það sann-
gjamt? Þegar þessi stjórn reynir að
koma á (kynþáttalega) aðskildu
skólakerfi með skattpeningum
okkar, sem síðan sker niður náms-
lán barna okkar, er það sann-
gjarnt? Þegar litið er á félagsleg út-
gjöld sem sjálfsagða niðurskurðar-
liði, en það kemur á óvart að her-
gagnaiðnaðurinn gefi út 9600 doll-
ara reikninga fyrir einfaldan bolta
og ró, er það sanngjarnt?“.
Hér kvað við hláturblandaður
fögnuður. Skömmu áður hafði
komið í ljós í umræðum um glatað
fé í hernaðarútgjöldunum að fyrir-
tæki nokkurtí hergagnaiðnaðinum
hafði á grófan hátt svikið út úr hinu
opinbera 9600 dollara með því að
senda reikning sem þegar til alls
kom var aðeins fyrir nokkrum bolt-
um og róm. Þetta dæmi hefur sann-
fært marga um að ekki sé allt með
felldu með hin gífurlega miklu
hernaðarútgjöld Bandaríkjanna.
Er nema von, því frá því Reagan-
stjórnin tók við hafa hernaðarút-
gjöld vaxið um það bil jafn mikið
og búið er að skera niður félagsleg
útgjöld. Hætt er við því að einhverj-
ir stjórnarsinnar í ríkisstjórn og á
þingi hafi fengið martraðir um
bolta og rær þegar þetta dæmi var
rakið ítarlega í fjölmiðlum. íbúar
Washington-fylkis taka svona mál
alvarlega, sérstaklega Seattle-búar,
sem margir hverjir vinna hjá Bo-
eing-verksmiðjunum, sem eru
einna stærsti hergagnaverktakinn
þar vestra.
„Ég hef trú á því að bandaríska
þjóðin vilji að leiðtogar sínir hlíti
leikreglum er gildi fyrir alla.
Bandaríska þjóðin vill efnahags-
lega velgengni, en ekki bara fyrir
suma, heldur alla. Bandaríkjamenn
vilja sterkasta varnarkerfi í heimi,
en þeir vita einnig að það verður að
grundvallast á hæfasta efnahags-
kerfi í heiminum. Og Bandaríkja-
menn vilja að leiðtogar sínir hætti
að tala eintóma þvælu og byrji að
tala af viti um hvað gera þurfi til að
koma taki á óstjórnlegan fjárlaga-
halla“.
Hið stóra gat
Þó götin séu stór hjá honum A1
bert okkar Guðmundssyni þá eru
þau enn stærri hjá Reaganstjórn-
inni þegar tekið er mið af hinni
frægu höfðatölu. Útgjöldin vestra
eru 200 milljörðum dollara meiri en
tekjurnar. Næst víkur Ferraro að
skattamálunum sem hafa verið
Reagan-stjórninni erfið:
„Við höfum orðið vitni að fyrstu
tveimur kosningarökræðum þess-
arar kosningabaráttu. Fyrst reifst
herra Reagan við herra Bush. Herra
Reagan sagði að þeir myndu ekki
hækka skatta.en síðan sagði herra
Bush að svo géSU farið. í þeim rök-
ræðum trúði ég herra Bush... Síðan
skiptist herra Reagan á skoðunum
við herra Reagan. Hann sagði að
hann hefði engar áætlanir uppi um
að hækka skatta, en þó gæti svo
Framhald á 7. síðu