Alþýðublaðið - 21.12.1984, Blaðsíða 2

Föstudagur 21. desember 1984
—RITSTJ ÓRNARGREIN ■■ ■■■■■■■■■■■.
Hraðsuða á þingi
Það er eins og sumu sé ekki hægt að breyta,
enda þótt allir séu sammála um nauðsyn við-
komandi breytinga. Þannig er um starfshætti
Alþingis. Árum og áratugum saman hefurþjóö-
in horft upp á furðuleg vinnubrögð á Alþingi,
sem birtast í því aðánokkrumdögum fyrirjóla-
leyfi og síöan aftur á fáeinum dögum fyrir
þingslit á vorin, þá umtumast öll starfsemi
innan þinghússíns. Þá eru stórmál afgreidd á
færibandi, án viðhlítandi umræðu og athugun-
ar. Og ævinlega er skýringin sú, að tímapressa
hafi kallað fram þessa færibandaafgeiðsiu.
Þingmenn sjálfir hafa margoft viðurkennt að
vinnubrögð af þessu tagi væru óverjandi og
meðöllum tiltækum ráöum yrði að skipuleggja
störf þingsins þannig að ekki kæmi til þess að
Hver islendingur skuldar 200 þúsund krónur
I útlöndum. Hér er um glfurlegar upphæðir að
ræða, sem bersýnilega á aó velta yfir á kom-
andi kynslóðir — arftakana. Þessar skuldir
hafa farið stighækkandi á slðustu árum og
ekkert bendirtil þess að núverandi stjórnvöld
vilji reyna að stemma stigu við þeirri óheilia-
þróun. Þvert á móti á að auka enn skuldabyrð-
ina frá þvl sem var. Það birtist glöggt í fjárfest-
inga- og lánsfjáráætlun rlkisstjórnarinnar.
löggjafarvaldið þyrfti að renna í gegn mikil-
vægum málum á mettíma vegna einhverra til-
búinna tímatakmarkana.
Alþýðublaðið bendir á þessi mál nú, vegna
þess að einmitt síðustu dagana hefur allt verið
sem i suðupotti á Alþingi. Jólin framundan og
fjöldamörg mál verður að afgreiða fyrir frí þing-
manna. Fjárlagafrumvarpið tekur vitanlega
mikinn tima þingmanna, enda tekur það frum-
varp til svo margra óilkra þátta þjóðfélagsins.
En þau eru langtum fleiri stórmálin sem hafa
verið keyrð áfram á Alþíngi á liönum dögum.
Hér veröur ekki farið ofan I saumana á tillög-
um til úrbóta á þessum afleitu vinnubrögðum
á Alþingi, en á það minnt að innan þings sem
Jafnaðarmenn hafa mjög varað við aukinni
erlendri skuldasöfnun og bent á þá hættu sem
henni er samfara. Það er óhætt að fullyrða það
umbúöalaust, aö með óbreyttri þróun þessara
mála, þá er veriö að stefna efnahagslegu sjálf-
stæði islensku þjóðarinnar I stórhættu. Það
verður að stíga á hemlana, hvað þetta varðar. Ef
svo fer fram sem verið hefur, þá verða íslend-
ingar bókstaflega háðir erlendum skulda-
drottnum.
utan hefur verið bent á leiðir í þeim efnum. Hitt
er mikilvægast að þingheimur taki sér tak og
breyti vinnuháttum á þann veg, að til fyrirmynd-
ar verði. Eitt iítíð atriði, sem oft hefur verið
nefnt, gæti fært þessi mál i betra horf, og það
er að allar nefndir þingsins starfi jafnar og bet-
ur yfir allan þingtímann, en ekki að þær sitji
aðgerðarlausarmeiraog minnaþartil tíminn er
orðinn knappur og þásé allt sett á harðasprett.
Fram að þessu hefur það farið mjög eftir
atorku og krafti formanna einstakra þing-
nefnda, hvernig þær hafa starfað. Setja þarf
nefndunum ákveðnaðri ramma um vinnubrögð
og afköst, en nú er.
—GÁS.
mann
Það er brýn nauösyn til þess að stjórnmála-
menn sem og aðrir þjóðfélagsþegnar átti sig
fyllilega á þessum vanda og bregðí skjótt við.
Of lengi hefur verið talað um þetta vandamál,
en of lítið verið gert til að mæta þv{. Raunveru-
lega ekki neitt. Þvert á móti hefur vandanum
verið velt undan eins og snjóbolta, sem sffellt
hleður utan á sig.
Mál er aö linni.
—GÁS.
200 þúsund á
Fjárlögin 1
lög með verulegum halla. Al-
menn rekstrarútgjöld rikissjóðs
hafa hækkað umfram verðlags-
breytingar.
Heildarútgjöld ríkissjóðs hal'a
aldrei verið hærri að raungildi en
t?au eru áætluð á næsta ári.
2. Á sama tima og þjóðarfram-
leiðsla hefur dregist saman um
1% á árinu 1984, en það jafn-
gildir um 670 millj. kr., hafa er-
lend lán aukist um 3055 millj. kr.
eða 4,5 sinnum meira en nemur
samdrætti í þjóðarframleiðslu.
Erlendar lántökur ríkissjóðs
voru í fjárlögum 1984 áætlaðar
1653 millj. kr. Vanáætlun út-
gjalda á fjárlögum var mætt sl.
vor með stórfelldum nýjum er-
lendum lántökum og erlendar
lántökur ríkissjóðs á næsta ári
eru í fjárlagafrumvarpinu áætl-
aðar 2600 millj. kr. Samkvæmt
framsetningu Alþjóðagjaldeyr-
issjóðsins á lántökum ríkissjóðs
1984 og 1985, á sama grundvelli
bæði árin, hækka erlendar lán-
tökur ríkissjóðs nettó um 75,9%
á næsta ári.
Það er því ekki að ófyrirsynju að
formaður Sjálfstæðisflokksins
sagði á fundi í Ólafsfirði sl.
sumar, samkvæmt heimild
blaðsins íslendings, að í fyrsta
skipti hafi nú verið tekin erlend
lán í beinan rekstur ríkissjóðs.
Það hafi valdið mismun miíli at-
vinnugreina, uppsveiflu í þjón-
ustu, verslun og byggingariðnaði
en komið niður á sjávarútvegi.
Gera verði því gangskör að því
við undirbúning fjárlaga að út-
gjöld ríkissjóðs verði ekki meiri
en tekjurnar.
Nú stefna stjórnarflokkarnir að
því að afgreiða fjárlög fyrir
næsta ár með 600—700 millj. kr.
rekstrarhalla á ríkissjóði og
auknum erlendum lántökum.
3. Viðskiptahalli verður um 3500
millj. kr. á þessu ári í stað 100
millj. kr. í þjóðhagsáætlun fyrir
árið 1984.
„Það er því ljóst að afgreiðsla
fjárlaga fyrir árið 1985 er enn
ein staðfesting á því skipbroti
stjórnarstefnunnar sem blasir
hvarvetna við í þjóðfélaginu."
Söluskattur 1
hvað er verið að vandræðast með
200 milljónir króna, þegar það
hrökkva svona tveir milljarðar upp
á borðið aldeilis óforvandis."
Síðan sagði Kjartan Jóhannsson
i ræðu sinni, að í upphafi hafi það
verið hugmynd stjórnarinnar að
hækka söluskattinn samfara
lækkun tekjuskatts. Síðan hefðu
stjórnarliðar haröneitað þessu,
þegar um var spurt. Þegar fram liðu
stundir gat ríkisstjórnin hins vegar
ekki fundið neina aðra leið til að
stoppa upp í eitthvað af götunum í
fjárlagafrumvarpinu, en hækka
söluskattinn.
Kjartan Jóhannsson sagði það
hins vegar aukaatriði hvaða ástæð-
ur stjórnarliðar reyndu að draga
fram til réttlætingar þessari hækk-
un söluskattsins. Mergurinn máls-
ins væri sá, að hér væri ætlunin að
auka skattheimtu á almenning i
landinu.
Þá sagði Kjartan Jóhannsson:
„Það heyrir nú sögunni til að fjár-
málaráðherra hefur margsinnis sagt
við fólkið í landinu, að síst af öllu
skyldi hann nokkurn tíma verða til
þess að hækka skattana á fólkinu.
Ef sú yfirlýsing á að standast, þá er
söluskattur ekki skattur!!“
Og Kjartan hélt áfram: „Ríkis-
stjórnin hefur líka lýst því yfir að
það væri höfuðmarkmið hennarað
sjá til þess að verðbólgan yrði sem
minnst í landinu. Maður hefði
haldið að þegar ríkisstjórnin hefði
slíkt markmið, þá mundi hún
gjarnan velja sér fjáröflunarleiðir,
sem hefðu litla tilhneigingu til að
fara inn í verðlagið. Hvernig má það
þá vera að það eina sem ríkisstjórn-
in getur fundið upp til að stoppa í
gatið sitt, það skuli einmitt vera sú
eina tegund af skatti og gjaldtöku
sem einmitt fer beint inn í verðlag-
ið?“
„Það er kannski ekki nema von
að ýmsum stjórnarþingmönnum
líði illa með þessá framkvæmd sína,
— og þeir segi í i£un að af öllu vit-
lausu sem ríkisstjórnin gat gert, þá
hefði þetta verið hin alvitlausasta.
Ríkisstjórnin átti nefnilega ótal
möguleika ef nauðsyn bar til að
afla viðbótartekna. Hér hafa verið
lækkaðir skattar af verslunar- og
skrifstofuhúsnæði, hér hafa verið
lækkaðir skattar á banka. Það hafa
einnig farið fram umræður um
stóreignaskatt!*
Kjartan Jóhannsson sagði enn-
fremur að cin af orsökum þess að
söluskattskerfið heldur svo illa,
sem raun ber vitni, er sú hversu
undanþágur eru margar. „Það.
hefði komið til álita,“ sagði hann,
að fækka þeim undanþágum. Það
kom mjög glögglega fram í máli
embættismanna, sem komu á fund
fjárhags- og viðskiptanefndar að
ein af skýringunum á því að sölu-
skatturinn skilaði sér ekki nógu vel,
væri hvað undanþágurnar væru
margar og flóknar og það væri
ómögulegt að henda reiður á hvað
væri söluskattsskylt og hvað ekkií1 2 3
Lokaorð Kjartans Jóhannssonar
voru eftirfarandi: „Ég skal ekki
fjölyrða öllu frekar um þetta. En ég
hygg að það sé rétt sem heyrst hefur
frá stjórnarþingmönnum að af öllu
vitlausu sem ríkisstjórnin hefði
gripið til, þá hafi þessi söluskatts-
hækkun verið það alvitlausasta. Og
það hlýtur að vera umhugsunar-
efni, að það skuli nú vera orðin
örlög þessarar ríkisstjórnar að sam-
einast í hverju málinu á fætur öðru
um það að velja vitlausustu leið-
ina“
Jólasöngvar í
Langholtskirkju
Næstkomandi föstudagskvöld
kl. 23:00 (Ath. tuttugu og þrjú)
heldur Kór Langholtskirkju jóla-
söngva í Langholtskirkju. Kórinn
flytur aðventu og jólalög og áheyr-.
endur syngja með i nokkrum lög-
um.
Tilvalinn endir á
jólainnkaupunum
Árið 1979 hélt kórinn í fyrsta
skipti jólasöngva með þessu sniði
og var þessi tími, síðasta föstudags-
kvöld fyrir jól kl. 11, valinn með
tilliti til þess að fólk gæti fullkomn-
að jólaskapið eftir jólainnkaupin,
en búðir eru opnar til kl.22:00.
Þessir fyrstu jólasöngvar voru
haldnir í kirkju Krists konungs i
Landakoti. Yfirfullt var á tónleik-
unum, svo síðan hefur þetta verið
fastur liður í starfi kórsins. Næsta
ár voru jólasöngvarnir haldnir í
fyrsta skipti í kirkjuskipi Lang-
holtskirkju og verða öllum við-
stöddum ógleymanlegir. Kirkjan
var þá ekki fokheld, en lánið lék við
okkur því við fengum „jólakorta-
veður“ —14 stiga frost og logn
—tindraði á stjörnubjartan himin
gegnum glerlausa gluggarifurnar
miíli strengjabitanna í loftinu. Allir
fengu heitt skúkkulaði í hléi, nema
þeir sem hlýddu á tónleikana af
svölum eð inn um opna glugga á
nærliggjandi húsum. — Og þá upp-
götvaðist hinn makalausi hljóm-
burður hússins.
Nú verður hlýtt
Jólasöngvarnir verða nú haldnir í
fyrsta skipti í fullbúinni kirkjunni
og enginn þarf að kvíða kulda, því
kirkjan var vígð hinn 16. september
sl. Þrátt fyrir það verður hægt að fá
sér „jólasúkkulaði" í hléinu í sal
safnaðarheimilisins. Óhætt mun að
fullyrða að engin kirkja hér á landi
hafi aðra eins aðstöðu til tónleika-
halds og Langholtskirkja, og mæl-
ingar á hljómburði sýna að hún
jafnaðst við bestu tónleikasali í
heiminum. Meðal tæknibúnaðar
má nefna að lýsingu er stjórnað frá
tölvuborði og verður það notað til
að ná fram mismundandi stemmn-
ingu í tónlistinni sem flutt verður.
Efnisskrá við allra hæfi
Einsöngvari með kórnum verður
John Speight. Bernard Wilkinson
leikur á flautu, Jón Sigurðsson á
kontrabassa og Gústaf Jóhannes-
son á orgel. Aðstoða þeir kórinn i
nokkrum alþekktum jólalögum
sem hér verða flutt í nýjum búningi
Anders Öhrwall, sem er einn þekkt-
asti kórstjóri Svía nú.
Skrifstofa Rafiðnaðarmanna Háa-
leitisbraut 68 verður lokuð í dag 21.
des. frá kl. 12.00 vegna jarðarfarar
Þorsteins Péturssonar.
Rafiðnaðarsamband íslands.
Gangbrautarljós —
Þróunarverkefni
Innkaupastofnun Reykjavíkurborgar fyrir hönd
gatnamálastjórans í Reykjavlk, auglýsir eftir inn-
lendum aöilum sem áhuga hafa á að hanna og
framleiða stýribúnað fyrir gangbrautarljós.
Frekari upplýsingar liggja frammi á skrifsíofu
vorri Fríkirkjuvegi 3, Reykjavík. Skiladagur9. janú-
ar1985.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVIKURBORGAR
FrikiVjtjuvegi 3 — Simi 25800