Alþýðublaðið - 21.12.1984, Page 1

Föstudagur 21. desember 1984 225. tbl. 65. árg.
Kjartan Jóhannsson um söluskattshœkkunina:
Alvitlausasta
leiðin var farin
Fjárlögin:
Öll markmiðin
brugðist
hafa
Alþýðubiaðið greindi í vikunni
frá breytingatillögum Alþýðu-
flokksins við fjárlög ríkisstjórnar-
innar fyrir 1985 og enn hafa bæst
við breytingatillögur.
Sameiginlega flytja þingmenn
Alþýðuflokksins breytingatillögur í
15 liðum, sem hér hefur verið greint
frá. Jóhanna Sigurðardóttir flytur
ásamt Guðrúnu Helgadóttur,
Guðrúnu Agnarsdóttur og Guð-
mundi Einarssyni tillögu um að í
fjárlögunum verði gert ráð fyrir 1,5
Fjárveitinganefnd hefur sem
kunnugt er lagt fram breytingatil-
lögu við fjárlögin, sem hækka út-
komutölu þeirra um nálægt 2%.
Hefur Pálmi Jónsson, formaður
nefndarinnar, lýst því yfir að hann
sé þokkalega ánægður með hversu
viðbótin er lítil, en gefið í skyn að
viðbætur vegna ákvörðunar ríkis-
stjórnarinnar hafi verið helst til
miklar.
Hvað sem um breytingatillögur
nefndarinnar almennt má segja er
ljóst að henni hefur þótt sem fram-
lögum til „æðstu stjórnar ríkisins"
hafa verið stillt um of í hóf. Þannig
á að verða sú breyting frá uppruna-
legu frumvarpi að til forseta Islands
milljóna króna framlagi til fíkni-
efnadeildar lögreglustjórans í
Reykjavík og aðrar 1,5 milljónir til
sérstakra aðgerða gegn eiturlyfjum.
Sömu þingmenn, að viðbættum
Helga Seljan, flytja tillögu um að
framlag til Framkvæmdasjóðs
fatlaðra hækki úr 40 milljónum í 75
milljónir króna og að framlag til
Erfðasjóðs hækki úr 19,4 milljón-
um í 25 milljónir króna. Jón Bald-
vin Hannibalsson flytur þá breyt-
ingatiílögu að framlag til húsfrið-
bætast 3.2. milljónir króna, annars
vegar vegna opinberra heimsókna
og hins vegar vegna viðhalds fast-
eigna. Þá þótti við hæfi að bæta við
útgjöld Alþingis alls 10 milljónum
króna, mest vegna skrifstofu- og
rekstrargjalda og vegna Norður-
landaráðs, sem og vegna útgáfu Al-
þingistíðinda, en nefndin lét sér
nægja 180 þús. kr. viðbót vegna
„sérfræðilegrar aðstoðar fyrir
þingflokka.
Og ríkisstjórnin á að fá sína
launahækkun, alls eiga laun ráð-
herranna að hækka úr 14 milljón-
um 380 þúsund í 14 milljónir 830
þúsund eða um 450 þúsund krónur.
unar Viðeyjarstofu og Nesstofu
hækki úr 750 þúsundum króna í 5
milljónir 750 þús. kr. Jóhanna
Sigurðardóttir, ásamt öðrum kon-
um í hópi þingmanna, flytja tillögu
um að „85-nefndin“ svokallaða,
samstarfsnefnd í lok kvennaáratug-
ar Sameinuðu þjóðanna, fái einnar
milljón króna framlag á fjárlögum.
Eiður Guðnason flytur ásamt þeim
Gunnari G. Schram og Haraldi
Ólafssyni tillögu um að 65 þúsund
krónum verði varið til Félags Sam-
einuðu þjóðanna á Islandi. Loks
má geta breytingatillögu frá Hjör-
leifi Guttormssyni og Karvel Pál-
masyni þess efnis, að nýr liður bæt-
ist við í tekjuöfluninni: Tekjur af
hækkun raforkuverðs til stóriðju,
sem samtals á að nema um 356
milljónum króna, sem og að út-
gjöld til lækkunar á húshitunar-
kostnaði hljóði upp á 556 milljónir
króna.
Nú eru þingmenn teknir til við
þriðju umræðu um fjárlögin og
ljóst er að frumvarpið er stöðugt að
breytast. Minnihluti fjárveitinga-
nefndar, sem skipa þau Karvel
Pálmason, Geir Gunnarsson,
Kolbrún Jónsdóttir og Kristín Hall-
dórsdóttir, segir meðal annars í
nefndaráliti um fjárlögin að heild-
arstefnan í peninga- og fjármálum
hins opinbera sé í ráðleysi. Ríkis-
stjórnin hefði sett þrjú meginmark-
mið: Að láta minnkandi þjóðar-
tekjur nægja fyrir útgjöldum, að
hætta eyðsluskuldasöfnun erlendis
og að ná jöfnuði í viðskiptum og
þjónustu við útlönd. Ekkert af
þessum markmiðum hefur náðst:
1. Stefnt er að því að afgreiða fjár-
Framhald á bls. 2
Minni hlutinn í fjárhags- og við-
skiptanefnd lagði til að 0,5%
hækkun ríkisstjórnarinnar á sölu-
skattinum yrði felld. Það var
Kjartan Jóhannsson, sem gerði
grein fyrir áliti minnihlutans. í
ræðu sinni sagði Kjartan m.a. að
menn skyldu veita því athygli að
formaður þingflokks Framsóknar,
Páll Pétursson og varaformaður
Sjálfstæðisflokksins, Friðrik
Sófusson, ljá þessu máli ekki allan
stuðning sinn, heldur undirrita
málið með fyrirvara.
Söluskattstillaga stjórnarinnar
náði þó fram að ganga. Stjórnarlið-
ar létu kúska sig til hlýðni að
Eyjólfi Konráð Jónssyni undan-
skildum.
Það er hins vegar rétt að gera
grein fyrir efnisatriðum þessa máls
og verður hér drepið á nokkur
efnisatriði í ræðu Kjartans Jó-
hannssonar.
Hann gerði að umtalsefni þær
forsendur sem frumvarpinu um
söluskattshækkunina fylgdu. í
fystu hefði verið áætlað að hálft
prósentustig gæfi 200 milljón
króna tekjuauka fyrir ríkissjóð.
Síðan hefði sú upphæð hækkað í
250 milljónir með einu pennastriki.
Fyrir skömmu var tekin fyrir í
Bygginganefnd Reykjavíkurborgar
umsókn Hagkaups um leyfi til að
byggja verslunar- og skrifstofuhús
úr steinsteypu við Kringluna i nýja
miðbænum.
Umsókninni var á fundinum
frestað, en ljóst er að samkvæmt
áætlunum er hér ekki um neitt smá-
smíði að ræða. Umsóknin hljóðar
upp á þriggja hæða stórmarkað, 1.
hæðin á að vera 12.993 fermetrar, 2.
hæðin 12.162 fermetrar og sú þriðja
4.110 fermetrar og er byggingin
fyrirhugaða alls 157.200 rúmmetr-
ar. Stórtækir menn í Hagkaupum.
Þá gat Kjartan þess að það hefði
hrokkið upp úr einum embættis-
manni í fjármálaráðuneytinu að
áætlaðar tekjur af söluskattinum á
næsta ári væru 10,3 milljarðar kr. í
fjárlagafrumvarpinu hins vegar
væri gert ráð fyrir 8,4 milljónum
vegna söluskattsins. Og Kjartan
sagði orðrétt í þessu sambandi:
Menn hljóta auðvitað að spyrja sig,
Framhald á bls. 2
Á sama fundi byggingarnefndar-
innar var tekin fyrir umsókn Sam-
bands ungra jafnaðarmanna um
leyfi til að byggja skrifstofu-, versl-
unar- og félagsheimlisbyggingu úr
steinsteypu á lóðinni við Laugaveg
163. Fyrirhuguð stærð er sem hér
segir:
Kjallari 527.2 fermetrar (bíla-
geymsla og verslanir), 1. hæð 370.4
fermetrar (verslanir og félags-
heimili), 2. og 3. hæð hver 394.3
fermetrar, alls um 5.795 rúmmetrar.
Umsókninni var frestað á meðan
málið er kynnt fyrir eigendum
Laugavegar 161, 159a og 160.
Fjárveitinganefd:
Æðsta stjórmn
gleymdist ekki
Hagkaup:
Risamarkaður
við Kringluna
Við eigum rétt á skýrari svörum
„Eins og mér er Ijóst að yður er
kunnugt hefur það um langt ára-
bil verið fastmótuð stefna
Atlantshafsbandalagsins og
Bandaríkjanna að játa hvorki né
neita heimildargildi skjala sem
sögð eru trúnaðarskjöl Banda-
ríkjanna eða bandalagsins"
Þannig hefst svar ríkisstjórnar
Bandaríkjanna við fyrirspurn
Geirs Hallgrímssonar, utanríkis-
ráðherra, um það hvort til séu
skjöl undirrituð af forseta Banda-
ríkjanna þar sem Bandaríkjaher
er veitt heimild til að flytja 48
kjarnorkudjúpsprengjur til ís-
lands á stríðstímum.
Forsögu þessa máls er óþarfi að
rekja, hún er mönnum enn í
fersku minni því þó nokkuð fjöl-
miðlafár spannst i kjölfar þess að
William Arkin kom með þessar
upplýsingar og afhenti ríkis-
stjórninni afrit af þessum skjöl-
um.
í svari Bandarískra stjórnvalda
stendur einnig: „Um leið og mér
hefur verið falið að ítreka að
Bandaríkin hafa í einu og öllu far-
ið eftir og munu halda áfram að
fara eftir ákvæðum varnarsamn-
ingsins við Island frá 1951 og sam-
þykkt Atlantshafsbandalagsins
varðandi staðsetningu kjarna-
vopna sem áskilja að sérhver
heimild til Bandaríkjahers til þess
að flytja kjarnavopn til íslands
muni aðeins vera veitt að fengnu
samþykki íslensku ríkisstjórnar-
innar.“
Einsog sjá má, þá eru ekki gefin
hér nein svör við því hvort þetta
leyniskjal sé til. Það er fastmótuð
stefna Bandaríkjanna og Atlants-
hafsbandalagsins að „játa hvorki
né neita heimildargildi skjala, sem
sögð eru trúnaðarskjöl". Við
erum því engu nær um það hvort
þessi áætlun sé til. í seinni hluta
svarsins er hinsvegar ítrekað að
hér verði ekki staðsett kjarnavopn
nema „að fengnu samþykki ís-
lensku ríkisstjórnarinnar".
Það er yfirlýst stefna íslend-
inga að hér verði aldrei staðsett
kjarnavopn, eða eldflaugar, sem
gefa borið slík vopn, hvorki á frið-
artímum né þegar stríðsástand
ríkir. í byrjun þessa mánaðar
lögðu þingmenn úr öllum þing-
flokkum fram þingsályktunartil-
lögu til að árétta þessa stefnu auk
þess sem þeir lögðu til að kosin
yrði sjö manna nefnd, sem kann-
aði hugsanlega þátttöku íslands í
umræðu um kjarnorkuvopnalaus
Norðurlönd. Þarna myndaðist
þverpólitísk samstaða um þetta
mikilvæga mál og voru flutnings-
menn bæði úr röðum hernáms-
andstæðinga og þeirra sem
hlynntir eru aðild íslands að
Atlantshafsbandalaginu og veru
varnarliðsins hér. Þarf reyndar
engan að undra það því að í könn-
un sem Ólafur Þ. Harðarson gerði
um afstöðu íslendinga til þessara
mála, kom vilji þjóðarinnar mjög
berlega í Ijós. Islendingar vilja
ekki og munu aldrei samþykkja
að landið verði notað sem skot-
pallur fyrir útrýmingarvopn.
Sé yfirlýsing bandarískra
stjórnvalda skoðuð í þessu ljósi
verður að viðurkennast að hún er
alls ekki nógu afdráttarlaus. Við
höfum lýst þvi yfir að hér verði
aldrei staðsett kjarnorkuvopn.
Utanríkisráðherra á því að
krefjast skýrari svara. Ef ekki er
hægt að fá þessi skjöl staðfest á
hann að heimta afdráttarlausa
yfirlýsingu um að hér á landi, eða
í hafinu í kring, verði aldrei stað-
sett kjarnavopn og sú yfirlýsing
verður að vera án allra varnagla.
Það er mikilvægt að við íslend-
ingar séum vakandi um þessi mál,
hver svo sem afstaða okkar til
varnarliðsins er. Við megum ekki
láta þá ógæfu dynja yfir okkur að
land okkar verði vettvangur fyrir
hráskinnsleik stórveldanna.
Hátíð friðarins er nú haldin í
skugga ógnar. Við verðum að gera
allt sem í okkar valdi stendur til að
bægja þeirri ógn frá.
Sáf.