Tíminn - 14.06.1967, Blaðsíða 2

MIÐVIKUDAGUR 14. júní 1967
TIMINN
Þýzkir útgefendur hafa
úhuga ú íslenzkum bókum
RÆTT VIÐ ERLEND
HARALDSSON
OÓjRoykj avik, þriðjudag.
Erlendur Haraldsson, rithöf
undur og blaðamaður, er nú
staddur í stuttri heimsókn hér
á landi. Hann hefur undan-
farin ár stundað nám í sál-
fræði í Munchen, en hefur
jafnframt farið nokkrar ferðir
til Kúrdistan og dvalið með
Kúrdum og skrifað greinar fyr
ir blöð og útvanpsstöðvar í
Bvrópu um frelsisíbaráttu
þeirra og kynrnt málstað þjóð-
arinnar á Vesturlöndum, en hún
hefur átt í margra ára frels-
isstríði. Brlendur hefur einnig
skrifað bók um Kúrda, Með
uppreisnarmönnum í Kúrdis-
stan, og kom hún út á íslandi
fyrir þrem árum.
Bókin kom úit s.l. haust í
Þýzkalandi og Mkur eru til að
hún verði gefin út,í Noregi á
næstunni. í viðtali við Tímann
sagði Erlendur, að þýzka út-
gáía bókarinnar væri nokkru
lengri en íslenzka útgáfan, en
eftir að bóikin kom út hér
divaldi hann um tíma með Kúrd
um, sem þá höfðu lýst ytfir
sjláltfstæði sínu og bætti hann
nokkrum köflum við bókina.
Verða þeir einnig í norsku út-
gáíunni. s
Erlendur Haraldsson
Þegar Erlendur leitaði til
útgefenda í Þýzkalandi, til að
koma bök sinni á framfæri,
kvaðst hann hafa orðið var við
talsverðan áhuga hjá mörgum
þeirra á að gefa út íslenzkar
bækur, — en frómt frá að segja,
sagði Erl. — hafa þeir sára-
litla möguleika á að kynnast
íslenzkum nútímabókmennt-
um„ þar sem fáar bækur eru
þýddar k v ierid tvnvumál ca
erfitt er fyrir bókaforlög að fá
hæfa þýðend'ir s°m snarað geta
úr íslenzku og hafa ekki í
sinni þjónustu fólk, sem les
málið og eiga því erfitt með
að mynda sérskoðun um ís-
lenzkar bækur.
— Þýzkumælandi þjóðir telja
samtals um 100 milljónir íbúa
og gefa út fjölmarga bóka-
titla árlega og væri eitthvað
gert til að koma íslenzkum
bókmenntum á framfæri hj'á
þessum þjóðum tel ég öruggt
að útgefendur mundu fást.
— Ég get nefnt sem dæmi,
að þegar ég bauð stóru og
grónu forlagi bók mína til út-
gáfu var henni hafnað þar sem
fyrirtækið gefur aðallega út
skáldsögur, en hins vegar var
ég beðinn að benda þeim á
nýja íslenzka skáldsögu, sem
forlagið kynni að hafa áhuga
á að getfa út. Geta má þess að
þetta forlag, Herder Verlag,
gaif út allar Nonnabækurnar á
þýzlku á sínum tíma, svo að
þeir hafa nokkur kynni af ís-
lenzkum bókmenntum.
— Þegar ég var beðinn að
benda á íslenzka skáldsögu,
sem gerist á íslandi, nútímans,
datt mér strax Indriði G. Þor
steinsson í hug. Vildi svo vel
til, að nýjasta bók hans, Land
og synir var til í sænski þýð-
ingu, en hún var þýdd vegna
þess, að bókin kom til greina
við úthlutun bókmenntaverð-
launa Norðurlandaráðs. Þar
sem bókin var þegar til í þýð-
ingu á má'li sem er tiltölulega
Framhald á bls. 15.
Helrmith Reinhard yfirmaður Gestapo í Noregi fyrir rétti
SKELLIR SKULDINNI
Á YFIRBOÐARA SÍNA
NTB-Baden-Baden, 13. júní.
Fyrir rétti í Baden-Baden í
Þýzkalandi er nú fyrrverandi SS-
foringi, Hellmuth Reinhard, yfir
maður Gestapo í Noregi árin 1942
til áramóta 1945, ákærður fyrir
hlutdeild að drápum fjölda Norð
manna. Sakborningurinn neitaði
ákveðið sekt sinni fyrir réttin-
um og skcllti skuldinni á aðra.
Einnig sagði hann, að skoða yrði
mörg drápin sem stríðsaðgevðir. I
— Það var ekki ég, sem gaf skip-
un um að taka þetta fólk af lifi,
heldur var það Terboven. Sa'k-
borningurinn greip oft fram í fyr
ir dómara, en þögn hans var
djúp, þegar dómarinn las upp
gamalt skeyti frá Þýzkalandi, um
flutning á norskum Gyðingum í
útrýmingabúðir. Þetta voru skeyta I
skipti milli yðar og Þýzkalands,
Quisling, Terboven, Fehlis eða
Rediess kómu þar hvergi nærri,
sagði dómarinn. Finnið þér ekki
til ábyrgðar
Helmuth Reinhard er sérstak-
lega ákærður fyrir að bera á-
byrgð á aftöku Einar Hærland, Sig
urd Roll, ræðismanni, Gunnar
Spangen, lögtfræðingi og frá
Hammerö. Með eigin hendi skaut
Reinhard til bana Olav Sanden,
veitingahúseiganda í kjallaran-
um undir veitingahúsinu í Hokk-
sund. Þá er Reinhard einnig , á-
kærður fyrir að hafa fyrirskipað
flutning um 532 Gyðinga til út
rýmingabúðanna í Auschwitz.
Þegar ákærði var sérstaklega yf
irheyrður varðandi drápið á Olav
Sanden lcom oft til snarpra orða
hnippinga milli hanis og dómara.
Reinhard sagðist hafa skotið í
sjálfsvörn, en dómarinn benti á
vitnaframburði þess efnis, að
ekki hefði heyrzt hleyipt af öðr-
um skotum, en þeim, sem komu
úr byssu Reinhardis.
Að því er varðaði aðrar af-
tökur hélt sakborningur því fram,
að þar hafi verið um gagnaðgerðir
að ræða, svör við alls bonar
skemmdarvedkum heimavarnarliðs
ins norska. Sagðist hann aðeins
hafa fengið lista frá æðri stöðum
um það, hverja skyldi taka af
lífi.
Þá reyndi Rcinhard að verja
sig með að vísa til alþjóðaréttar
og sagði, að í Noregi hefði verið
háð stríð, þótt í litlum mæli
hefði verið. Gagnaðilinn, heima-
varnarliðið hefði okki sýnt neina
miskunn að sínu leyti.
Búizt er við, að réttarhöld í
máli Reinhards standi 1 margar
vikur.
Hópferö Islendingafelagsins
í Seattle og nágrenni til
islands 7. júní til 3. júlí
Guðrún Ágústa Stefánsdóttir,
3248 — 3'öth Ave W. Seattle,
Wasih., og synir hennar Thor 12
ára og Steven 7 ára. Heimilisfang
á íslandi, Pálkagata 7 eða Mel-
hagi 18 Reykjavík. — Upplýsing-
ar gefur Guðrún Stefánsdóttir, Mel
haga 18.
Ingibjörg Hansína (Emma)
Scheving, 7519 — 29 N. W.
Seattle. Foreldrar: Ernstina Schou
dönsk og Valdimar Gíslason. —
Heim á ísl. Stigahlíð 47, R. —
Upips. Si'gurður Halldórsson s. st.
Inga Margrét Pétursdóttir Lang
holt, 20312 — Greenwood Ave N.
Seattle. Heim. á ísl.: Úthlíð 13,
Seattle. Heim. á ísl.: Úthlíð
13, Reykjavík, uppl. Guðlaug Sig-
mundsdóttir s.st. og sonur Ingu:
Elías Benediktsson Langholt sama
heimilisf. og uppl.
Georg L. Sveinsson og kona
hans Anna Sveinsson, hann frá
Akureyfi, hún frá Reykjavík, 844,
E. Quinn Place, Seattle. Heim. á
ísl. Skeggjagata 2, uppl. Jón Sig-
urðsson s.st.
Guðríður R. Bjarnadóttir Berg-
Framhald á bls. lh.
„Viðreisnarlánáá
afhent í dag
EJ-Reykjavík, þriðjudag.
Hingað er kominn forstjóri „The
Resettlement Fund of the Concil
of Europe“, sem á íslenzku hefur |
hlotið nafnið „Viðreisnarsjóður
Evrópuráðsins'*, hvernig svo sem
sú nafngift hefur orðið til. Er
hann að afhenda þriðja hluta þess
86 millj. kr. láns, sem ísland tók
hjá þessum sjóði fyrir tveimur
ánun til framkvæmda í samgöngu-
málum á Vestfjörðum. Eru þessar
framKvæmdir sagðar hluti svo-
nefnarar Vestfjarðaáætlunar, sem
erfiðlega gekk að finna fyrir kosn
ingarnar.
Forstjórinn Pierre Schneiter,
sem einnig er sérlegur fulltrúi Evr
ópuraðsins varðandi byggðavanda-
mai, koir. hingað til lands í nótt
ásamt itölskum starfsmanni ráðsins
F. Catalano. Afhendir hann þriðja
hluta lánsins, 500 þúsund dollara,
á morgun Framkvæmdasjóði ís-
lando Síðasti hluti lánsins afhend
ist næsta ár.
Sohneiter mun m.a. fara í heim
sókn til Vestfjaröa á morgun og
koma við á Patreksfirði og ísa-
firði. Mun hann skoða hafnarfram-
kvæmdir og vegi vestra.
Þass skal getið, að „Viðreisnar-
sjóðurinn" var stofnaður 1956, og
var ísland eitt þeirra átta ríkja,
sem stofnuðu hann .Hafði sjóður
inn fyrst með höndum aðstoð við
flóttamenn, en þegar það vanda-
mál eystist að mestu í Evrópu,
sneri sjóðurinn sér að þvi, að
hjálpa til við að tryggja fólki
næga atvinnu í eigin heimalandi
og neimahéraði, og eins að að-
stoða tólk, sem farið hafði til ann
arra landa , atvinnuleit.
ájóðurinn hefur einum lánað
fé til framxvæmda á Suðurhluta
ítaliu. í Grikklandi og Tyrklandi.
Souneiter sagði í viðtali við
blaðamenn i dag, að ef til þess
kæmi að ísland bæði um frekari
lán til framkvæmda hér, mætti
við oví núast að þeirri ósk yrði
fullnægt. Það gæti þó fyrst orðið
1969
Brautskráning
kandídata.
í dag kl. 2 e.h. fer fram sér-
stök athbtr í hátiðasal Háskólans
í sarnbandi við brautskráningu
kandioata Brautskráðir verða 77
kanuidatar Háskólarektor Ármann
Snævarr ávarpar kandídata, en
forsetar haskóladeildar afhenda
prófskirteini Stúdentakórinn syng
ur við athöfnina. Vandamenn
kanoidata eru velkomnir meðan
húsrúm leyfir
Norðurlandadagurinn var í síðustu viku á heimssýningunnl i
Montreal. Framlag til Norðurlandadagsins af íslands hálfu var
glímusýning og flutningur tónverka. íslenzkir glímumenn sýndu
glímu undir stjórn Þorsteins Einarssonar íþróttafulltrúa, en Pétur
Karlsson kynnti. Glímusýningin fór fram á leikvanginum Bandshell
E skammt frá Norðurlandaskálanum og var þar margt um mann-
inn og urðu margir að standa á meðan á sýningunni stóð. íslenzka
tónverkið, sem flutt var, var eftir Jón Leifs. Myndin er af glímu-
mðnnum á sýningunni.